مقاله صفویه و تشکیل حکومت شیعی در ایران فایل ورد (word) دارای 32 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله صفویه و تشکیل حکومت شیعی در ایران فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله صفویه و تشکیل حکومت شیعی در ایران فایل ورد (word)

1 مقدمه  
2 خلاصه‌ی روند تاریخی صفویه  
3 اندیشه‌ی اسلامی در دوره‌ی صفوی  
4 تشیع صفوی از دیدگاه شریعتی  
5 نقد  
شاه اسماعیل مخترع مذهب شیعه صفوی;  
علت پذیرش آسان مذهب شیعه از سوی مردم در زمان شاه اسماعیل :  
تاریخ مذهب شیعه  
مذهب شیعه از صفویان تا پهلوی  
شاه اسماعیل و مذهب شیعه در ایران  
کارکرد مراسم سوگوارى عاشورا در رسمى شدن مذهب شیعه در زمان صفویه  
مقدمه  
کارکرد مراسم عاشورا در رسمى کردن مذهب تشیع  
6 جمع‌بندی  
مراجع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله صفویه و تشکیل حکومت شیعی در ایران فایل ورد (word)

[1] عباس قدیانی، تاریخ، فرهنگ و تمدن ایران در دوره‌ی صفویه، تهران، انتشارات فرهنگ مکتوب، 1384
[2] راجر سیوری، ایران عصر صفوی، ترجمه‌ی کامبیز عزیزی، تهران، انتشارات مرکز، 1374، چاپ چهارم
[3] حسین نصر، سنت عقلانی اسلامی در ایران، تهران، انتشارات قصیده‌سرا،

[4] سید محمد علی حسینی‌زاده، اندیشه‌ی سیاسی محقق کرکی، قم، انتشارات بوستان کتاب قم، 1380

[5] علی شریعتی، شیعه، دفتر تدوین و نشر آثار شهید شریعتی در اروپا، 1357، چاپ اول

[6] منصور صفت‌گل، ساختار نهاد و اندیشه‌ی دینی در ایران عصر صفوی، تهران، انتشارات رسا، 1381
[7] ریولا جوردی، علمای جبل عامل در دولت صفویه (نقش حاشیه‌ای یا مهاجرت و تحول اجتماعی)، ترجمه‌ی مصطفی فضائلی، فصلنامه‌ی حکومت اسلامی، شماره‌ی پیاپی 7، سال سوم، شماره‌ی اول، بهار 1377
[8] نجف لک‌زایی، درآمدی بر طبقه بندیهای اندیشه سیاسی اسلامی، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره‌ی پیاپی 16، سال پنجم، شماره دوم، تابستان 1379

[9] ابولفضل سلطان محمدی، همکاری با حاکم جائر در نگاه علامه مجلسی، فصلنامه‌ی حکومت اسلامی، شماره‌ی پیاپی 20، سال ششم، شماره‌ی دوم، تابستان1380

[10] عصمت رمضانی مشکانی، تأثیر مهاجرت علمای جبل عامل بر فرهنگ و اندیشه دینی ایرانیان، فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادق (علیه السلام)، شماره 16 الی 19، پاییز 1383 الی تابستان 1384

1 مقدمه

یکی از مهم‌ترین دوره‌های تاریخی تمدن ایران، حکومت صفویه (1501 تا 1736 م) است. از طرفی – به عقیده‌ی بسیاری – صفویه، اولین حکومت ملی در ایران پس از انقراض ساسانیان است و از طرف دیگر در این زمان تشیع – که همچنان مذهب غالب در ایران است – مذهب رسمی ایران شد. تشیع که تا قبل از این یک مذهب انحرافی و رافضی معرفی می‌شد و به علاوه نهاد رسمی دولتی پشتیبانی نداشت، با به قدرت رسیدن شاه اسماعیل به عنوان مذهب رسمی ایران اعلام شد و عملاً برای اولین بار در ایران، حکومت یکپارچه‌ی شیعی تاسیس شد (1)

در این نوشتار سعی داریم تا به اختصار پس از بیان اهم رویدادهای تاریخی در دوران صفویه، به بررسی تعامل دین و دولت و نقش سیاسی علمای شیعی در دوران صفویه بپردازیم. مسئله‌ی مورد مناقشه درباره‌ی صفویه که در این نوشتار مد نظر ماست، مباحثی پیرامون مفهمو «شیعه‌ی صفوی» و انحراف در اندیشه‌های بنیادین شیعه پس از به قدرت رسیدن است

2 خلاصه‌ی روند تاریخی صفویه

سلسله‌ی صفویه بدست اسماعیل فرزند شیخ حیدر صفوی با تاج گذاری او در سن 15 سالگی تأسیس شد. وی علی‌رغم مخالفت علمای شیعه‌ی تبریز مذهب تشیع را رسمی کرد و دستور داد در نماز جماعت خطبه‌ی شیعه علنی خوانده شود: «; مرا به این کار واداشته‌اند و خدای عالم، با حضرات ائمه معصومین همراه من هستند و من از هیچ کسی باک ندارم. به توفیق الله تعالی اگر از رعیت حرفی بگویند، شمشیر می‌کشم و یک کس را زنده نمی‌گذارم;» [1]

سیاست مذهبی اسماعیل بسیار سخت‌گیرانه بود و به علاوه پیروان او اعتقاد زیادی به وی داشتند. بسیاری معتقدند پیروزی‌های او در جنگ‌هایش به دلیل اعتقاد مذهبی قوی سرداران سپاهش بود. راجر سیوری معتقد است، بسیار پیش از آنکه توپ جنگی را برادران شرلی (یک قرن پس از اسماعیل) به ایران بیاورند، ایرانیان (به عنوان مثال شیخ حیدر) سال‌ها پیش از آن استفاده کرده بودند. لیکن به دلیل اعتقاد به جوانمردی، در جنگ‌ها از این سلاح استفاده نکردند. همین باعث شد تا اسماعیل در جنگ چالدران مغلوب سلطان سلیم شود. [2]

اوج شکوه و قدرت صفویه در زمان عباس اول ملقب به «شاه عباس کبیر» است. وی در ابتدا با عثمانی قرارداد صلح امضا کرد و پس از دفع ازبکان، تبریز و بغداد را از عثمانی پس گرفت. [2]

از زمان شاه عباس کبیر، تربیت افراد شاهزادگان نالایق در حرم دنبال شد، چرا که شاه از قدرت گرفتن اطرافیانش در هراس بود، تا جایی که گفته می‌شود سلیمان اول 8 سال را مرتب در حرم گذراند و سلطان حسین مدت‌ها یک دائم‌الخمر بود. سر انجام محمود افغان در 1722 اصفهان را اشغال و سلطان حسین را به قتل رساند. 15، 16]

3 اندیشه‌ی اسلامی در دوره‌ی صفوی

سید حسین نصر، در مقالات خود به بررسی جایگاه علمی و سنن عقلی در زمان اوج شکوفایی صفویه پرداخته است. آوردن نام بزرگان «مکتب اصفهان»، خود بر شکوفایی اندیشه‌ها و سنن گوناگون عقلی (از فقهی گرفته تا عرفانی، کلامی فلسفی و حتی اخباری) کفایت می‌کند: محمد باقر داماد (میر داماد)، میر ابولقاسم فندرسکی، فیض کاشانی، صدرالدین محمد شیرازی (ملاصدرا)، بهاءالدین عاملی (شیخ بهایی)، محمد باقر مجلسی (مجلسی دوم/پسر). [3]

در بیان شکوه فرهنگ این دوران همین بس که اشاره کنیم به بیش از 100 عنوان کتاب از شیخ بهایی

در زمینه‌های فقه، اصول، ادبیات و علوم عربی، حدیث، ریاضیات، ستاره‌شناسی، حدیث، اصول اعتقادی، حکمت و فلسفه و علوم غریبه. [12]

از ابتدای تأسیس حکومت صفوی عده‌ای از علمای ایرانی به تکاپو افتادند تا مبانی و معارف مکتب تشیع یعنی متون دینی تاریخ زندگانی و سیره و سنت حضرت رسول (صلی‌الله علیه و آله) و ائمه اطهار (علیهم السلام) و استنباط‌های فقهی و کلامی و تفسیری علما و متفکران شیعه را برای هموطنان شیعه مذهب خود تشریح و تفهیم سازند. این گروه معدود از علمای ایرانی که در آغاز قرن دهم هجری به علوم شرعی مثل حدیث و فقه و تفسیر روی آوردند و بعضاً ادعای فقاهت هم می‌‌کردند اغلب حکمای تعلیم یافته مکتب فلسفی ایران بودند که تفقه این عده بصورت منفرد و پراکنده و بدون آنکه فعالیت آنان شکل منسجم و منظمی داشته باشد بنا به ذوق و علاقه خود کوشیدند تا در مجموعه معارف شیعی غور نمایند و یافته‌های خود را در قالب تألیف و ترجمه ارائه دهند

برجسته ترین نمایندگان این گروه عبارتند از: حسین بن شرف‌الدین عبدالحق معروف به الهی اردبیلی، جمال‌الدین بن عطاء ا;. دشتکی شیرازی، میر شاه طاهر بن رضی حسینی کاشانی معروف به شاه طاهر. [10]
علمای جبل عامل در قدرت سیاسی و فرهنگی عصر صفوی نقش بسزایی داشتند و از آن جمله می‌توان به نقش محقق کرکی در تعدیل سیاست‌های شاه اسماعیل اشاره کرد. یکی از مشخصه‌های فقه کرکی، بذل توجه خاص به پاره‌ای از مسائل است که تغییر سیستم حکومتی و به قدرت رسیدن شیعه در ایران بوجود آورده بود. بیشتر فقها و مجتهدان شیعه پس از کرکی تا پایان دوره صفویه متأثر از روش فقهی او بوده‌اند. زیرا مجموعه حقوقی عمیق و متین او را با استدلال‌های قوی و محکم در برابر خود دانسته‌اند. از مهمترین آثار مهاجرت فقها، تثبیت اندیشه ولایت فقیه بود به گونه‌ای که حاکم صفوی خود را نایب فقیه می‌‌شمرد. [10]

طهماسب در سفر به عراق، کرکی را با حکمی تاریخی و پراهمیت به ایران دعوت می‏کند. از آنجا که این دعوت با متنی کاملاً فقهی به نگارش درآمده است، احتمال داده‏اند کرکی آن را به‏عنوان اعلان شرایط بازگشت خود به ایران نوشته و شاه طهماسب آن‌را امضا کرده باشد. البته احتمال این‏که این فرمان را نهاد سلطنت صادر کرده باشد هم‏چنان به قوت خود باقی است. نکته‌ی قابل توجه این است که در این فرمان هیچ اشاره‏ای به جایگاه قدرت سیاسی نشده است؛ یعنی سعی در توفیق و جمع بین ضرورت‏های شرع و مقتضیات قدرت حاکمه ندارد، بلکه مستقیماً حکم شرع را مبنا قرار داده و تلاش در جهت توجیه و مشروعیت بخشیدن به قدرت سیاسی حاکم نمی‌کند. [4]

4 تشیع صفوی از دیدگاه شریعتی

شریعتی در تحلیلی جامعه شناختی از قضایای صفویه (2)، به انحراف در اندیشه‌ی شیعی اشاره می‌کند. وی یا بیان تفاوت‌های جنبش/نهضت (movement) با نهاد (institution) یک نظریه‌ی جامعه‌شناختی را یادآوری می‌کند مبنی بر اینکه فرد متعلق به نهضت، یک موضع مخالف و جریان ضد تاریخ را دنبال می‌کند و در مقابل آن فرد متعلق به نهاد، یک محافظه‌کار میانه‌رو است که هر مخالفی را ضد انقلاب می‌داند (3). به عنوان مثال زرتشت پیش از ساسانیان به صورت یک جریان و نهضت مبارز با اشکانیان بود ولی در دوره‌ی ساسانی که به صورت یک نهاد حکومتی درآمد، بر سرنوشت جامعه، املاک و قدرت‌های سیاسی حاکم شد. نمونه‌ی دیگر آن در عصر حاضر ماتریالیزم – سوسیالیزم است که در قرن 19 نفوذ بسیار زیادی در اندیشه‌های آزادی‌خواهانه داشت ولی در میانه‌ی قرن 20 که به صورت نهاد در می‌آید و از همیشه قدرتمندتر می‌شود، ایمان جدیدی به خود نمی‌آفریند و لذا در این دوره نهضت‌های آزادی‌خواهانه‌ی «ملی» بیش از سوسیالیزم مورد توجه قرار می‌گیرد

شریعتی معتقد است که صفویه، حکومت خود را بر پایه‌ی «تشیع» و «ملیت» بنا نهاد و علمای شیعه که در طول 10 قرن در کنار مردم بودند، در کنار حاکمان قرار می‌گیرند. در همین دوره است که «عالم شیعی/دینی» به «روحانی» بدل می‌شود و حاکم، اقتدار خود را به عنوان یک نفوذ معنوی در اذهان جا می‌اندازد؛ برخی از اصول عقاید شیعی تحریف می‌شود که از جمله می‌توان به عصمت (عصمت از گناه و تماس با قدرت‌های آلوده، در برابر حالت بیولوژیک و فیزیکی)، وصایت (سفارش پیغمبر به جانشینی در برابر رژیم فامیلی)، ولایت، امامت، عدل، تقیه، غیبت (انتظار مثبت و رهبری عالم در برابر انتظار منفی، یعنی دست بسته بودن و معطل ماندن)، شفاعت، و اجتهاد و تقلید اشاره کرد

وی همچنین به نقش غرب بویژه انگلیس در جدایی افکنی بین سه امپراطوری ایران، عثمانی و هند اشاره می‌کند و از ترس غرب از عثمانی و تحریک ایران به حمله به آن (تفرقه بین دو امپراطوری اسلامی) سخن می‌گوید

به علاوه شریعتی تشیع علوی را نبوی و تشیع صفوی را اموی می‌داند و تفاوت‌های تشیع صفوی و علوی را به این صورت بیان می‌کند: «تشیع مکه در برابر تشیع مشهد»، «تشیع قرآن در برابر تشیع مفاتیح الجنان»، «تشیع مبارزه بر برابر تشیع لعن و نفرین»، «تشیع امام شناسی در برابر تشیع امام پرستی»، «تشیع علم در برابر تشیع اصالت تقدس» و نهایتاً «تشیع نه در برابر تشیع آری». [5، 13]

5 نقد

شریعتی در مقایسه‌ی تفاوت میان تشیع علوی و صفوی، به ارائه‌ی دو نمونه‌ی آرمانی (4) از تشیع مثبت و منفی می‌پردازد. هر چند در مواردی این مقایسه به آسیب شناسی و انحراف‌زدایی از دین منجر می‌شود، لیکن از آنجایی که این بحث به صورت تألیفی دقیق و تاریخی مطرح نشده، و همچنین به دلیل وسعت و پهن‌دامنه بودن آن، صحت تاریخی برخی مطالب آن مورد تردید است. به عنوان مثال اینکه آیا شاه عباس وزیر روضه‌خوانی به غرب می‌فرستد تا تشریفات مذهبی مسیحیان را بیاموزد و در مورد مراسم عاشورا به کار گیرد؟ جایگاه واقعی شاه عباس نزد مردم چگونه است؟ نقش علما در حکومت صفویه و دلیل همکاری بعضی و عدم همکاری بعضی دیگر چه بود؟ (5)

لَک‌زایی معتقد است، آن نظریه‌ای که مدّ نظر محقق کَرَکی، مقدس اردبیلی، محقق سبزواری، علامه مجلسی، شیخ بهایی و بسیاری از علمای بزرگ این دوره بوده عبارت است از این که همچنان هر سلطان فاقد شرایط نیابت از معصوم جائِر است و همکاری با این سلاطین در جهت امر به معروف، جلوگیری از ظلم و در کل انجام وظایف شرعی جایز و بلکه در برخی موارد واجب است. [8]
به عقیده مورخ معاصر و شیعه شناس لبنانی سید حسن الامین، اگر علمای جبل عامل به داد پادشاهان صفویه نرسیده بودند گرایش این سلسله به مسلک علی اللهی و غالیان شیعه حتمی بود و در آن صورت سرنوشت ایران امروز از لحاظ مذهبی جز این بود که هست. [10]

در اینکه حکومت صفویه یک حکومت عادل و حتی ملزم به رعایت احکام اسلامی نبود شکی نیست (6)، لیکن تقابل مشهد و مکه و قرآن در برابر مفاتح‌الجنان با فرض دو ثقل قرآن و عترت چیست؟ به نظر می‌رسد منظور شریعتی افراط در اهمیت دادن به عترت و غفلت از قرآن است

سلطان محمدی در بیان علل نزدیکی علمای دین و مدح شاهان توسط آن‌ها در دوران صفوی می‌نویسد: «; علامه مجلسی آغازگر این رسم در بین عالمان شیعی نبوده، بلکه شاید آخرین آنها هم نخواهد بود. تألیف کتاب‏ها و اهدای آنها به سلاطین و مدح و ثنای شاهان در مقدمه اینگونه تألیفات از دیرباز، از زمان شیخ صدوق (ره) معمول و مرسوم بوده». وی اضافه می‌کند: «غرض علمای دینی از اهدای آثار برجسته خود به سلاطین، حفظ و بقای آثار و تسهیل امکان استفاده عموم از آن تألیفات بوده است.» و در ادامه می‌آورد: «در تبیین و توجیه اقدامات علامه مجلسی در مدح ظالمان، بایستی به مبنای فقهی ایشان در این زمینه توجه کرد. ایشان، مانند سایر فقهای امامیه به حرمت مدح ظالم فتوا داده است، لکن بر آن استثنا زده و مدح ظالمان در غیر مورد ظلمشان را جایز می‏داند؛ یعنی مدح و ثنای آنها در اعمال نیک و صالح‏شان، مشروط بر اینکه موجب جرأت بیشتر آنان در ارتکاب ظلم و معاصی نگردد، جایز است.» [9]

شاه اسماعیل مخترع مذهب شیعه صفوی;

  مقاله پیش بینی Forecasting فایل ورد (word) دارای 34 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله پیش بینی Forecasting فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله پیش بینی Forecasting فایل ورد (word)

بخش اول: کلیات پیش بینی
اهداف پیش بینی   
عوامل موثر در انتخاب مدل مناسب پیش بینی  
انواع شیوه های پیش بینی   
پیش بینی های  قضاوتی  
پیش بینی بر مبنای گذشته  
پیش بینی علت معلولی   
پیش بینی های یک متغیره
پیش بینی های چند متغییره  
ضریب همبستگی  
مدل اقتصاد سنجی  
مدل داده – ستاده  
مدل شاخص رهنما  
سیستم پیش بینی  
پیش بینی به وسیله تجزیه و تحلیل سری های زمانی  
بخش دوم: کاربست های تکنیک های پیش بینی در حسابداری مدیریت  
معیارهای تمایل به مرکزیت  
معیارهای پراکندگی  
ویژگی های نمونه  
تجزیه و تحلیل رگرسیون همبستگی  
مفروضات تجزیه و تحلیل رگرسیون  
آنالیز واریانس  
منحنی یادگیری  
فهرست منابع

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله پیش بینی Forecasting فایل ورد (word)

-    شباهنگ، رضا. (1384). حسابداری مدیریت. جلد اول، ناشر: مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی سازمان حسابرسی، تهران

-        جعفر نژاد، احمد و فاریابی باسمنج، محمد. (1378). مفاهیم اساسی مدیریت تولید و عملیات، ناشر: انتشارات صفّار، تهران

-        آیت الهی، علیرضا. (1377). اصول برنامه ریزی. ناشر: مرکز آموزش مدیریت دولتی، تهران

-    حافظ نیا، محمد رضا. (1381). مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، ناشر: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها(سمت). تهران

-        الوانی، مهدی. (1374). مدیریت تولید، ناشر: انتشارات آستان قدس رضوی

-    سید حسینی، سید محمد. (1380). برنامه ریزی نگهداری و سیستم کنترل موجودی، فرآیند و مدل های پیش بینی، ناشر: نشر هوای تازه

مقدمه

یکی از ابزارهای مهم مدیریتی استفاده از روش های مختلف پیش بینی است. مدیر جهت تصمیم گیری نیاز به برآورد (Estimate) رویدادهای آینده با استفاده از اطلاعات گذشته دارد. آینده نگری به مفهوم مطالعه قبلی، محاسبه و حدس زدن از اوضاع و شرایط آتی است و کسی که با آگاهی از این محاسبات – که غالباً متکی بر آمار و اطلاعات کنونی است- و به اتکاء بینش شخصی خود در خصوص آینده به قضاوت می نشیند، به پیش بینی می پردازد(آیت الهی، 36:1377)

اهداف پیش بینی

به طور کلی در پیش بینی دو هدف اساسی دنبال می شود: هدف اول مشخصاً برنامه ریزی مناسب است. برنامه ریزی(Planning) به معنی تدوین و طراحی سیاست ها و الگوها و طرح ها و ایده ها برای آینده جهت تأمین اهداف سازمانی یا اهداف سیستم است بنابراین می توان گفت که برنامه ریزی نوعی پیش بینی است. هدف دوم از آشنایی و به کارگیری تکنیک های پیش بینی تصمیم گیری (Decision Making) است. در یک تعریف جامع تصمیم گیری فرآیند تشخیص مسأله و حل مساله است(رابینز، 1378). بنابراین پیش بینی به این مهم که مرتبط با کلیه وظایف چهارگانه مدیران است کمک می نماید

عوامل موثر در انتخاب مدل مناسب پیش بینی

علمای مدیریت در زمان حاضر فنون و تکنیک های مختلفی را برای پیش بینی ابداع کرده اند که هر یک از این فنون کاربرد خاص خود را دارد و با آگاهی از مجموعه آن ها می توان پیش بینی های موفق تری را انجام داد. مدیران می باید بکوشند تا مدلی را برای پیش بینی انتخاب کنند که بتوانند پاسخگوی نیازهای سازمان و متناسب با فعالیت آن باشد. برای انتخاب مدل مناسب توجه به موارد ذیل ضروری است(الوانی، 1374: 67)

محدوده زمانی: بطور کلی اگر بخواهیم مدت نسبتاً دوری را پیش بینی کنیم بهتر است از روش های کمی استفاده نمائیم و برعکس اگر بخواهیم پیش بینی های میان مدّت و کوتاه مدت به عمل آوریم بهتر است از روش های کیفی پیش بینی استفاده نمائیم
آمار و ارقام داده شده: با توجه به نوع آمار گذشته نیز نحوه پیش بینی فرق می کند. در برخی مواقع آمار دارای نوسانات فصلی است و یا اینکه از یک سری نوسانات تصادفی و نامنظم تبعیت می کند

 ارتباط اطلاعات با متغیر مورد نظر: در پاره ای از اوقات آمار و اطلاعات در رابطه با متغیر مورد نظر در دسترس نیست و باید از اطلاعات مربوط به متغیر دیگری که ارتباط با متغیر مذکور دارد استفاده کرد مثلاً برای پیش بینی تعداد خودرو در سطح شهر می توان از اطلاعات مربوط به میزان مصرف لاستیک استفاده نمود

هزینه: مدل های مختلف پیش بینی چون دارای خصوصیات مختلفی می باشند هزینه های متفاوتی را ایجاد می کنند
دقت: برخی از مدل ها با دقت 90% موقعیت را در آینده پیش بینی می کنند و برخی با دقت کمتر. واضح است با توجه به انتظاری که از دقت مدل داریم می توانیم مدل مورد نظر را انتخاب کنیم
سادگی: بعضی از مدل ها اگر چه از دقت خیلی زیادی برخوردارند ولی به علت پیچیدگی، قابل استفاده در کلیه سازمان ها نمی باشند

انواع شیوه های پیش بینی

الف) پیش بینی های قضاوتی: Judgmental Forecast

در مواقعی که اطلاعات دقیق و کاملی در مورد مسأله وجود نداشته باشد از این نوع پیش بینی استفاده     می شود. در این روش کوشش می شود نظرات ذهنی به صورت پیش بینی های کمی درآید. انواع پیش بینی های قضاوتی که نوعی پیش بینی کیفی محسوب می شوند شامل

1-  روش دلفی Delphi Technique

در این روش از نظر متخصصان امر نهایت استفاده به عمل می آید. ابتدا گروهی از کارشناسان و متخصصان صاحبنظر انتخاب می شوند و به وسیله پرسشنامه ای نظرات آنان در مورد موضوع مربوطه گردآوری می شوند. سپس نظرات مختلف را به سایر اعضاء گروه اطلاع داده و نظرات جدید جمع آوری     می شوند. به این ترتیب همه اعضاء از اطلاعات و نظریات یکدیگر مرتباً مطلع می شوند و به اظهار نظر جدیدی می پردازند. با ادامه جریان ارسال اطلاعات و نظر جوییهای جدید مدیر می تواند بر اساس نظریات گردآوری شده همگن، مبنایی برای پیش بینی به دست آورد. لازم به یادآوری است که روش دلفی بیشتر برای پیش بینی های بلند مدت (بیشتر از دو سال) به کار میرود(الوانی، 1374: 71)

2-  روش توافق جمعی Panel consensus

در این روش اعتقاد بر این است که نظر جمع متخصصان برتر از نظر یک فرد است. از اینرو طی جلساتی نظر افراد حضوراً گردآوری می شود و پس از بحث و گفتگو آنچه مورد توافق جمع است اساس پیش بینی قرار می گیرد

ب) پیش بینی بر مبنای گذشته: Extensions of Past History

در این نوع پیش بینی بر مبنای گذشته آمار و ارقام و اطلاعات اساس پیش بینی آینده قرار می گیرد، به عبارت دیگر فرض بر این است که در کوتاه مدت می توان روند گذشته را به آینده تسری داد (سید حسینی، 1380: 17). انواع روش های پیش بینی بر مبنای گذشته شامل روش تقاضای آخرین دوران Last Period Demand، روش میانگین های متحرک Moving Average، روش میانگین متحرک وزنی Weighted Moving Average، روش نموهموار Exponential Smoothing، روش باکس- جنکینز The Box-Jenkins Method، است که به تفصیل بررسی خواهد شد

ج) پیش بینی علت  معلولی Causal Forecasting

اگر اطلاعات کافی در مورد موضوع پیش بینی موجود و روابط بین متغیرها نیز مشخص باشد، ما می توانیم از این روش استفاده کنیم. انواع روش های پیش بینی علت و معلول شامل رگرسیون، مدل اقتصاد سنجی Econometric Model، مدل داده – ستاده Input-Output Model ، مدل شاخص راهنما می باشد که به طور مشروح تری بررسی می نماییم

در یک تقسیم بندی دیگر می توان پیش بینی ها را به روش های پیش بینی کیفی و روش های پیش بینی کمی تقسیم نمود به عنوان مثال روش دلفی و روش توافق جمعی یک پیش بینی کیفی محسوب می شوند و اساساً پیش بینی های کمّی در دو نوع مشخص یعنی روش های یک متغیره و روش های چند متغیره (پیش بینی علت و معلولی) قابل تبیین و تحلیل اند. بنابراین برای تشریح تمامی انواع روش پیش بینی اشاره شده فوق از این تقسیم بندی استفاده می کنیم و به ارائه انواع پیش بینی های کمی می پردازیم

الف) پیش بینی های یک متغیره:

 در روش های کمی تک متغیره آمار و ارقام و اطلاعات گذشته را اساس پیش بینی آینده قرار می دهیم. به عبارت دیگر فرض ما بر این است که در کوتاه مدت می توان روند گذشته را به آینده تسری داد. در این روش ها، جهت انجام عمل پیش بینی، داده های سری زمانی مورد استفاده قرار می گیرد

الف-1) روش تقاضای آخرین دوران Last Period Demand

این روش ساده ترین روش پیش بینی بوده و نیاز به هیچگونه محاسبه ای ندارد و فقط سطح واقعی تقاضای دوره قبل را به عنوان پیش بینی آینده منظور می نماید

 الف-2) روش میانگین ریاضی Average

  مقاله اعتیاد، مسئله اجتماعی مهم در میان دانشجویان فایل ورد (word) دارای 21 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله اعتیاد، مسئله اجتماعی مهم در میان دانشجویان فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله اعتیاد، مسئله اجتماعی مهم در میان دانشجویان فایل ورد (word)

مقدمه

چیستی و چرایی اعتیاد؟

اعتیاد و عوامل موثر در آن در میان دانشجویان

پیامدهای اعتیاد در میان دانشجویان

برنامه های اخیر و افق های آینده درباره  اعتیاد دانشجویان

منابع  و مآخذ

مقدمه

اعتیاد به مواد مخدر از معضلات بنیادی و انحرافات خاص عصر مدرن است که در جامعه ما به علل مختلف به یکی از  انحرافات اثر گذار و بحران زا مبدل شده است، اعتیاد در میان جوانان و البته به مواد مخدر مختلف، خرید و فروش و قاچاق مواد مخدر و اعتیاد در میان دانشجویان از مسائل اجتماعی است که غفلت جامعه شناسان و محققان اجتماعی از آن و بی توجهی حاکمان و سیاستگذاران کشور نسبت بدان عواقب خطرناکی را متوجه جامعه ما خواهد کرد. در این نوشته سعی می شود ضمن بررسی چیستی و چرایی اعتیاد و نگاهی به نظریات جامعه شناختی موجود در این زمینه، موضوع اعتیاد در میان دانشجویان و بررسی وضعیت فعلی و افقهای آینده در این زمینه از نگاه جامعه شناختی و آماری بررسی شود

 چیستی و چرایی اعتیاد؟

    اعتیاد  Addictionنوعی ابراز علاقه جسمی و روانی به یک موضوع یا چیز خاص است که بر دستگاه عصبی انسان اثر گذاشته و موجب اختلال در عملکرد فیزیولوژیک بدن گشته و نارسایی های زیستی برای بدن ایجاد می کند. اعتیاد کنش، رفتار و سلوکى است که با هنجارهاى اجتماعى در تضاد است و به طریقى با انتظارات مشترک رفتارى در جامعه سازگارى ندارد و دیگر اعضاى جامعه آن را ناپسند و نادرست ارزیابى کنند. به مرور اختیار مصرف و ترک ماده مخدر از اراده شخص خارج شده و به عنوان احتیاج روانی و لذت جسمی برای فرد مطرح است. امروزه در بحث اجتماعی و روانی اعتیاد به مواد و موضوعات گوناگونی اشاره می شود: اعتیاد به هر نوع مواد مخدر از جمله سیگار، الکلیسم یا اعتیاد به اینترنت و چت و;. نیز در بحث اعتیاد مطرح می شود که خارج از بحث ماست

          در مورد اعتیاد به مواد مخدر، سازمان جهانى بهداشت، اعتیاد را به طور متناوب یا مزمن حالتى مضر براى فرد و اجتماع مى داند که به وسیله مصرف مستمر ماده تخدیر کننده (طبیعى یا مصنوعى) ایجاد مى شود. این مصرف، موجب گرایش جهت اضافه نمودن بیشتر آن در هر روز شده و اغلب باعث انقیاد روانى وجسمى مى شود. این نوع احتیاج شدید به مواد مخدر، حالت وابستگى یا عادت در فرد ایجاد مى کند که براى انسان شکلى مطبوع داشته و آرام بخش دستگاه عصبى اوست، و البته در تحقیقات اثبات شده که این مسئله در جوانی و گروه سنی 15 تا 29 سال که سن دانشجویی نیز هست، رونق و رواج بیشتری دارد. به طور کلی از چند منظر مى توان به پدیده اعتیاد نگریست که در این زمینه روانشناسان، جامعه شناسان و جرم شناسان با دیدگاه هاى متفاوت بر نظریات مختلفى درباره اعتیاد و عوامل مؤثر بر آن تأکید دارند

   برخى معتقدند اعتیاد یک بیمارى فردى است. فرد به علل مختلف ناکامى ها و شکست ها تنها راه حل را در پناه بردن به مواد مخدر مى داند و پس از چندى به این مواد معتاد مى گردد و همین باعث تباهى میلیون ها سلول مغزى او مى گردد. بنا بر این نظریه، اعتیاد، ذاتاً یک بیمارى فردى است که مى تواند در جوامع مختلف آثار و تبعات اجتماعى، فرهنگى نیز داشته باشد

          نظریه دیگرى، اعتیاد را نوعى جرم تلقى مى کند. از این منظر معتاد مانند منحرفان دیگر مجرم است و باید به علت همین جرم، متحمل مجازات و زندان شود که این نوع نگاه سابقا در ایران وجود داشت و در فرهنگ و خرده فرهنگ شهری ما حضور فعالی دارد

          اما از دیدگاه اکثر جامعه شناسان و خصوصاً جامعه شناسى انحرافات، اعتیاد یک بیمارى اجتماعى است که البته و به طور ویژه عوارض جسمى و روانى نیز دارد. از آنجا که اعتیاد منجر به انحرافات فراوانى در جامعه مى شود، فرد معتاد و احتمالا خانواده اش را به جرم و انحراف سوق مى دهد، براى فرد و خانواده اش هزینه هاى فراوان مادى، اجتماعى و حیثیتى دارد، تغییرات روانى در فرد به وجود آورده و وى را دچار حالت آنومیک نموده و از مشارکت اجتماعى بازمى دارد و همچنین خرید و فروش آن در جامعه نیز نوعى انحراف اجتماعى و اقتصادى محسوب مى شود، از همین روست که مى توان این پدیده را نوعى مسئله اجتماعى  مهم در نظر گرفت. البته از منشأ اجتماعى آن نیز نباید غافل شد چرا که به عقیده بسیارى از محققان، منشأ اصلى اعتیاد در جامعه و شرایط آن نهفته است. با توجه به این مقدمات، معتاد آسیب هاى فراوانى به خود، خانواده، محیط شغلى و نظام هاى اجتماعى، سیاسى و اقتصادى وارد مى سازد و نمى توان از اثرات و تبعات آن چشم پوشید و تنها آن را عاملى فردى دانست

نظریه هاى جامعه شناختی مرتبط با پدیده اعتیاد با نگاه به وضعیت دانشجویان       جامعه شناسان و نظریه پردازان طى یکى دو قرن گذشته نظریات متفاوت و راهگشایى در زمینه انحرافات اجتماعى منتشر کرده اند که هرکدام با توجه به ساختار جامعه و شرایط اجتماعى،فرهنگى، سیاسى و اقتصادى جوامع توسعه یافته و در حال توسعه مى تواند تبیین کننده انحرافات و ارائه دهنده راه حل در این زمینه باشد. به برخی نظریات در این زمینه که مبین چیستی و چرایی اعتیاد در میان دانشجویان است می توانیم اشاره نماییم

          1 – نظریه انحرافات متعلق به ((رابرت کى مرتون)) جامعه شناس مشهور آمریکایى، علت ریشه اى انحرافات را شرایط ساختى جامعه مى داند. وی معتقد است دو ساخت اساسى در جامعه وجود دارد: «اهداف نهادى شده» و «وسایل نهادى شده» که ارزش ها و امور مطلوب و شیوه هاى استاندارد کنش براى رسیدن به آن اهداف در جامعه است. تعامل بین این دو ساخت موجب بروز رفتارها و شخصیت هاى مختلف و گاه متناقض در جامعه مى شود. به نظر مرتون، چهار تیپ «شعائر گرا» Ritualism، «انزوا طلب» Retreatist، «نوآور» Innovator و «شورشى» Rebelion در کنار «همنوایان»   Conformists معلول شرایط جامعه و برخورد این دو ساخت هستند که هرکدام شیوه خاص انطباق فردى با این دو ساخت است. یکپارچگى و انسجام در جامعه هنگامى است که میان این دو ساخت اساسى تعادل وجود داشته باشد. اما اگر اهداف و ارزشهاى نهادى شده مانند منزلت و ثروت در جامعه تبلیغ شود و ارزشها و هنجارها، آموزش و پرورش و رسانه ها و تبلیغات و به طور کلی جامعه پذیری بر آن تأکید ورزند و در کنار آن وسایل دسترسى به این اهداف وجود نداشته باشد، تیپ هاى مختلف شخصیتى و رفتارى بروز و ظهور مى یابند. در ایران و به خصوص در میان دانشجویان به علت همین تعارضات، مواجه با ظهور  دو تیپ انزوا طلب و بدعت گذار هستیم که بستر مناسب براى ظهور رفتار انحرافى نیز برایشان فراهم است و در اکثر موارد نیز فرد را با ناکامى روبرو مى سازد که براى جبران ناکامى ها گرایش  به مواد مخدر امرى عادى است. به طور کلى از نظر مرتون، شرایط نابسامان اقتصادى و اجتماعى موجب گرایش به اعتیاد مى شود و لذا از این منظر؛ اعتیاد نوعى بیمارى اجتماعى است که اگر از ابتداى وقوع آن به فکر اصلاح و پیشگیرى نباشیم ممکن است به دیگران نیز سرایت کند و بیمارى عمومى و بحرانى اجتماعى پدید آورد

  مقاله طراحی روشهای عملی آشناسازی دانش‌آموزان با پژوهش فایل ورد (word) دارای 156 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله طراحی روشهای عملی آشناسازی دانش‌آموزان با پژوهش فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله طراحی روشهای عملی آشناسازی دانش‌آموزان با پژوهش فایل ورد (word)

1- بیان مقدمه، مسأله و اهداف پژوهشی

منابع فصل اول 

2- نگاهی تاریخی  

1-2- آئین مدرسی مانع کنجکاوی علمی  

1-1-2- سنت گرایی و یکسونگری مانع تحقیق و پژوهش علمی  

3-2- محیط خانواده وروحیه تحقیق و پژوهش   

1-3-2- عوامل بازدارنده روحیه تحقیق و پژوهش در محیط خانواده

2-3-2- عوامل تقویت کننده روحیه تحقیق و پژوهش در محیط خانواده

4-2- عوامل بازدارنده روحیه تحقیق و پژوهش در نظام آموزشی  

1-4-2- روش تدریس قالبی  

2-4-2- تعلیم و تربیت نقلی  

3-4-2- تعلیم و تربیت بانکی  

4-4-2- فقدان روح پرسشگری  

5-4-2- مطرح نشدن مجهولات

6-4-2- روش تدریس معلم محوری  

7-4-2- فقدان آموزش روشهای تحقیق در مدارس  

8-4-2- وضع نامطلوب کتابخانه‌های مدارس  

9-4-2- فقدان روحیه تحقیق در بین معلمان 

10-4-2- فقدان نشریات علمی و تحقیقی به زبان دانش‌آموزی

5-2- عوامل تقویت کننده روحیه تحقیق و پژوهش در نظام آموزشی  

1-5-2- ترویج روحیه اکتشاف و مشاهده‌گری

2-5-2- روش تعلیمی حل مسأله

3-5-2- هماهنگی روش تعلیمی حل مسأله با چگونگی شکل‌گیری رشته‌های علمی  

4-5-2- انتخاب الگوی تدریس متناسب با شرایط رشد دانش‌آموزان 

5-5-2- دادن کار پروژه‌ای به دانش‌آموزان

6-5-2- توسعه و تجهیز کتابخانه‌ها و آزمایشگاه‌ها

7-5-2- اجتناب از مطالعه بی‌هدف  

8-5-2- مدرسه و نماد هویت پژوهشی  

جمع بندی و تلفیق آثار و نظرات موجود 

منابع فصل دوم 

1-3- نظریه گشتالت  

2-3- نظریه میدانی  

3-3- نظریه یادگیری اجتماعی  

4-3- نظریه انتقادی و دیالکتیکی  

5-3- نظریه سیستمها

6-3- نظریه زیست بوم خلاقیت و پژوهش   

7-3- نظریات انگیزشی روحیه تحقیق و پژوهش   

8-3- چارچوب نظری  

منابع فصل سوم 

فصل چهارم 

روش تحقیق 

1-4- روش تحقیق

2-4- تعریف واژه ها و مفاهیم

3-4- نحوه اندازه گیری متغیرها

4-4- جامعه مورد مطالعه

5-4- حجم نمونه

6-4- روش نمونه گیری

7-4- روش گردآوری اطلاعات

8-4- اعتبار ابزار گردآوری اطلاعات

8-4- روایی ابزار گردآوری اطلاعات

9-4- شیوه های تحزیه و تحلیل داده ها

فصل پنجم 

یافته های تحقیق 

فصل ششم 

خلاصه ، نتیجه گیری و ارائه راهکارها

2- نگاهی تاریخی

رشد و ترقی روحیه تحقیق و پژوهش در افراد جامعه نیاز به بسترهای مساعد اجتماعی، مذهبی و سیاسی دارد، اگر از منظر تاریخی به این موضوع بنگریم، بعضی از اقدامات و تصمیمات فضای جامعه را راکد و بسته می‌کند، جلوی هر نوع خلاقیت و نوآوری را گرفته و تا مدتها جامعه در وضع ثابت و یکنواخت باقی می‌ماند، نمونه مشهور در این مورد وضعیت اروپا در قرون وسطی است

هربرت جورج ولز (H.W.Wells) مؤلف مشهور کتاب ”کلیات تاریخ“ درباره عدم بردباری کشیشان قرون وسطی با اندیشه‌های نوین علمی می‌نویسد. ”کشیشان و اسقفان مردمی خشک و جزمی و پیرو مقررات کلیسا بودند و تا هنگامی که به پگاه کاردینالی می‌رسیدند. چنان برای رسیدن به هدف‌های نزدیک خو گرفته بودند که هرگز چشمشان به افقهای دورتر و فکرشان به اندیشه‌های پهناور جهانی نمی‌رسید و برای چیرگی نیروی کلیسا که همانا نیروی آنان شمرده می‌شد بر آدمیان می‌کوشیدند

این نابردباری و پرخاشگری کلیسا تنها وابسته به امور دینی نبود، گروهی پیران خودکامه و سختگیر و ریاکار و نادان و بدخواه که در شورای کلیسا اکثریت داشتند بر هر دانشی جزء دانش خویش با بدگمانی می ‌نگریستند و هر نوع فکر و اندیشه‌ای را می‌خواستند اصلاح کنند و گرنه مردود بود. آنان علم را محدود می‌خواستند و بر آن رشک  می‌بردند، هر نوع کوشش فکری جزء در حوزه آنان تنفر ایشان را بر می‌انگیخت.[1]

اصحاب کلیسا آشکار ابراز می‌کردند که انسان باید از تجسس و تحقیق دست بکشد و به حقارت و ضعف خویش در مقابل ایمان و عقیده و در بر الهامات و معجرات اعتراف نماید و به آئین مسیح چشم بسته ایمان بیاورد، کلیسا می‌کوشید که عقل و علم را در خدمت ایمان و مسیحیت در آورد، روحانیون برای تحکیم موقعیت خود و جلوگیری از افشای حقایق کسانی را که از طریق تتبع و تحقیق به کشف مسائل مجهول توفیق می‌یافتند یا با استدلالی محکم، ‌بطلان نظریات پیشینیان را ثابت می‌کردند، با حربه تفکیر و حبس کیفر می‌دادند و چه بساء منادیان حق و حقیقت را به دستور رهبران به وضعی فجیع محکوم به مرگ می‌ساختند.[2]

به عقیده  شریعتی متد در قرون وسطی کلی، ذهنی و قیاسی بود، متد ذهنی یعنی روش کشف قواینن و نوامیس طبیعت یاجامعه و تاریخ بشر به طریق عقلی، منطقی و ذهنی، یعنی همین قدر که مجهولی به بدیهیات اولیه برگردانده می‌شد معلوم بود و احتیاج به بررسی و تحقیق نداشت، متفکری که این متد را دارد، احتیاج به تجربه. و مطالعه در جزئیات و شناخت طبیعت و آزمایشگاه ندارد، می‌نشیند و راجع به هستی فکر می‌کند و قوانینی که در منطق انسان و در تعقل مجرد وجود دارد، کشف می‌کند و بر طبق آن قوانین دنیا را مطالعه می‌کند، بدون اینکه خودش در طبیعت نزدیک شود و یا در طبیعت مطالعه کند.[3]

در قدیم برای تحقیق روی زمین، روی درخت، روی انسان، روی جانور، روی آسمان احتیاج به نگاه کردن مستقیماً در معرض دید قرار دادن، تجربه کردن و مشاهده کردن نبود، بلکه گوشه خانه می‌رفتند، کتاب‌ها را دور خودشان جمع می‌کردند، پرده‌ها را می‌کشیدند و در تنهاییی به اندیشیدن خالی می‌پرداختند و این می‌شد کتاب طبیعیات درباره جانوارن، بدون اینکه جانور را دیده باشند، درباره سیارات بدون اینکه سیارات را نگاه کرده باشند درباره خلقت زمین، بدون اینکه کوچکترین تجربه‌ای در این مورد داشته باشند.[4] ; متد منطقی غیر تجربی، غیر مشاهده‌ای که همه متفکرین گذشته با این متد می‌اندیشیدند راه به جایی نمی‌برد، برای اینکه متد تحقیق منطقی درون گرایانه است ; این متدولوژی، این جور اندیشیدن به کلیات و ذهنیات، فقط منطق خالی و پرداختن به مسائل از طریق تعقل صرف، بدون توجه به جزئیات مانع پیشرفت علم بوده است.[5]

بعد از پایان قرون وسطی و با اصلاحاتی که در مذهب مسیحیت به عمل آمد. بویژه گرایش پروتستانیسم در مقابل علم، گرایش کاملاً مساعد و مناسب و فعال و پذیرا داشته است، همچنانکه ماکس وبر[6] نشان داده است در نظر پروتستانها علم خداوند  و مشیت‌های وی را نمی‌توان درک کرد، مگر با آگاهی بر کارها خداوند، علمی که مورد توجه پروتستانها قرار گرفت، در ابتدا فیزیک و سپس سایر علوم طبیعی و خصوصاً ریاضیات بود ; روبرت مرتون نیز با توجه به تجزیه و تحلیل‌های ماکس وبر در تأیید آن عقیده دارد که در قرن هفدهم، هیجدهم و نوزدهم پوریتانیها، به نحو کاملاً چشمگیر در پیشرفت علمی انگلستان، آلمان و ایالات متحده سهیم بوده‌اند، یوریتانها، همچنین در غنی کردن برنامه‌های علمی مدارس پیشر قدم بوده‌اند.[7]

زهد اخلاقی در مذهب پروتستاتیسم  کالون متضمن سه وظیفه بود

1-    کار : مبارزه با تنبلی، بیکارگی و مشارکت مثبت در تجلی عظمت و جلال خداوند

2-    داشتن زندگی سخت و دشوار : دوری از رفاه و لذت، دوری از زندگی پر تجمل و اسراف

3-    توجه به علم تجربی : آموختن علم تجربی وسیله‌آی برای درک آثار پروردگار است، مطالعه در زمینه علوم طبیعی باعث می‌شود تا بزرگی و فرزانگی خداوند بر مؤمن آشکار گردد. [8]

روحیه‌ای که در فوق تشریح شد، توسط نیرومندترین عنصر فرهنگی یعنی مذهب نتایج مهمی را در بر داشت، طرد هر گونه تفکر جادویی و خرافاتی، تکیه بر کنترل نفس، توجه و گرایش به آگاهی‌های علمی و تجربی، روحیه تحقیق و پژوهش را نهادینه کرد وتوسعه علمی و صنعتی را در اروپا و آمریکا به ارمغان آورد

در دنیای  اسلام هر چند در ابتدای گسترش آن، مسلمین به فکر مسائل نظامی، لشکرکشی  و تثبیت حاکمیت خود بودند ; اما تحولات بعدی که در مرکز امپراطوری اسلام پیش آمد، بغداد قرن نهم (بویژه با شروع خلافت بنی عباس) در درون خود ملیت‌های مختلف همچون ایرانیان، اعراب، سریانیان و ترکان را در خود جای داده بود و مهمتر اینکه اندیشه‌ها، متفکرین مختلف و دانشمندانی از چهار گوشه امپراطوری گسترده اسلام در آن جمع شده بودند، عالمانی که بعضاً یهودی، مسیحی، زرتشتی و حتی دهری (ماتریالیست) بودند

در چنین فضایی بود که رنسانس یا عصر طلایی اسلام شروع به تبلور نمود ; علم گرایی و علم پروری مسلمین شهره آفاق گردید و زمینه‌های رشد و گسترش فعالیت‌های علمی در جهان اسلام به سرعت شکل گرفت، و پنج حوزه مختلف مراکز علمی که همگی در شرق بودند به نحوه چشمگیری به اشاعه علم و تحقیق مبادرت می‌کردند، چین، هندوستان، ایران شمال بین النهین (سوریه امروزی) و حوزه اسکندریه (مصر) در هر یک از این حوزه‌ها یک یا چند شعبه از علوم بر دیگری رحجان داشت. در حوزه اسکندریه فلسفه و ریاضیات، در حوزه ایران طب و کشاورزی، در حوزه هندوستان نجوم و ستاره‌شناسی موقعیت برتری داشتند این مراکز به مثابه ستونی بودند که پایه‌های عصر طلایی علمی اسلام بر روی آن استوار گردید، در زمان اغلب خلفای عباسی روحیه تحقیق و پژوهشگری ادامه داشت و در زمان هارون الرشید و مأمون به اوج خود رسید، از مترجمین و محققین قدردانی می‌شد، گاهی در ازای هر کتابی که بعضی از دانشمندان (چنین ابن اسحاق و;) از یونانی ترجمه می‌کردند،  هموزن آن زر می‌دادند، بیت الحکمه اقدام مهم دیگری بود که در آن به عنوان یک مرکز علمی دانشمندان زیادی به امر ترجمه، نسخه‌بردراری از روی کتب و علاوه بر آن مرکزی بود برای بحث و مجادله علمی، بیت الحکمه در عصر خودش معتبرترین و غنی‌ترین منبع علمی دنیا به شمار می‌رفت.[9]

بسیاری از دانشمندانی که در عصر طلایی در بغداد گرد آمده بودند، از مناطق دیگر دنیای آن روز، راهی مرکز امپراطوری اسلام شده بودند. از آنجا که حکومت کمتر درصد مداخله تفتیش و تفحص در خصوص اعتقادات شخصی دانشمندان بر می‌آمد، لذا دانشمندانی که مسلمان نبودند، با اطمینان خاطر می‌توانستند در بغداد به فعالیت بپردازند همچنین حکومت اصرار چندانی برای تحمیل عقاید خاصی (اعم از مذهبی، فلسفی یا سیاسی) به دانشمندان نداشت که این خود عامل مثبت دیگری برای جذب و جلب آنان بود. حضور صدها دانشمند مسیحی، یهودی و زرتشتی در جهان اسلام، بویژه در مرکز آن بغداد، بهترین گواه تأیید این مدعاست.[10] به عقیده نهرو دوران خلافت عباسی مخصوصاً از جهت علاقه و توجهی که به علوم نشان می‌دادند اهمیت خاصی دارد، عرب‌ها روح علمی تحقیق و تکاپو داشتند و به این جهت آنها پدران علوم جدید شمرده می‌شوند.[11]

به عقیده جورج سارتون ”پیش از سده دوازدهم، مسلمانان در شرق و غرب بطور چشمگیری برتر ازدیگران بودند و در پیشاپیش بشریت قرار داشتند، ولی از سده دوازدهم به بعبد بتدریج به دنیای لاتین (غرب) منتقل شد ; پس از پایان قرون وسطی شرقیان در همان جا ماندند و غربیان هر چه سریعتر از طریق کشف به پیش تاختند

1-2- آئین مدرسی مانع کنجکاوی علمی

جورج سارتون معتقد است، مردم شرق و غرب در معرض بزرگ آئین مدرسی قرار گرفتند، مردم غرب از آن به در آمدند، ولی شرقیان شکست خوردند ; مردم غرب علاج را یافتند (علاج رهایی از آئین مدرسی)، یگانه علاج، یعنی روش تجربی را، اما مردم شرق از پذیرفتنش غفلت کردند و یا آنرا کاملاً نشناختند.[12]

مهدی فرشاد آئین مدرسی را به عنوان یکی از موانع اصلی روحیه کنجکاوی و پژوهشگری علمی می‌داند، زمانی که هر نوع بحث و محض در مسائل علمی و اصولاً تعلیم و تربیت علوم غیر دینی و فلسفه در مدارس حوزه خلافت از جمله ایران ممنوع شده بود و فقط آموزش مطالب دینی مجاز بود، آنچه که در تاریخ علم بنام آئین مدرسی خوانده می‌شود گرایشی در جهت اعتقاد به اولویت الهیات بر معقولات مشخص بوده است. در آئین مدرسی علم دنیا می‌باید در خدمت الهیات در آید و شناخت پدیدارهای جهان معطوف به شناخت منبع علمی باشد. علوم عقلی در آئین مدرسی مکمل باورهای منقول دینی است و تعقل و اندیشه‌ علمی در مسیر کلی اعتقادات مذهبی جریان پیدا می‌کند. در آئین مدرسی، آنطور که در، ازنای تاریخ تمدن بشر پدید آمده‌اند، تفکر آزاد و پرسش‌های بنیادی در باب مسائل دینی و به سئوال گذاشتن اصولی که مبانی دین را تشکیل می‌دهند مطرود است و فلسفه به عنوان سمبل عقل گرایی و گرایش مستقل و غیر وابسته به اعتقادی خاص مطرود واقع میگردد و در نظر یک معتقد به آئین مدرسی، گمراه کننده شمرده می‌شود. در جهان اسلام، خاصه از سده‌های یازدهم میلادی (پنجم هجری) به بعد آئین مدرسی رونق بیشتری یافت و این رونق بتدریج به اشراف کامل الهیات بر طبیعیات انجامید.[13]

 1-1-2- سنت گرایی و یکسونگری مانع تحقیق و پژوهش علمی

در مکتب اسلام اساس فقه بر روی چهار پایه قرآن، سنت، عقل و اجماع قرار دارد، فقهایی که در کاربرد و استفاده از رأی بسیار احتیاط کرده و به تعبیر امروزه با کل مسئله رأی، استنباط، قیاس، عقل واجتهاد برخوردی محافظه کارانه داشتند بنام اصحاب حدیث مشهور شدند، زیرا اتکاء آنان بیشتر و حتی الامکان به حدیث و سنت رسول الله (ص) بود تا اجتهاد و استنباط، در سر دیگر طیف، آندسته از فقها قرار داشتند که محدودیت چندانی برای رأی و نظرشخصی قائل نبودند، این دسته بنام اصحاب الرأی شهرت یافتند. چون برای رأی حساب زیادی باز می‌کردند. در میان این دو قطب، چهار مشرب عمده فقهی در نزد اهل سنت بوجود آمد، اگر از اختلاف کوچکتر و فقهی بگذریم. شاید بتوان گفت که تفاوت زیربنایی چهار مشرب حنفی،مالکی، شافعی، جنبی خلاصه می‌شود در میزان یا درجه استفاده از قیاس و استنباط (عقل) از یکسو و سنت و حدیث از سوی دیگر، به این معنا که در مذهب حنفی در مجموع قیاس، رأی یا استنباط و عقل از اعتبار زیادتری برخوردارند. در حالیکه در منتهی الیه طیف یعنی در مذهب حنبلی تأکید اصلی بر روی سنت و حدیث می‌باشد

هر چه از مذهب حنفی به سمت مذاهب دیگر می‌رویم، عنصر تفکر یا عقل گرایی کم رنگ شده و بجای آن اتکاء به سنت و حدیث افزایش می‌یابد، به لحاظ زمانی هر قدر به شروع عصر خاموشی علم و تحقیق نزدیکتر می‌شویم، از حنفی گری دوره شده و به حنبلی‌گری نزدیکتر می‌شویم.[14]

 از میان خلفای عباسی کسی که بیش از همه در خاموش شدن چراغ علم نقش داشت، المتوکل بود (247-232 ه . ق) (861-847 م) زیرا در دوره این خلیفه اتکائ به سنت و حدیث افزایش یافت، مسعودی مورخ اهل سنت در مروج الذهب می‌آورد که چون خلافت به متوکل رسید، امر به ترک نظر و مباحثه و جدول و ترک اعتقاداتی که در ایام خلفای قبلی (معتضم وواثق) وجود داشت کرد و مردم را به تسلیم و تقلید فرمان داد و شیوخ محدثین (علماء حدیث) را به تحدیث و اظهار سنت و جماعت خواند، او میلی عظیم نسبت به اهل سنت و حدیث داشت و مخالفت با اهل نظر را اغاز کرد، متوکل با عقیدت مأمون و معتصم وواثق مخالفت کرد و جدال و مناظره در آراء را ممنوع ساخت و هر که را بدین کار دست زد مجازات نمود و امر به تقلید داد و روایت و حدیث را آشکار کرد، و بقول مرحوم حائری خلاقیت و کنجکاوی اولیه مسلمین جای خود را به یکسونگری و حاکمیت سفت و سخت سنت داد.[15]

در جهان تشیع نیز دو گرایش اصلی ”اخباریین“ و ”اصولیون“ وجود داشته است، اخباریین حق رجوع مردم عادی را به قرآن ممنوع دانستند و مدعی شدند که تنها پیامبر و امام حق رجوع به قرآن دارند، دیگران باید به سنت یعنی اخبار و احادیث رجوع کنند، این گروه رجوع به اجمال و عقل را نیز جایز ندانستند زیرا مدعی شدند که اجماع ساخته و پرداخته اهل سنت است، عقل هم به دلیل اینکه جایزالخطاست قابل اعتماد نیست، پس تنها منبعی که باید به آن رجوع کرد اخبار و احادیث است و تفسیر به رأی و به تبع آن اجتهاد را منع کردند.[16] در مقابل اصولیون معتقدند که استفاده مسلمین از قرآن به صورت مستقیم است، معنی تفسیر به رأی که نهی شده این نیست که مردم حق ندارند با فکر و نظر خود قرآن را بفهمند، بلکه مقصود این است که قرآن را براساس میل و هوای نفس و مغرضانه نباید تفسیر کرد، اصولیون می‌؛ویند خود قرآن تصریح می‌کند و فرمان می‌دهد که مردم در آن ”تدبر“ کنند و فکر خود را در معانی بلند قرآن به پرواز در آورند، پس مردم حق دارند که مستقیماً معانی آیات قرانیه را در حد توانایی بدست آورند و عمل نمایند.[17]  و به همین دلیل است که علم اصول سر و کارش با محاسبات عقلی و ذهنی است و موشکافی زیادی دارد وعلمی پویا متغیر و متحول است.[18] بنابراین در اعتقادات ”اصولیون“ به عنصر دینی ”اجتهاد“ توجه زیادی می‌شده است

به عقیده شریعتی اجتهاد بر جسته‌ترین شاخصه روح علمی و بینش اعتقادی اسلام است، و موجب می‌شد که اندیشه اسلامی در قالب‌های ثابت زمان متحجر نشود و فهم مذهبی و قوانین و احکام دینی بصورت سنت‌های راکد و تعبدهای موروثی و اعمال تکراری و عبث و بی‌روح در نیاید ; و همواره نو و مترقی بماند و پیشاپیش زمان همواره در حرکت و کمال باشد و نه تنها از زمان عقب نیفتد، که زمان را نیز با خویش به جلو براند  و از رکود و توقف روح اجتماعی و فکر علمی جامعه اسلامی مانع گردد و هدفش نه تنها تطبیق احکام اسلامی با احتیاجات نوین و هماهنگی با حرکت زندگی جدید، بلکه خلق این احتیاجات و تحریک زندگی باشد و این بود که علمای بزرگ اسلامی خود بزرگترین علمای غیر مذهبی به شمار می‌آمدند و مدارس اسلامی در عین حال کانون‌های علوم طبیعی و علوم انسانی بودند.[19]

اجتهاد دروازه‌ای بود بر مدینه روح و فرهنگ مذهبی که قافله زمان از آن گذر داشت و دری بر دارالعلم اسلامی که همواره هوای تازه به درون می‌آورد، کوشش آزاد و مستقل علمی است در راه شناخت متکامل و مترقی زمان شناس مجتهدان آگاهش ; استخراج و استنباط مدام حقایق نوین بر حسب تکامل اندیشه و علوم بشری ; اجتهاد پا به پای نیازهای اجتماعی پیش می‌آید و با اجتهاد فکری درذهن متحول و متکامل هر عصری تجلی نوینی دارد و بر حسب قدرت فهم‌ها و عمق احساس‌ها و پیشرفت علوم، ابعاد نوتر و بطون پنهانی‌تر آن نمودار می‌شود.[20]

هدف از بررسی این مختصر  نگاه تاریخی این بود، که نشان داده شود، جریان‌های کلان سیاسی، فرهنگی که در سطح جامعه وجود دارند در ایجاد و یا منع روحیه تحقیق و پژوهش در نظامهای آموزشی تأثیر می‌گذارند. تقریباً در تمامی کشورها نظامهای سیاسی ودینی متغیر مستقل بوده اند و نظامهای آموزشی متغیر وابسته، بنابراین جهت‌گیریهای نظام سیاسی و دینی در نظام آموزشی آشکار می‌شده است. همچنانکه در قرون وسطی به علت موضع‌گیریهای کشیشان بر علیه دانشمندان و صاحبان آراء و اندیشه‌ها و غلبه متد قیاسی وذهنی بجای متد تجربه و مشاهده روحیه علم و تحقیق متوقف شده بود و بعدها رویکردهای موجود در مذهب پروتستان (توجه به علوم تجربی برای درک آثار خداوند) آنرا متحول کرده در جهان اسلام نیز آئین مدرسی و اصحاب التحدیث و اخباریگری و اشاعره و منع اجتهاد، تفکر آزاد و پرسش‌های بنیادی در باب مسائل هستی را مطرود می‌دانست، غلبه این گرایش موجب خاموش شدن چراغ علم و تحقیق می‌شد، در هر مقطعی فقه پویا، عنصر اجتهاد و جریان اصولگیری و معتزله و اصحاب الرأی غلبه داشت و با آئین مدرسی مقابله شده است، زمینه برای خلاقیت، کنجکاوی علمی و همراهی با پیشرفت‌های علمی زمان فراهم شده است

این وضعیت در زمان حاضر نیز می‌تواند مصداق داشته باشد، یعنی جهت‌گیری کلان نظام سیاسی و دینی بر نظام آموزشی تأثیر می‌گذارد، حکومت می‌تواند فضای جامعه را برای ابراز نظر و بیان عقیده پیرامون مسائل مختلف سیاسی، اجتماعی و طبیعی باز نگه دارد و معلمان و استادان بتوانند آزادانه ابراز اندیشه کنند، در اینحالت دانش‌آموزان و دانشجویان نیز روح پرسشگری پیدا می‌کنند و روح کنجکاوی در آنها نهادینه می‌شود و بر عکس جهت‌گیریهای حکومت و نظام دینی می‌تواند فضایی را بوجود آورد که معلمان و استادان سرخورده شوند و با خودسانسوری و ترس به ابراز عقیده و نظر بپردازند، در جنین فضایی دانش‌آموزان و دانشجویانی که در این جامعه و نزد این معلمان آموزش می‌بینند روح کنجکاوی و پرسشگری را از دست می‌دهند، آنچه در تاریخ تجربه شده است، می‌تواند جنبه‌های مثبت و منفی آن دوباره تجربه شود، به همین دلیل است که مورخان می‌گویند تاریخ تکرار می‌شود، یعنی اگر همان شرایط قبلی ایجاد شود، همان آثار و تبعات بر آن مترتب است

 3-2- محیط خانواده وروحیه تحقیق و پژوهش

جامعه‌پذیری فرد در امور مختلف و درونی کردن ارزشها و هنجارها از محیط خانواده شروع می‌شود، خانواده اولین نقش در پرورش روحیه کنجکاوی و جستجوگری کودکان و نوجوانان دارد، اولین ارتباط کودک با محیط اطراف از طریق والدین و دیگر اعضای خانواده است، افکار، ارزشها. نقطه نظرات و دیدگاه‌ها نسبت به انسان و جهان در خانواده پایه‌گذاری می‌شود، غنای فرهنگی حاکم بر خانواده می‌تواند جهان‌بینی و جهان اجتماعی فرد را توسعه دهد و در جهت درک روابط علی و معلولی پدیده‌های اجتماعی و طبیعی گام بردارد و بر عکس فقر فرهنگی محیط خانواده جهان‌بینی و جهان اجتماعی فرد را بسته و محدود نگه می‌دارد و از درک روابط علی و معلولی بین پدیده‌ها در سنین شکل‌گیری شخصیت علمی محروم می‌ماند

 1-3-2- عوامل بازدارنده روحیه تحقیق و پژوهش در محیط خانواده

در خانواده‌ای که والدین به نظرات کودکان و نوجوانان بی‌توجه باشند، حقوق و نیازمندیهای کودک را درک نکنند و انتظارات مطابق با رشد جسمی، و عقلی فرزندان نداشته باشند، اموری خارج از توان فرزندان به آنها تحمیل شود، اعتماد به نفس در آنها رشد نکند، به سئوالهای آنها پاسخ داده نشود و به عنوان فضول و پر حرف در محیط خانواده شناخته شوند، زمینه‌های تربیتی این خانواده برای صلاحیت‌های علمی کاهش می‌یابد، در چنین خانواده‌هایی تعامل و گفت و شنود دو جانبه وجود ندارد و نهی کردن و امر کردن دستوری و یک جانبه از بالا به پائین همواره انجام می‌گیرد

بچه‌ها بدون اینکه چرایی امور را درک کنند، باید آنرا انجام دهند، در نتیجه قوه عقل و استدلال و حس کنجکاوی که پیش زمینه‌های رشد علمی و پژوهشی هستند، نه تنها شکوفا نمی‌شود بلکه خشکانده می‌شود

بر زبان راندن کلمات نکن، نرو، نگو، بچه‌ها را مأیوس و افسرده می‌کند و باعث از بین رفتن روحیه اعتماد به نفس می‌شود، چنین افرادی همشه تابع و آماده دستور می‌شوند، بدون اینکه از خود ابتکار و خلاقیتی نشان دهند، دراین خانواده‌ها بایک موجود صاحب فکر و اندیشه مانند اشیاء رفتار شده است و فردی که شیء گونه تربیت شده باشد، همچون اشیاء می‌شود و نمی‌تواند پیرامون مسائل مختلف از محیط پیرامون سئوال کند

خانواده‌آی که فرصت برای مطالعه مجلات، روزنامه‌ها و کتاب‌های غیردرسی در آن فراهم نباشد، کتابخوانی و عضویت در کتابخانه‌ها و انجمن‌های علمی و ادبی مانند عضویت در کانون‌های پرورش فکری کودکان و نوجوانان بصورت فرهنگ در نیامده باشد، زمینه برای روی آوری به علم جویی و پژوهشگری در سنین نوجوانی و جوانی فراهم نمی‌شود

 2-3-2- عوامل تقویت کننده روحیه تحقیق و پژوهش در محیط خانواده

  مقاله نقش و مسئولیت مشترک و اختصاصی والدین در تربیت فرزندان فایل ورد (word) دارای 33 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله نقش و مسئولیت مشترک و اختصاصی والدین در تربیت فرزندان فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله نقش و مسئولیت مشترک و اختصاصی والدین در تربیت فرزندان فایل ورد (word)

چکیده    
مقدمه    
تعریف تربیت    
موضوع تربیت    
شرایط مساعد تربیتی    
مراحل تربیت    
وظایف والدین در مراحل تربیت    
اهمیت تربیت فرزند    
تربیت شخصیت فرزند    
تربیت معنوی فرزندان     
اصول تربیت روانی     
تربیت اجتماعی فرزندان    
تربیت روانی فرزندان    
تربیت عقلانی     
تربیت عاطفی فرزند    
روابط پدر و مادر با فرزندان     
تربیت فرزند از دیدگاه اسلام ( قرآن )    
نام گذاری     
تربیت جسم     
زبان آموزی     
شروع زبان گفتاری در کودکان     
تحصیل فرزندان    
اهمیت ازدواج در قرآن    
نقش والدین نسبت به تربیت فرزندان در دوران بارداری    
وظایف والدین نسبت به تربیت فرزندان در دوران کودکی    
شناخت سطح درک و میزان فهم کودکان    
شناخت موقعیت فعلی و آمادگی روانی کودک    
گوش دادن کامل به سخنان و اظهار نظر های کودک    
بی اعتنایی والدین وبزرگترها به احساسات و شخصیت نوجوانان     
وظایف والدین نسبت به تربیت فرزندان در دوره جوانی    
ازدواج فرزندان     
نتیجه تحقیق     
منابع و مآخذ    

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله نقش و مسئولیت مشترک و اختصاصی والدین در تربیت فرزندان فایل ورد (word)

قرآن کریم

1-امام علی ، غرر الحکم

2-احمدی ، حسن ، روانشناسی رشد ، بی نا ، بنیاد ، چاپ نهم

3-احمدی ، علی اصغر ، تربیت اجتماعی فرزندان ، بی نا ، بی جا ، بی تا

4-ارفع ، سید کاظم ، روش ارشاد نسل جوان بی نا ، طلوع آزادی ، چاپ اول

5-جهانگرد ، یدالله ، نحوه رفتار والدین با فرزندان ، بی نا – انجمن اولیا و مربیان ، چاپ دوم

6-حجتی ، محمد باقر ، اسلام و تعلیم و تربیت ، دفتر نشر فرهنگ اسلامی ، بی جا ، چاپ اول

7-حسن ادیب ، علی محمد ، راه و روش تربیت از دیدگاه امام علی ، بی نا ، بهمن ، چاپ سوم

8-رشید پور ، مجید ، آشنایی با تعلیم و تربیت اسلامی ، بی نا ، انجمن اولیا و مربیان اسلامی ، چاپ سوم

9-سون ، دود ، والدین و فرزندان ، بی نا ، دستان ، چاپ دوم

10-فرهادیان ، رضا ، تربیت برتر ، قوم ، دفتر تبلیغات اسلامی ، چاپ اول

11-فرمایش نصر الله ، راهنمای ازدواج ، بی نا ، سعید ، چاپ دوم

12-قائمی ، علی تربیت روانی – عقلانی – عاطفی فرزندان ، بی نا مجله پیوند –

13-قمی ، شیخ عباس ، سفینه البحار ، بی نا ، مهارت ،

14-کلینی ، اصول کافی ، محمد باقر بهبودی ، تهران ، علمی و فرهنگی ، بی تا

منادی تربیت ، چاپ دوم

15-گینوت ، هایم ، روابط بین پدر و مادر و کودک ، بی نا ، بی جا ، چاپ اول

16-مظاهری ، حسین ، تربیت فرزند از نظر اسلام ، بی نا ، روحانی ، چاپ اول

17-مکارم شیرازی ، تفسیر نمونه ، بی نا ، دارالکتب الاسلام ، چاپ هشتم

18-مطهری ، مرتضی ، تعلیم و تربیت و اسلام ، بی نا ، صدرا ، چاپ هفدهم

19-محمدی ری شهری ، میزان الحکمه ، قم دفتر تبلیغات اسلامی ، سال

20-مظاهری ، علی اکبر ، هشدارهای تربیتی ، بی نا ، هجرت ، چاپ دوم

21-نور حسن ، طاهر ، حقوق زن در قرآن و عهدین ، بی نا ، بی جا ، بی تا

22-نهج البلاغه

چکیده

موضوع مورد تحقیق بر این فریضه استوار است که پدر و مادر در تربیت فرزندان نقش و مسئولیت موثر دارند یا به طور کلی نقش پدر و مادر در تربیت فرزندان تا چه میزان است و برای رسیدن به درستی یا نادرستی فریضه مورد نظر و پاسخ قانع کننده در این مورد سئوالاتی که در این تحقیق ارائه گردیده

1: آیا هر یک از والدین در تربیت فرزندان بطور خاص وظایف جداگانه دارند یا وظیفه آنها مشترک است

2:نقش و مسئولیت کدامیک از والدین در تربیت فرزندان بیشتر موثر است

تربیت فرزندان از حساسترین موضوع هائی است که والدین باید به آن توجه بیشتری داشته باشند در میان سایر عوامل نقش جو عاری آزاد عاری از تهدید و فشار توأم با همکاری و همدلی در رشد تربیتی فرزندان مورد تأثیر قرار گرفته است

از نظر قرآن و روایات اهل بیت (ع) از نظر تاریخ و تجزیه اثبات شده است که پدر و مادر در سرنوشت اولاد دخالت موثر دارند تأ ثیر بااندازه ای است که از پیامبر اسلام (ص) روایت مشهور رسیده               ( السعید‏‏‏ُ مَنٌ سعد فی بطن اُمه ئ اشقی من شقی فی بطن اُمه )

دل مادر، زمینه ساز برای سعادت و یا برای شقاوت به عبارت دیگر پدر و مادر زمینه ساز سعادت و یا شقاوت بچه اند

  مقدمه:     

بعقیده ما مهمترین دوره تربیت کردن ، دوره خردسالی و کودکی و نوجوانی است و بعبارت دیگر هر چه سن در دوره ی پائین تر قرار داشته باشد تربیت عملی تر و امکان پذیرتر است . برخی از رونشناسان و دانشمندان تربیت ،عقیده دارند که تمام شخصیت کودک تا سن هفت سالگی او تکوین می یابد شاید نظر عمده آنان آمادگی بیشتر و پذیرش کاملتر کودکان می باشد اسلام نیز به دوره کودکی و نوجوانی اهمیت خاص قائل شده است رفتار پدر و مادر با فرزندان دختر و پسر خود متفاوت از یکدیگر است مادران ما اگر چه می کوشند رفتار یکسانی با تمامی فرزندان داشته باشند نسبت به دختران سختگیر تر هستند در مقابل پدران می کوشند تا فرزندان پسر را تحت سلطه ی خود گیرند و با فرزندان دختر رفتاری نرم و ملایم دارند

اگر جه پدر و مادر هر دو در ساختمان اصلی کودک سهیم هستند زیرا سلول جنسی زن و مرد باید فرزند را بسازد ولی مادر از این نظر که متجاوز از نه ماه باید جنین را در رحم خود نگه دارد ، شرایط زندگی او در زندگی جنین اثر مستقیم دارد . پس سهم مادر و مسئولیت او در تولد فرزند سالم بیش از پدر خواهد بود

مادر باید توجه کند که سعادت و یا شقاوت ، خوشبختی یا تیره بختی فرزند آینده اش تا حد  زیادی به اصول رفتار و عملکرد او در این دوران دارد . پدر در همه امری که بیان شد نقش مهمی بر عهده دارد . مرد باید با حمایت و مراقبت مستمر خود همسرش را یاری کند و با ایجاد امید و الگویی در او ، زمینه مناسبی برای پرورش جنین فراهم سازد

بعد از تولد طفل معمولا مراقبت و مواظبت مادر تا 7 سالگی بیشتر از پدر است بخاطر ارتباط مستمر مادر با فرزندان در محیط خانه و بعد از 7 سالگی نقش و مسئولیت پدر بیشتر می گردد البته بعد از رسیدن فرزندان به 7 سالگی پدر و مادر در تربیت فرزندان بطور مشترک نقش و مسئولیت دارند

در پایان نکته جالب در تربیت فرزندان اینست که همه پدران و مادران فرزندان خود را تربیت می نمایند ولی متأ سفانه به راه و روش تربیت آشنایی نداشته ، صلاحیت تربیت کردن را واجد  نمی باشند پس آنها باید در عین برخورداری از علاقه و شوق تربیت و راهنمایی باید به شیوه تربیتی آشنایی کامل داشته و آنها را در امر سازندگی بکار گیرند

 تعریف تربیت

تربیت : عبارتست از پرورش دادن ، یعنی استعداد های درونی را که بالقوه در یک شئ موجود است به فعلیت در آوردن و پروردن و لهذا تربیت فقط در مورد جاندارها یعنی گیاه و حیوان و انسان صادق است و اگر در مورد غیر جاندار این کلمه را بکار می بریم مجازاً بکار برده ایم نه اینکه به مفهوم واقعی ، آن شئ را پرورش داده ایم . یعنی یک سنگ و یا یک فلز را نمی شود پرورش داد . آنطور که یک گیاه یا یک حیوان و یا یک انسان را پرورش می دهند این پرورش دادنها به معنی شکوفا کردن استعدادهای درونی آن موجود ها است که فقط در مورد موجود های زنده صادق است . و از همین جا معلوم می شود که تربیت تابع و پیرو فطرت ، یعنی تابع و پیرو طبیعت سرشت شئ باشد اگر بنا باشد یک شئ شکوفا شود باید کوشش کرد همان استعدادهایی که در آن هست بروز و ظهور بکند

تربیت پرورش دادن استعدادهای انسانی است که البته شامل پرورش جسم نیز می شود و پس تربیت ساختن نیست که مثلاً خانه ای را می سازند که اجزاء و اشیائی را با هم ترکیب می کنند و نظمی میانشان برقرارمی سازند ، بلکه از نوع پرورش یک موجود زنده یعنی فراهم کردن زمینه رشد استعداد های که در موجود زنده هست می باشد ، آنچنان که گلها و درختان را رشد وپرورش می دهند که البته در پرورش انسان مسائل بیشتری وجود دارد . مثلاً شاید در گلها و درختان نشود یک استعداد را پرورش داد و استعداد دیگری را راکد گذاشت ولی در انسان این جهت ممکن است که یک استعداد از استعدادهای انسان پرورش یابد و استعدادهای دیگر پرورش نیابد و این خود منشأ عدم تعادل در انسان بشود و بنابراین ضرورت دارد که در پرورش انسان تعادلی میان همه ی استعداد های طبیعی باشد که فعلاً این بحس مطرح نیست .[1]
(مرتضی ، مطهری)

موضوع تربیت

اصولاً موضوع تربیت به طور اهم موجودی است که نشو و نما و رشد می کند و بالقوه استعداد و بالندگی را دارد و بهطور اخص انسان کامل پذیر است که درصدد تغییر مطلوب وحیات زندگی خود می باشد و بالقوه استعداد رسیدن به عالیترین مراحل کمال است به این ترتیب وقتی سخن از تربیت می رود مراد از آن بیشتر از هر موجودی تربیت انسان است که اگر بخواهیم جریان آنرا به نحو مطلوب هدایت کنیم مستلزمٍ فراهم آمدن عوامل و شرایط مناسبی است پس تربیت فرزندان از حساس ترین موضوعهایی است که والدین باید به آن توجه بیشتری داشته باشند در میان سایر عوامل نقش جو آزاد عاری از تهدید و فشار توام با همکاری و همدلی در رشد تربیتی فرزندان مورد تأیید قرار گرفته است . زیرا اگر چه ممکن است با فشار وارعاب فرزندان را به رفتارهای مورد نظر وادار کنیم اما آن رفتار پایدار و بادوام نخواهد بود از عبارت بالا می توان چنین نتیجه گرفت فردی که رشد می کند اگر به حال خود نیز رها شود رشد خواهد کرد . اما در جریان این رشد فرد دیگر با فراهم کردن زمینه ها و عوامل مقتضی وکنترل و مراقبت این عمل را تسهیل نماید و در جهت مطلوبی هدایت کند نتایج بهتری حاصل خواهد شد

[1] مرتضی ، مطهری ، تعلیم وتربیت در اسلام