مقاله در مورد پیشبینی جریان رودخانهها بمنظور کاربرد در برنامهریزی منابع آب فایل ورد (word) دارای 19 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله در مورد پیشبینی جریان رودخانهها بمنظور کاربرد در برنامهریزی منابع آب فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله در مورد پیشبینی جریان رودخانهها بمنظور کاربرد در برنامهریزی منابع آب فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله در مورد پیشبینی جریان رودخانهها بمنظور کاربرد در برنامهریزی منابع آب فایل ورد (word) :
پیشبینی جریان رودخانهها بمنظور کاربرد در برنامهریزی منابع آب
– مقدمه
با توجه به اهمیت و حساسیت امر مهار آبهای سطحی خصوصاً در کشور ما که اکثر رودخانههای مناطق مختلف فصلی بوده و کمبود آبی که در پهنه وسیعی از کشور وجود دارد ، نیاز به شناسایی و به مدل درآوردن رفتار رودها و شریانهای آبی جهت برنامهریزیهای بلندمدت و استفاده بیشتر و بهتر از پتانسیلهای آنها عمیقاً احساس میشود . جدیدالتاسیس بودن بیشتر ایستگاههای
هیدرومتری ، نواقص موجود در آمار اکثر این ایستگاهها ، قرارگرفتن بیشتر رودها در مناطق خشک ، وضعیت بحرانی برداشت آبهای زیرزمینی و لزوم توجه بیشتر به آبهای سطحی همه و همه دلایل بیشتر و ظریفتری میباشد که به مقوله پیشبینی و تولید آمار مصنوعی در حوزههای آبریز کشورمان جلوه و نمودی کاملتر میبخشد .
روشهای متداول آماری و احتمالی بر پایه روابط و فرمولهای صرفاً ریاضی که به طور اخص به پیشبینی سریهای زمانی میپردازد ، از دیرباز مورد توجه مهندسین علوم آب قرار گرفته ا
ست . آنها با دستمایه قراردادن این بخش از علم آمار به تحلیل ، بررسی و شناخت رفتار رودخانهها میپرداختند . در این راستا نرمافزارهای مختلفی نیز تهیه وتنظیم شده که از مهمترین و بارزترین آنها میتوان SPIGOT و HEC4 را نام برد .
شبکه عصبی مصنوعی نامی نوین در علوم مهندسی است که بهطور ابتدایی و آغازین درسال 1962 توسط فرانک روزن بلات و در شکل جدی و تأثیرگذار در سال 1986 توسط روملهارت و مککلند با ابداع و ارائه مدل پرسپترون بهبود یافته به جهان معرفی شد . این شیوه از ساختاری نرونی و هوشمند با الگوبرداری مناسب از نرونهای موجود در مغز انسان سعی میکند تا از طریق توابع تعریف شده ریاضی رفتار درونسلولی نرونهای مغز را شبیهسازی کند و از طریق وزنهای محاسباتی موجود در خطوط ارتباطی نرونهای مصنوعی ، عملکرد سیناپسی را در نرونهای طبیعی به مدل در آورد. ماهیت و ذات تجربی و منعطف این روش باعث میشود تا در مسائلی مانند مقوله پیش بینی که یک چنین نگرشی در ساختار آنها مشاهده میشود و از رفتاری غیرخطی و لجامگسیخته برخوردار هستند ، به خوبی قابل استفاده باشد .
2- شبکه های عصبی مصنوعی
2-1- مفاهیم پایه در شبکه های عصبی مصنوعی
یک نرون بیولوژیک با جمع ورودیهای خود که از طریق دندریتها با یک وزن سیناپسی خاص به نرون اعمال میشوند ، با رسیدن به یک حد معین تولید خروجی میکند . این حد معین که همان حد آستانه میباشد ، در حقیقت عامل فعالیت نرون یا غیر فعال بودن آن است .
با توضیحات فوق میتوان گفت که در مدلسازی یک نرون بیولوژیک به طور مصنوعی میبایست به سه عامل توجه شود :
1- نرون یا فعال است یا غیر فعال
2- خروجی تنها به ورودیهای نرون بستگی دارد
3- ورودیها باید به حدی برسند تا خروجی ایجاد گردد]1[.
2-2- شبکه عصبی پرسپترون ساده
فرانک روزن بلات ، با اتصال این نرونها به طریقی ساده پرسپترون را ایجاد و ابداع کرد ، و برای نخستین بار این مدل را در کامپیوترهای دیجیتال شبیهسازی و آنها را به طور رسمی تحلیل نمود]1[.
در بسیاری از مسائل پیچیده ریاضی که به حل معادلات بغرنج غیر خطی منجر میشود ، یک شبکه پرسپترون چند لایه میتواند به سادگی با تعریف اوزان و توابع مناسب مورد استفاده قرارگیرد . توابع فعالیت مختلفی به فراخور اسلوب مسئله در نرون ها مورد استفاده قرار میگیرد . در این نوع شبکهها از یک لایه ورودی جهت اعمال ورودیهای مسئله یک لایه پنهان و یک لایه خروجی که نهایتاً پاسخهای مسئله را ارائه مینمایند ، استفاده میشود.
گرههایی که در لایه ورودی هستند ، نرونهای حسی و گرههای لایه خروجی ، نرونهای پاسخ دهنده هستند . در لایه پنهان نیز ، نرونهای پنهان وجود دارند]2[.
آموزش اینگونه شبکهها معمولاً با روش پس انتشار خطا انجام میشود . نمونهای از یک شبکه پرسپترون چند لایه در زیر نمایش داده شده است . شکل (1).
شکل 1- ساختار پرسپترون چندلایه با نرونهای پنهان tansigو نرونهای خروجی با تابع خطی]3[.
شبکههای پرسپترون چند لایه میتوانند با هر تعداد لایه ساخته و به کار گرفته شوند ، ولی قضیهای که ما در اینجا بدون اثبات می پذیریم بیان میکند که یک شبکه پرسپترون سه لایه قادر است هر نوع فضایی را تفکیک کند . این قضیه که قضیه کولموگوروف نامیده میشود ، بیانگر مفهوم بسیار مهمی است که میتوان در ساخت شبکههای عصبی از آن استفاده کرد]1[.
نوع خاصی از شبکههای عصبی چند لایه به نام پرسپترون تک لایه
) SLP ( میباشد . این شبکه از یک لایه ورودی و یک لایه خروجی تشکیل شده است .
3- شرح تحقیق
با توجه به حساسیت بالای شبکههای عصبی به نوع اطلاعات مورد استفاده و همبستگی ورودیهای شبکه با یکدیگر و متعاقب آن با خروجیهای مربوطه جدای از بحث نوع شبکه و کاربرد آن به عنوان ابزاری جهت تولید جریان مصنوعی میبایست دید و نگرشی درست و صحیح نسبت به اطلاعات در دسترس و چگونگی سازماندهی آنها برای آموزش و استفاده از شبکه داشته باشیم . هر نوعی از اطلاعات با بازههای زمانی مختلف لزوماً ما را به سمت هدف مطلوب هدایت نمیکند . در مسائل هیدرولوژیک با توجه به طرح مسئله و اهدافی که از ایجاد شبکه خواهیم داشت نوع
آمار از حیث دقت زمانی ( روزانه ، هفتگی ، ماهیانه )متفاوت میباشد . این فاکتور یکی از عوامل مهم و قابل بحث در کاربرد شبکههای عصبی به منظور طرحهای مدیریتی در حوزه منابع آب خواهد بود . علاوه بر آن همبستگی و تاًثیر متقابل ایستگاههای ثبت آمار بر یکدیگر را نیز میتوان به عنوان عامل مهم دیگری در این مبحث معرفی و ارزیابی کرد .
در این قسمت سعی شده در دو بخش مجزا، در دو حوزه آبریز متفاوت، یکبار با آمار ماهیانه و یکبار با آمار روزانه به تولید جریان مصنوعی با بهکارگیری شبکه عصبی پرداخته شود واز این طریق با ارزیابی پاسخهای کسب شده از شبکه علاوه بر تولید جریان مصنوعی نوع آمار به کاررفته و تاًثیر آن بر شبیهسازی جریان مصنوعی نیز بررسی گردد.
3-2- استفاده از دادههای ماهیانه
یک دوره 45 ساله از سال 1330تا 1374 از رودخانههای کشفرود (ایستگاه آقدربند ) و هریرود (ایستگاه پلخاتون ) در دسترس میباشد که جهت تولید جریان مصنوعی ، با توجه به شکل و نوع شبکه مورد استفاده، به کار گرفته خواهد شد]4[.
شبکه به کار گرفته شده یک شبکه پرسپترون چندلایهMLP)) است که به صورت پیشخور عمل میکند و در سه لایه ( یک لایه ورودی ، یک لایه میانی و یک لایه خروجی ) طراحی شده است . تعداد نرونهای لایه ورودی سه نرون میباشد که متعاقب آنها سه ورودی به شبکه القاء خواهد شد و خروجی شامل یک نرون است که همان جریان مصنوعی تولید شده در ماه میباشد در لایه میانی نیز ، نُه نرون وجود دارد . نرونهای لایه میانی از توابع تبدیل تانژانت سیگموئید و نرون های لایه خروجی از توابع تبدیل خطی به منظور تابع فعالیت استفاده می کنند و متد آموزش شبکه پس انتشار خطا می باشد .
ساختار شبکه بدین گونه است که و و به عنوان ورودی به شبکه القاء می شوند و شبکه نهایتا را نتیجه خواهد داد .
جریان ماهیانه در کشفرود در ماه = و جریان ماهیانه در هریرود در ماه = و جریان ماهیانه در هریرود در ماه = و جریان ماهیانه در کشفرود در ماه = می باشند .
برای آموزش شبکه از آمار ماهیانه سالهای 1330 تا 1365 ایستگاههای کشفرود و هریرود به مدت 36 سال استفاده شده است . این آمار با توجه به دستهبندی گفته شده 431 دسته ورودی ایجاد می کنندکه نهایتاً شبکه با توجه به حالات مختلف ورودیها و 431 خروجی متناظ
ت میانگین مربع خطا ) (MSE پس از500 سیکل آموزش بر روی عدد 953/23 ثابت می شود که چندان عدد مطلوبی نیست که این شبکه نتایج مورد انتظار ما را فراهم نیاورد .
مهمترین مرحله در کار با سیستم هوشمند عصبی ،تست شبکه می باشد در این قسمت هشت سال اطلاعات ماهیانه رودخانه کشفرود شبیهسازی شده و با آمار واقعی مقایسه میگردد و از این طریق کفایت شبکه برای تولید جریان مصنوعی تایید یا نقض میشود .
با بررسی نتایج حاصله میبینیم که پارامتر همبستگی مطلوبی از تست شبکه حاصل نمیگرددو رابطه رگرسیون بین نتایج شبکه و مقادیر واقعی ماهیانه رودخانه کشفرود بیانگر عدم انطباق مناسب نتایج شبکه با مقادیر واقعی می باشد]5[.
A=0.453T+4.22 و R=0.554
3-3- استفاده از دادههای روزانه
حوزه آبریز معرف کارده ، سرشاخه رود کارده و در محدوده شهرستان مشهد میباشد . این حوزه ، معرف حوزههای آبریز شمال خراسان به شمار میرود . رودخانه کارده زهکش اصلی این حوزه را تشکیل میدهد که از شمال به جنوب جریان دارد حوزه معرف کارده دارای دو ایستگاه هیدرومتری جُنگ و کارده میباشد که میزان آب در داخل حوزه و خروجی حوزه را اندازهگیری میکنند]6[.
برای استفاده از دادههای روزانه ازیک شبکه پروسپترون چند لایه ) MLP ( استفاده شده است که رفتار آن به شکل پیشخور میباشد . این شبکه از سه لایه ; ورودی ، میانی و خروجی تشکیل شده است . در لایه ورودی با توجه به تعداد ورودیها که پنج عدد میباشد ، پنج نرون نیز خواهیم داشت در تنها لایه میانی نُه نرون وجود دارد . توابع تبدیل این نرونها تانژانت سیگموئید است و نهایتاً تنها خروجی شبکه جریان روزانه رودخانه میباشد که متناظر با آن یک نرون خروجی خواهیم داشت که تابع تبدیل آن نیز یک تابع تبدیل خطی است نحوه آموزش شبکه متد پسانتشار خطا میباشد . لازم به ذکر است که این روش آموزشی نیز در الگوریتمها و فرمهای متعددی ارائه شده است . از بهترین و مؤثرترین روشها که در بسته نرمافزاری MATLAB نیز موجود میباشد ، روش Marquardt – Levenberg است که به اختصار در محیط MATLAB به نام Lm شناخته میشود و به شدت سرعت همگرایی را افزایش میدهد و به نتیجهگیری سرعت میبخشد .
همانگونه که ذکر شد ، شبکه مورد نظر از پنج نرون ورودی تشکیل شده است که به صورت زیر میباشد :
جریان روزانه در ایستگاه A در روز = ,جریان روزانه در ایستگاه A در روز = ,جریان روزانه در ایستگاه A در روز = ,جریان روزانه در ایستگاه B در روز = و جریان روزانه در ایستگاهB د
ر روز =
خروجی شبکه نیز جریان روزانه در ایستگاه A میباشد :
جریان روزانه در ایستگاه A در روز =
هر کدام از رودخانههای کارده و جنگ به ترتیب به جای A و B در ترکیب بالا قرار میگیرند. به عبارتی در دو شبکه مجزا ، یکبار جریان در ایستگاه کارده و یکبار جریان در ایستگاه جنگ شبیهسازی و تولید میگردد . برای آموزش شبکه از آمار روزانه سالهای 1372 و 1373 ایستگاههای کارده و جنگ به مدت دو سال استفاده شده است . با توجه به فرم اطلاعات ورودی تعداد 727 دسته ورودی ایجاد میشود که متناظر با هر دسته یک خروجی نیز ایجاد خواهد شد که نهایتاً 727 خروجی نیز خواهیم داشت . با تنظیم و تطبیق شبکه با این تعداد ورودی و خروجی در نهایت شبکه هوشمند شده و بهترین وزنها را برای خطوط ارتباطی خود شناسایی و تثبیت خواهدکرد .
در هر کدام از شبکهها جهت همگرایی بهتر و رسیدن به حداقل خطا، آموزش در 400 سیکل انجام شده است روند نزول کمیت میانگین مربع خطا MSE درشبکه مربوط به کارده در عدد 00545/0 و در شبکه مربوط به جنگ در عدد 0026/0 تقریباً ثابت میشود که با توجه به میزان MSE ها میتوان نتایج را رضایتبخش دانست .
همانگونه که ذکر شد ، مهمترین قسمت در کار با شبکههای عصبی ، مرحله تست یا آزمایش شبکه است که در واقع دراین مرحله عملکرد شبکه مشخص میشود . برای این قسمت ، از اطلاعات دوسال 73 و 74 استفاده شده است و به کمک این اطلاعات دو شبکه مورد بحث برای ایستگاه کارده و جنگ به آزمون گذاشته میشوند . پارامتر همبستگی و رابطه رگرسیون بین نتایج شبکه و مقادیر واقعی درایستگاه کارده برای اطلاعات آزمایشی نمایانگر عملکرد مطلوب شبکه می باشد .
A=0.83T+0.09 و R=0.82
در مورد شبکه عصبی جنگ نیز نتایج قابل قبولی بدست می آید.
A=0.803T+0.068
و R=0.867
از آنجا که در بحث پیشبینی جریان رودخانه به منظور مدیریت منابع آب ، بیشتر با آمار ماهیانه برخورد خواهیم داشت ، ( قبلاً دیدهایم که نرمافزارهای تولیدجریان مصنوعی نظیر HEC4و SPIGOT نیز ، جریان ماهیانه را شبیهسازی میکنند . ) نتایج روزانه بدست آمده را میانگینگیری کرده و تبدیل به آمار ماهیانه میکنیم و متعاقب آن سری باقیمانده ها را نیز بصورت ماهیانه محاسبه کرده و بررسی مینماییم.
انتظار داریم که در صورت حصول یک شبکه مناسب و مطمئن میانگین باقیماندهها صفر باشد و توزیع آنها یک توزیع نرمال باشد . همچنین استقلال باقیماندهها نیز از شرایط مهمی است که در یک شبیهسازی مطلوب میبایست به آن دست یابیم .
ادعای صفر بودن میانگین ماندهها را میتوانیم به وسیله آزمون فرضیه بررسی کنیم . ب
دین منظور ، برای ایستگاه جنگ خواهیم داشت :
با توجه به اینکه سال 73 و 74 شبیهسازی شده است لذا یک نمونه 24 تایی از ماندهها در دست داریم . به عبارتی همچنین مقدار جامعه نیز معلوم نمیباشد . بنابراین میتوان برای آزمون فرضیه از توزیع t استیودنت استفاده کرد]7[. آماره آزمون میباشد. در ایستگاه جنگ با توجه به این که است و خواهیم داشت :
( آماره آزمون)
با استفاده از جدول توزیع t . Distribution برای 23 = 1- n درجه آزادی و در سطح اعتماد مقدار حاصل میشود.
با توجه به اینکه میتوان نتیجه گرفت که در سطح اعتماد ، فرض مبنی بر اینکه میانگین ماندهها در ایستگاه جنگ صفر میباشد ، رد نمیشود .
در مورد ایستگاه کارده نیز ، بدون توضیحات تکراری آزمون نتایج مشابهی حاصل می نماید .
یکی از روشها و آزمونهای متداول که به منظور کنترل نرمال بودن دادهها بر روی آنها صورت میگیرد ، آزمون چولگی است . دراین آزمون ابتدا مقدار چولگی باقیماندهها با رابطه زیر تعیین میگردد :
سپس در سطح احتمال و محدوده اگر رابطه برقرار باشد ، میتوان گفت که توزیع تقریباً نرمال است]8[. با انجام این آزمون نیز مشخص می شود که سری باقیمانده ها در هر دو ایستگاه تقریباٌ از توزیع نرمال پیروی می کند .تست کلموگروف . اسمیرنوف نیز بر روی ماندهها به نتایجی مشابه در رابطه با نرمال بودن آنها منجر می شود .
استقلال باقیماندهها شرط مهم دیگری است که میبایست از بوته آزمایش گذرانده شود تا از این طریق کفایت شبکه عصبی در یک شبیهسازی موفق ، بیشتر و بهتر نمود پیدا کند .
روشهای مختلفی وجود دارد تا از این طریق استقلال ماندهها کنترل گردد . مهمترین و معتبرترین آن محاسبه تابع خود همبستگی وتابع خود همبستگی جزئی برای دادهها میباشد . این کمیتها را میتوان برای تاًخیرهای متفاوت محاسبه و ارائه کرد . برای تاًخیرهای از یک تا هفت این توابع برای سری باقیمانده ها در هر دو ایستگاه تعیین شد که برای تمام تاًخیرها این مقادیر در سطح معنی دار صفر قرار گرفت که بیانگر استقلال مانده ها می باشد ]5[.
4- تولید جریان مصنوعی توسط HEC4
HEC4 یکی از قدیمیترین و در عین حال پایهایترین نرمافزارهای تولید جریان مصنوعی در رودخانهها میباشد]9[.
لذا در این قسمت به تولید جریان مصنوعی توسط این نرمافزار پرداخته شده است تا از این طریق و با مقایسه نتایج اجرای HEC4 با شبکه عصبی و همچنین با جریان واقعی عملکرد شبکه عصبی بهتر و روشنتر جلوه نماید.
برای اجرای HEC4 و به کارگیری آن ، فایل ورودی برنامه در یک بازه زمانی 9 ساله از سال 1371 تا 1379 نوشته می شود و از برنامه خواسته میشود تا در ده سناریوی مختلف به تولید جرمان سال 73 و 74 میباشد که پس از تولید جریان توسط HEC4 این قسمت به صورت ماهیانه با جریان مصنوعی ساخته شده توسط شبکه عصبی ، مقایسه خواهد شد .
در اشکال (2)و(3) سریهای تولید شده بوسیله HEC4 ، شبکه عصبی و همچنین جریان واقعی در دو ایستگاه کارده و جنگ جهت مقایسه بهتر در یک نمودار نمایش داده شده است. به خوبی میبینیم که برازش و انطباق شبکه عصبی با دادههای واقعی بسیار بهتر و نزدیکتر است و فراز و فرودهای موجود در سناریوی تاریخی ایستگاهها بهخوبی توسط شبکه شبیه سازی شده است و اوزان و توابع و نرونهای شبکه متفقاً در یک سیستم موازی ، رفتار تصادفی ایستگاهها را بسیار خوب فرا گرفتهاند ]5[.
شکل 2- نمودار جریان واقعی و شبیهسازیشده توسط HEC4 و شبکهعصبی در کارده
شکل 3- نمودار جریان واقعی و شبیهسازیشده توسط HEC4 و شبکهعصبی در جنگ
5- نتیجهگیری
با بررسی نتایج حاصله از مطالعه موردی که در این تحقیق انجام گرفت میتوان نتایج این شبیهسازی را به صورت زیر خلاصه کرد :
1- در کار با دادههای ماهیانه در مطالعهای که درحوزه کشفرود و هریرود صورت گرفت شبکه عصبی ماهیانه عملکرد موفقی از خود نشان نداد و میتوان اینگونه ابراز کرد که بازه زمانی ماهیانه برای شبیهسازی جریان رودخانهها توسط شبکه عصبی یک محدوده زمانی نسبتاً بزرگ است که شبکه عصبی نمیتواند در یک چنین فواصل زمانی اطلاعات را به خوبی فرا گیرد و با یک چنین اطلاعاتی نتایج نسبتاً ضعیفی از خود ارائه مینماید .
2- در عملکرد شبکه عصبی با دادههای روزانه خواص جریان در دو ایستگاه ، همبستگیها و . . . به خوبی حفظ شده و نتایح بسیار مطلوبی حاصل شده است که به صورت گرافیکی نیز در پایان مقاله ارائه شده است .
3- شبکه عصبی در حفظ خواص ماهیانه و سالیانه ( توأماً ) بسیار خوب و توانا عمل میکند.
4- دیده میشود که در خواصی همچون همبستگی مکانی و همبستگی با گام یک در فصل تابستان مقداری نتایج حاصله از شبکه عصبی به نسبت دیگر فصول سال ضعیفتر است . این مسئله هم در ایستگاه جُنگ و هم در ایستگاه کارده مشاهده میشود .
5- با مقایسه نتایج حاصل از شبیهسازی توسط HEC4 و همچنین شبکه عصبی دیده میشود که شبکه عصبی بسیار بهتر و دقیقتر به تولید جریان مصنوعی پرداخته و عملکردی به مراتب بهتر از خود نشان داده است .
شکل 4- نمودار انحرافمعیار ماهیانه در جریان واقعی و شبیهسازی شده توسط شبکهعصبی در کارده
شکل 5- نمودار انحرافمعیار ماهیانه در جریان واقعی و شبیهسازی شده توسط شبکهعصبی در جنگ
شکل 6- نمودار واریانس ماهیانه در جریان واقعی و شبیهسازی شده توسط شبکهعصبی در کارده
شکل 7- نمودار واریانس ماهیانه در جریان واقعی و شبیهسازی شده توسط شبکهعصبی در جنگ
شکل 8- نمودار چولگی ماهیانه در جریان واقعی و شبیهسازی شده توسط شبکهعصبی در کارده
تحقیق در مورد خرپاها فایل ورد (word) دارای 44 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد تحقیق در مورد خرپاها فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی تحقیق در مورد خرپاها فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن تحقیق در مورد خرپاها فایل ورد (word) :
خرپاها
خرپا مجموعه ای مثلثی شکل است که بارها را به وسیله ترکیبی مثلثی شکل از اعضا با اتصال مفصلی به تکیه گاه ها منتقل می کند. در اعضای خرپا فقط فشار و کشش ( نه برش و خمش) ایجاد می شود و تمامی نیروهای رانشی به صورت داخلی در آن خنثی می گردد. در عمل، ممکن است تنش خمشی در بین اتصالات به میزان کمی در اثر اصطکاک آنها و بارهای وارده و پخش شده در اعضا بوجود آید: این نیروها معمولاً با نیروی محوری یکجا در نظر گرفته شده و در عمل در تحلیل ها نادیده گرفته می شوند.
واحد هندسی اصلی خرپا مثلث است. مثلثث شکل ثابتی است که فرم آن بدون تغییر طول اضلاع حتی با اتصالات مفصلی نیز تغییر نمی کند. اتصالات در بقیه چند ضلعی ها (مانند مستطیل) غیر پایدار هستند (تصویر ب – 1 – 4 ).
اگر کابلی بین دو نقطه کشیده شده باشد، نیروی افقی به وسیله تکیه گاه ها (که ثابت شده اند، تصویر الف-1-4) خنثی می شود. اگر وضعیت به گونه ای تغییر کند که یکی از تکیه گاه ها مفصلی و تکیه گاه دیگر غلتکی شوند، سیستم غیرپایدار می گردد زیرا هر دو تکیه گاه می توانند عکس العمل نیروی عمودی را تحمل نمایند ولی تکیه گاه غلتکی به وسیله نیروی افقی کابل به سمت مرکز کشیده خواهد شد. این مجموعه به عنوان یک خر پای ساده با هندسه مثلثی و دارای اتصالات گیردار و مقاومت درونی عمل می کند (تصویر ج-1-4).
اگر مجموعه خرپایی که در تصویر ج-1-4 نشان داده شده است معکوس گردد، نیروهای کششی و فشاری نیز معکوس خواهند گردید. تصویر 2-4 سیر تکاملیی خرپاهای پیچیده تری را نشان می دهد. توجه کنید که در حالت واحد اصلی هندسی به شکل مثلث باقی می ماند.
اعضای بالا و پایین خرپا به ترتیب میله فوقانی و تحتانی خرپا نامیده می شوند. تمامی اعضای بین میله های فوقانی و تحتانی اعضا جان خرپا هستند. در خرپاهای مسطح تمامی اعضا در یک سطح قرار دارند،
در حالی که خرپاهای فضایی در سه بعد، این اعضا را دارند. در هر دو نوع خرپای ذکر ششده دهانه ها در یک جهت قرار گرفته اند (خصوصیات دهانه های غیر هم جهت در بخش 5 به عنوان قاب های فضایی تحت یک سیستم مستقل مورد مطالعه قرار می گیرند).
انواع خرپا
شکل محیطی اکثر خرپاهای فضایی مثلث و مستطیل قوسی شکل (انحنا رو به بالا یا پایین) یا کوژ (با انحنا به سمت بالا و پایین) می باششد. این اشکال محیطی به مثلث های کوچکتر تقسیم می شوند. تمامی اعضای کششی و فشاری به وسیله اتصالات مفصلی (مانند لولای اجرا شده با پیچ) به یکدیگر متصل می باشند (نگاه کنید به تصاویر 3-3 تا 10-4).
مطالعات موردی خرپا
مرکز فرهنگی ژرژ پومیدو Centre George Pompidou
هدف ما قرار دادن سازه در بیرون ساختمان برای رسیدن به بیشترین انعطاف پذیری در فضاهای ساختمان می باشد، اگر چه ظاهراً به نظر می رسد در این حالت سازه عمر کوتاه تری نسبت به ساختمان دارد.
«ریچارد راجرز- در مرکز فرهنگی ژرژ پومیدو»
به دلیل نقش این ساختمان به عنوان یک مرکز ملی هنری، مرکز فرهنگی ژرژ پومیدو (1977: پاریس، مهندس معمار: پیانو و راجرز، مهندس سازه: اوو آروپ و همکاران) حتی قبل از اتمام کار نیز به عنوان یک ماشین غیر قابل انعطاف با اصول زیبایی شناسی مورد بحث قرار گرفت. تضادی مابین ساختمانی جدید با منطقه ای تاریخی که درون آن قرار گرفته است.
هدف طراحان این ساختمان، ایجاد بنایی «بدون ساخت» بوده است که برای رسیدن به آن پرده ای شفاف در پشت سازه قرار داده شد که می توان فعالیت های مختلف و نمایشگاه ها را با حفظخصوصیات هر یک در آن برگزار کرد. این ساختمان طرحی ابتکاری در سازه و جزئیات اجرایی دراد. حجم مکعب مستطیل شکل آن طولی برابر 551 فوت (168 متر) داشته و برای توسعه آینده و گسترش از بخش انتهایی آن نیز تدابیری صورت گرفته است. داکت های عمودی و سایر خدمات مکانیکی در نمای خیابان شرقی قرار گرفته و با رنگهای روشن رنگ آمیزی شده اند.
به علت اینکه پوشش فلزی دیوارها در پشت سازه نمایان آن قرار گرفته است، سیرکولاسیون داخلی و خدمات مکانیکی، نمود بسیار کمی در نمای نهایی ساختمان دارند. (اورتون Orton، 1988، ساندکرواگن Sandker and Eggen، 1992) (تصاویر 11-4 و 12-4).
آنچه که به ساختار بصری ساختمان اهمیت می بخشد و بافت نما، مقیاس و جزئیات بصری را تعیین می کند، قاب خرپایی سازه اصلی آن است که بر روی سه عضو دیگر اثر می گذارد. اتصالات گیر دار به طور گسترده ای جهت ایجاد تأثیر بصری مطلوب و پاسخی به بارگذاری مناسب مقیاس بزرگ و حرکت در اثر دما مورد استفاده قرار می گیرند.
ساختمان از کل اجزای سازه شامل اعضاء اتصالات و اسکلت حجیم فولادی که تیرهایی از آن به وسیله قلاب هایی آویزان است، استفاده می کند، در نتیجه به سازه و کل ساختمان انرژی و پویایی می بخشد. بخشی از سازه که در بالای زمین قرار گرفته متشکل از 14 قاب دو بعدی با دهانه های 157 فوتی (48 متر) و یک بخش الحاقی 25 فوتی (6/7 متر) در هر طرف (برای حرکت افراد روی قسمت غربی و بخش خدمات مکانیکی در بخش شرقی) می باشد. این قاب ها شش طبقه بوده و ارتفاع هر طبقه برابر 23 فوت (7 متر) می باشد. قاب ها به وسیله دال های کف به یکدیگر متصل می شوند و با استفاده از میله های فولادی متقاطع در برابر نیروهای جانبی مهاربندی می شوند. قطر ستون های اصلی 34 اینچ (850
میلیمتر) بوده که به عنوان پایه های اصلی و ستون های لوله ای شکل فولادی با ضخامت زیاد که برای محافظت در برابر آتش سوزی با آب پر شده اند،عمل می نمایند. این ستون ها با اتصالات قاب فولادی با ضخامت زیاد که برای محافظت در برابر آتش سوزی با آب پر شده اند، عمل می نمایند. این ستون ها با اتصالات قاب فولادی اصلی دارای اتصال گیردار می باشند.
قلاب ها در بخش بیرونی انتهای محور اصلی به وسیله یک میله عمودی 8 اینچی (200 میلیمتر) نگاه داشته می شوند که گوشه های داخلی خرپای اصلی را نگاه می دارد. هر یک از دهانه های خر پا، طولی برابر 147 فوت(8/44 متر) و ارتفاعی برابر 3/9 فوت (82/2 متر) دارند. میله فوقانی خرپا مضاعف بوده و قطر آن 16 اینچ (419 میلیمتر) و قطر میله تحتانی 9 اینچ (225 میلیمتر) می باشد، لوله هایی به صورت تکی(فشار) یا توپر (کشش) اعضای فشاری را به صورت متناوب کامل می کنند، تمام اتصالات آنها به قالب فولادی و اعضای متصل به آن به صورت جوش می باشد.
تالار گاند Gund Hall
تالار گاند (1972: کمبریج، ماساچوست، مهندس معمار: جان اندروز) فارغ التحصیلان مدرسه طراحی هاروارد را با برنامه هایی در معماری، طراحی فضای سبز و طراحی شهری در خود جای می دهد. مفهوم طراحی، فضایی وسیع در یک کارگاه که ارتباطی بهتر بین دانشجویان رشته های مختلف را فراهم می سازد.
اندروز چنین توضیح می دهد: یک کارگاه بزرگ با فضاهایی کوچکتر که برای فعالیتهای بخصوصی به هم پیوسته اند. برای ایجاد فضای لازم مورد نیاز، کارگاه ها شبیه سینی هایی روی هم ردیف گشته و به وسیله یک سطح شیب دار پوشیده شده اند. (تیلور و اندروز Taylor and ANDREWS، 1982).
هدف طراح از سیستم های مکانیکی و سازه بام به عنوان ابزار آ‚وزش بوده است ( تصاویر 13-4 تا 15 –4). عدد خرپای مسطح که در مرکز، فضایی برابر 24 فوت (3/7 متر) را اضغال کرده اند، دهانه ای برابر 134 فوت (41 متر و ارتفاعی برابر 11 فوت (4/3 متر) دارند.
قطر میله فوقانی خرپا 12 اینچ ( 300 میلیمتر) و دارای میله تحتانی باریک تر و اعضا جان می باشد. خرپا به وسیله یک اتصال گیر دار در بالا و یک اتصال ساده در پایین ( امکان حرکت در اثر انبساط حرارتی و دیییگر حرکات ضمنی ) نگاه داششته می شود. اعضای لوله ای شکل برای امکان ساخت ساده تر( در مقایسه با اعضا بال شهن) و سهولت کاربری انتخاب شدند. روی لوله ها با یک لایه رنگ ضد آتش به ضخامت 125/0 اینچ (3 میلیمتر) پوشانده شده است. مقاومت جانبی به وسیله گره های متقاطع در هر دو انتهای دهانه فراهم شده است.
میله فوقانی خر پا از درون سقفی که برای استفاده از نور روز در نمای غربی به صورت پله ای طراحی شده عبور می کند. چنین نورهایی از شیشه های پلاستیکی شفاف و تقویت شده عبور می نمایند و در زیر سقف اعضای خرپا نمایان هستند. ] در انتخاب بام پله ای نمای غربی، طراح بیشتر جنبه فرمال آن را مد نظر داشته است تا جنبه های تکنیکی. انرژی گرمایی به دست آمده از طریق شیشه های بدون سایه بیش از اندازه مورد نیاز است و سیستم گرمایش و سرمایش تهویه مطبوع (HVAC) به عنوان طراحی اصلی مکانیکی جهت ایجاد آسایش در نظر گرفته شده است [.
مرکز سنزبری Sainsbury Center
عملکرد اصلی این ساختمان (1978 : نورویچ، انگلستان، معمار: فوستر و همکاران، مهندس سازه: هانت و همکاران) ببه عنوان گالری هنری بوده است ولی بک سوم ساختمان برای کی مدرسه هنری، اتاق چند منظوره و یک رستوران استفاده می شود ( تصاویر 16-4 تا 18-4). فرم ساختمان به صورت یک مکعب ساده با دو وجه کاملاً شفاف است. این بخش ها با جزئیات بسیار دقیق به منظور حفظ سادگی فرم و سطح در نظر گرفته شده اند. نور روز تحت کنترل بوده و با پنجره های کرکره ای پخش می شود. به علت وسعت زیاد ساختمان که مربوط به کیفیت بالای آن به عنوان یک شی می گردد، طراحی بسیار مهم است. اجزای ساختمان به صورت پیش ساخته با دقت زیاد برای ایجاد نمای مناسب، بخصوص خرپاهای فضایی و تطبیق با ستون های خرپایی، طراحی شده اند (اورتون، 1988).
سازه ساختمان بر اساس 37 عدد خرپا ( در مقطع به شکل مستطیل) در طول 431 فوتی (4/131 متر) ساختمان با دهانه های 113 فوتی (4/34متر)شمل گرفته است. هر خرپا 2/8 فوت (5/2 متر) ارتفاع و 9/5 فوت (8/1 متر) عرض دارد. هر یک با اتصال گیردار در بالای هر ستون خرپایی که از زمین طره شده اند، متصل هستند. (خرپاهایی که در قسمت انتهای دیوارهای شفاف قرار دارند سخت کننده های اضافی برای جلوگیری از ریزش تقسیمات شیشه دارند، اتصالات گیر دار به پایین خرپا برای ایجاد رفتار قاب صلب با ستون ها و خرپا اضافه شده اند). روکش فلزی نهایی، ترکیبی از آلومینیم توپر، مشبک و عایق یا پانل های شفاف که به یک شبکه مدولار با درزبندهای نئوپرن به ابعاد 9/5 * 9/3 فوت (8/1 * 2/1 متر) متصل شده اند، می باشد.
استادیوم ورزشی کرازبی کمپر Crosby Kemper Arena
این ساختمان چند منظوره (1974: کانزاس سیتی، میسوری، مهندس معمار و مهندس سازه: سی- اف – مورفی و همکاران) با خرپای عظیم فضایی که در مقطع به شکل مستطیل می باشند، با دهانه 324 فوت (99 متر) و یک ستون فضایی به شکل قاب صلب با دو اتصال گیردار در هر پی، سازه ساختمان را تشکیل می دهند. هر خرپا 27 فوت (23/8 متر) ارتفاع دارد و از لولوه های فولادی به قطر 4 فوت (22/1متر) در بالا و دو لوله به قطر 3 فوت (914 میلیمتر) در پایین و اعضای جان به ضخامت 30 اینچ (762 میلیمتر) ساخته شده است. این حالت از خرپای فضایی صلبیت و مقاومت بالایی در برابر نیروهای عمودی، افقی و پیچشی دارد.
سایبان استادیوم ورزشی
به علت نیاز به چشم انداز و دید مناسب، طره ها از شرایط مناسبی برای ایجاد سسایه جهت محافظت از آفتاب و باران در استادیوم های بزرگ ورزشی برخوردار می باشند. مدارکی وجود دارد که رومیان قدیم از ترکیب Vela (سازه های سایبانی) در تعدادی از زمین های تاشو که از تیرهای کوچک افقی که به وسیله مهارهای طنابی از بالای دیرک های عمودی نگاه داشته می شدند، آویزان شده بودند و در پشت محل استقرار آنها از دیوار حائل سنگی استفاده شده بود، متداول بوده است (تصویر 21-4)
استادیوم فوتبال سیدنی Sydney Football Stadium
استادیوم فوتبال سیدنی (1988: سیدنی، استرالیا، مهندس معمار: فلیپ کوکس، مهندس سازه: اوو آروپ و همکاران) به عنوان استادیومی برای بازی فوتبال و راگبی با گنجایش 38000 تماشاچی که سایبان آن 65 درصد جایگاه را پوشش می داد، طراحی شد.
جایگاه منحنی شکل استادیوم بر اساس دال های بتنی پله ای در سطح پایین تر برای نشستن و در سطح بالاتر برای ایتسادن ساخته شده است و از بخش های بتنی پیش کشیده با دهانه 27 فوت (5/8 متر) بین تیرهای فولادی یب دار که روی ستون های بتنی قرار می گیرند، تشکیل شده است (بروکز و گرچ 1992، جان 1991) ( تصاویر 22-4 تا 25-4).
برای سایبان فلزی بام خرپاهای فضایی فولادی که طول طره آن 96 فوت (30 متر) است استفاده شده است. تمامی اعضای خرپا صلب هستند و می توانند نیروهای کششی یا فشاری را که به خرپا ها امکان مقاومت در برابر نیروهای رو به بالای باد و نیروهای ناشی از وزن را می دهد، ایجاد نمایند. خرپاها، بار را به یک حلقه از ستون ها و دیوارهای بتنی که تیرهای نوک تیز را در جایگاه به هم متصل می کنند، انتقال می دهند. سیستم سازه ای به وسیله آزمایش بر روی یک مدل با مقیاس 1:200 آنالیز گردید و سختی اعضا با استفاده از تجزیه و تحلیل از مدل کامپیوتری تعیین گردید.
زیبایی ساختمان با وزن آن نسبت عکس دارد.
«باک مینستر فولر»
گنبد ژئودزیک، سازه فضا کار کروی است که بارهای وارده را از طریق اعضای خطی که در یک گنبد کروی شکل قرار گرفته اند به تکیه گاه ها منتقل می کند و تمامی اعضا در آن در تنش مستقیم (کشش یا فشار) هستند. معمو.لاً از پوشش نازک(از جنس پلاستیک یا فلز) برای پوشش گنبد و تبدیل آن به یک فضای محدود استفاده می شود.
گنبدهای ژئودزیک بر اساس 5 حجم اصلی افلاطونی شکل می گیرند: چهار ضلعی، مکعب، هشت ضلعی، دوازده ضلعی و بیست ضلعی (تصویر 1-6).
در این پنج حجم ( و فقط در این پنج حجم)، چند ضلعی ها همگی منتظم بوده و تمامی اضلاع یکسان هستند و تعداد وجوه با تعداد رئوس برابر است. چنین احجامیی به هر شکلی که قرار گیرند، تمام رئوس با محیط کره در تماس می باشند.
هندسه
گنبدهای ژئودزیک از طریق تقسیمات فرعی به صورت یک یا چند حجم افلاطنی شکل می گیرند. هشت ضلعی و بیست ضلعی به دلیل آن که که از مثلث هایی تشکیل می گردند، به طور ذاتی پایداری بیشتری دارند و یه عنوان عناصر اصلی در اکثر گنبدهای مشبک در ساختمان مورد استفاده قرار می گیرند. با تعداد تقسیمات بیشتر گنبدهای نرم تر و انعطاف پذیر تر به دست می آید (تصویر 2-6). شناخته شده ترین شکل چنین چنین گنبدهایی، توپ فوتبال است که از تقسیمات سه تایی تکرار شونده از یک حجم بیست ضلعی به وجود آمده است (تصاویر 3-6 و 4-6). برای اطلاعات بیشتر در مورد گنبدهای ژئودزیک نگاه کنید به پیرس، 1978 (همچنین کاپ راف Kappraff 1991، ون لون Van Loon 1994). هندسه گنبدهای ژئ.دزیک به میزان زیادی شبیه به اسکلت میکروسکوپی مرجان های دریایی می باشد.
گنبدهای ژئودزیک واقعی از طریق توسعه و تکمیل گنبدهای دندانه ای مهار شده به وجود آمده اند. گنبد شودلر Schwedler (اقتباس از نام مهندس آلمانی، که این گنبد توسط وی در اواخر قرن نوزدهم اختراع شد) متشکل از حلقه ها و اعضای و اعضای نصف النهاری می باشد که با رابطه های قطری برای پایداری بیشتر تقویت گردیده است. سیستم گنبد زایس – دایویداگ Zeiss – Dywidag اولین بار در سال 1922 به طور آزمایشی در افلاک نمای شرکت زایس به کار برده شد. این سیستم متشکل از ترکیبات مثلثی شکل، ساخته شده از اعضای بتن مسلح می باشد که با استفاده از بتن تکمیل کننده سیستم یک پوسته نازک بتنی بوجود می آید.
باک مینستر فولر، گنبدهای ژئودزیک امروزی را در سال 1954 اختراع و به نام خود ثبت کرد. این گنبدها در تئوری می توانند ابعاد بزرگی داشته باشند. ایده ها و طرح هایی که فولر طی دهه های 50 و 60 ارائه نمود، این تصور به وجود آورد که گنبدهای بزرگ و غول پیکر می توانند تمامی شهرها را بپوشانند. به نظر می رسید چنین سازه هایی چشم اندازی بدیع و جالب از طراحی شهری و معماری ارائه می دهند (ون لون، 1994).
بارها، از طریق نیروهای محوری (کشش و فشار) موجود در اعضای قاب به پی ها منتقل می شوند. تمامی اعضایی که در بالای گنبد نیم کروی قرار گرفته اند (آنهایی که بالاتر از زاویه 45 درجه قرار دارند) در زیر بار یکنواخت، تحت فشار و تمامی اعضای پایینی تحت کشش و اعضای نزدیک به خط عمود نیز تحت فشار قرار خواهند گرفت. شکل گنبد جهت نیروی عکس العمل رانشی (فشاری) را در پی تعیین می کند. گنبدهای نیم کره در تکیه گاه نزدیک به خط عمود هستند، یک خط پایه نزدیک به خط افق دارند و مقداری جزیی نیروی رانشی بیرونی ایجاد می نمایند.
گنبدهای ربع دایره (تقریباً نصف ارتفاع یک گنبد نیم کره) 5 نقطه اتکا دارند و نیروی رانشی بیرونی قابل توجهی ایجاد می کنند و باید به وسیله پشت بندها یا حلقه های کششی در برابر این نیرو مقاوم گردد. گنبدهای سه – چهارم کره هم دارای پنج نقطه اتکا هستند ولی نیروی رانشی به سمت داخل ایجاد می نمایند (کورکیل Corkill و دیگران، 1993) (تصویر 7-6). بارهای متمرکز وارد بر گنبد از طریق خرپاهایی که به وسیله دو یال مجاور هم تشکیل می شود، مقاومت می گردد. در جایی که تعداد تقسیمات کم و طول میله های خرپا زیاد است، ارتفاع خرپا ( و مقاومت در برابر بارهای متمرکز) افزایش می یابد.
اگر تعداد اعضا در گنبد ژئودزیک افزایش یابد، ارتفاع مقطع خرپا و مقاومت آن در برابر بارهای متمرکز در گنبدهای بزرگ با ایجاد یک لایه مضاعف جهت افزایش ارتفاع مقطع خرپا حل می گردد. این لایه ها به خوبی سازه فضا کار را در بر می گیرند و از تقسیمات هندسی روی گنبد متابعت می نماید(تصویر 8-6).
گنبدهای یک لایه (بدون نیاز به ارتفاع مقطع) برای دهانه های تا 100 فوت (30 متر) مناسب است. در دهـانه های بزرگتر گنبـدها به دو لایه از سـاز فضا کار نیاز دارند (تصویر9-6).
در اواخر دهه 1950، شرکت آلومینیوم کیسر (Kaiser) تولید گنبدهای ژئودزیک را تحت امتیاز فولر آغاز کرد. پانل هایی به شکل الماس با لبه های سخت شده و عناصر فشاری صلیبی شکل به صورت یک پوسته با قاب ژئودزیک ترکیب شده اند. گنبد اجرا شده کمی کمتر از نیمکره است (و بر 5 نقطه اتکا دارد)، این گنبد با قطری برابر 145 فوت (44 متر) و با استفاده از 575 پانل در 10 اندازه مختلف تشکیل شده است. اولین نمونه آن در هونالولو در مدت 20 ساعت (588 کار ساعت) با ایجاد یک جرم مرکزی به عنوان تکیه گاه موقت ساخته شد. کار ساخت این مجموعه از بالا شروع شد و تا سطح زمین امتداد می یافت و امکان قرار گرفتن بر روی یک پی از قبل ساخته شده را پیدا کرد. در طی چند ماه، سه گنبد دیگر با این سیستم ساخته شد (ناشر، 1958) (تصویر 10-6)، ولی تجارت رویایی فولر و کیسر هرگز توسعه و پیشرفت پیدا نکرد و تولید چنین گنبدهایی بسرعت متوقف گردید.
در اواخر دهه 60، بازدهی سازه ای قابل توجه گنبد های ژئودزیک به رویاهایی که در فرهنگ عامه مردم غیر ممکن بود، جامه عمل پوشاند و آن هیاهوی ساخت ساختمان های گنبدی به دست خود مردم بویژه در آمریکا بود. با وجود جذابیت و بازدهی سازه ای که گنبدهای ژئودزیک دارند ولی در ساخت آنها مشکلات اجرایی متعددی از قبیل دشوار بودن ضد آب کردن آنها، سخت بودن اجرای بازشوها به علت تداوم سازه ای و مشکل بودن استفاده از مبلمان های متداول به علت شکل داخلی خاص آنها وجود دارد. شاید بتوان بر این مشکلات در سازه های بزرگ غلبه کرد، ولی در ساختمان های کوچک این مشکلات بر مزایای سازه ای چنین سیستمی غلبه دارند (ون لون، 1994).
هنگامی که یک تیر بر روی دو ستون قرار می گیرد، معماری شروع به شکل گیری می کند.
«لوئیس اچ سولیوان»
تیرها، دال ها، ستون ها و دیوارهای باربر برای شکل دادن به قاب های راست گوشه (خطوط مستقیم) که شناخته شده ترین سیستم تکیه گاهی است و در ساختمان ها به کار می رود، با یکدیگر ترکیب می شوند. قاب ها، بارها را به صورت افقی (از طریق تیرها) به ستون ها و ستون ها نیروها را به صورت عمودی (به پی) منتقل می کنند. چنین سیستمی با عنوان سازه و تیر و ستون شناخته شده است. دال ها ممکن است جانشین تیرها و دیوارهای بابر جانشین ستون ها گردند ولی در هر صورت رفتاری مشابه دارند. به علاوه چنین اجزا عمودی و افقی باید مقاومت جانبی در برابر نیروهایی مانند نیروی زلزله و نیروی باد را داشته باشند (تصویر 1-9).
سیستم های راست گوشه بر اساس تعداد لایه های آنها (سطوح) از اعضا افقی در سیستم تقسیم بندی می شوند. سیستم های تک لایه ای معمولاً از ترکیب دال یک طرفه که دهانه بین دو دیوار بابر موازی را می پوشاند، تشکیل شده اند. سیستم های دو لایه ای بر اساس یک دال که به وسیله تیرهای موازی نگاه داشته می شوند شکل گرفته اند که روی دو دیوار باربر موازی یا یک ردیف از ستون ها قرار گرفته اند ( یک ستون در زیر هر تیر). سیستم های سه لایه ای معمولاً شامل یک دال تکیه گاهی با تیرچه های نزدیک به هم که به وسیله تیرها نگاه داشته می شوند (عمود بر تیرچه ها و در آخر به وسیله ستون ها حمل می شوند می باشند (تصاویر 2-9 و 3-9).
پایداری جانبی
مقاومت در برابر نیروی باد و دیگر نیروهای نیروی باد و دیگر نیروهای افقی برای پایداری قاب های راست گوشه لازم است. به طور معمول، این امر با استفاده از یک یا چند قانون کلی زیر به دست می آید: تقسیمات مثلثی شکل (تقسیم کردن قاب به مثلث هایی که ذاتاً دارای فرم هندسی ثابت و پایدار هستند)، اتصال طلب (ایجاد یک اتصال صلب در نقطه تقاطع اعضا) و دیوارهای برشی (به کار گرفتن مقاومت برشی درونی یک سطح صاف مانند دیوار برای تغییر شکل آن) (تصاویر 4-9 تا 14-9).
دهانه ها
دهانه عبارت است از تقسیم داخلی از قاب های تکراری که به وسیله فضای بین ستون ها (دیوارهای باربر) تعریف می شوند. دهانه های ساده سازه ای بر اساس ستون هایی که در طول چهار جهت دهانه سازه ای قرار گرفته اند شکل می گیرند (تصویر 15-9).
این گونه دهانه ها در عین اینکه در ظاهر ساده به نظر می رسند، ولی باعث می شوند که ستون های مرکزی بیشترین بار را تحمل نمایند (نسبت کل دهانه)، ستون های کناری نصف بار ستون هایی را که در مرکز قرار گرفته اند، تحمل می کنند(دهانه های یک – چهارم). برای یکسان نمودن بار تمامی ستون ها، می توان نیم دهانه هایی را با استفاده از تیرهای گیردار ایجاد نمود. چنین سیستمی بار را بر روی تمام ستون ها متعادل کرده و تعداد ستون های مورد نیاز (و پی ها) را کاهش می دهد.
قاب های صلب
رفتار قاب تیر و ستون ساده دارای اتصالات مفصلی که در بالا به آن اشاره شد، هنگامی که اتصالات تیر به ستون صلب باشند تغییر می کند. مدل نمایشی تصویر 16-9 را در نظر بگیرید، اگر ستون ها به تیر اتصال صلب داشته باشند، مجموعه یک قاب صلب است. اگر تکیه گاه ها در دو سر تیر قرار داشته (ستون برای چرخش آزاد است) و بار یکنواخت در طول تیر وارد شود، تیر تغییر شکل خواهد داد و ستون ها دچار جابجایی می گردند. یک قاب صلب با تصالات غلتکی در پی های ستون نیز رفتاری مشابه خواهد داشت. اگر از حرکت پایه ها ممانعت به عمل آید (اتصالات مفصلی باشد)، تغییر شکل آنها به صورت خمش خواهد بود و بنابراین مقاومت خود را به صورت خمشی در کل قاب به کمک گرفته و در نتیجه تغییر شکل کمتری در بالای تیر به وجود خواهد آمد.
سهمی خط چین شده در تصویر 17-9 نشان دهنده فرم مناسب قوسی برای چنین بارهای یکنواختی است. اگر قاب از چنین شکلی پیروی کند، هیچ گونه خمشی وجود نخواهد داشت. مقدار خمش (گشتاور) به طور مستقیم به میزان جابجایی قاب از چنین فرم مناسبی بستگی دارد. در جایی که بیشترین تغییر مکان (در مرکز دهانه و در اتصالات صلب تیر و ستون) وجود دارد، گشتاور خمشی حداکثر است و تیر نیاز به ارتفاع بیشتری دارد. در جایی که تغییر مکان حداقل است ( در پی های ستون و در نقطه یک چهارم دهانه در تیر)، گشتاور خمشی صفر است و اتصال قاب می تواند به شکل مفصلی باشد. ولی همین علت، باعث ناپایداری قاب می شود. در قاب چهار مفصلی، اتصالات در بالا دارای ضخامت یکسان با قاب با اتصال صلب می باشند.
قاب های صلب چند دهانه
هنگامی که قاب های راست گوشه صلب تکرار شوند، اتصالات ثابت گشتاور خمشی را انتقال می دهند و تغییر شکل در هر دهانه منفرد( در نتیجه بار وارده) در دهانه های اطراف مشترک است. این اثر متقابل بین دهانه های مجاور به این معنی است که مقاومت خمشی در چند دهانه برای ایجاد سازه مقاوم تر با هم ترکیب می شوند. همچنین بیان کننده این است که تغییر شکل در یک قاب به کل سازه منتقل می شود.
مدل ارائه شده در تصویر 18-9 نشان می دهد که نوع اتصالات یک قاب (صلب یا مفصلی ) چکونگی تثسیم یارهای خمشی در سازه های متشکل از چندین قاب را مشخص می کند. اگر چه یک قاب صلب بخوبی از مصالح استفاده می نماید اما نیاز به نیروی کار اضافی برای تأمین و تضمین صلبیت کافی اتصالات تا حدی بازدهی این تأثیر را کاهش می دهد. تصمیم گیری در مورد این که آیا از قاب های صلب استفاده شود پیچیده بوده و نیاز به تجزیه و تحلیل و نیز تجربه بسیار دراد (تصویر 19-9).
ساختار قابهای سبک
در دیوارهای با ساختمان قاب چوبی سبک وزن که متشکل از پایه های چوبی منفرد (مانند ستون) هستند، پایه ها با فواصل کم به وسیله صفحات ممتد به یکدیگر متصل شده و بالا و پایین دیوار را شکل می دهند، پوشش نهایی دیوار مشابه یک دیوار ممتد بابر که جای ستون های مجزا را مشخص می سازد رزفتار می نماید (شبیه تیرچه های نزدیک به هم با پوشش چوب چند لایه که شبیه به دال به جای تیرهای مجزا عمل می کند). نعل درگاه (تیر کوتاه با بارگذاری زیاد) برای پوشش دهانه ها به کار می رودو بار دیوارهای ممتد را به دو طرف باز شو جایی که پایه های چوبی چند عددی، بار افزوده را به پی زیر ساختمان حمل می کنند، انتقال می دهد. پایداری جانبی به وسیله مقاومت برشی (عملکرد دیافراگمی) صفحات صلب تأمین می گردد (تصویر 20-9).
سابقه تاریخی
ساختمان قاب های سبک، نتیجه دو دستاورد مهم ناشششی از وقوع انقلاب صنعتی است: تولدی انبوه میخ های فولادی نازک و الوارهایی با ابعاد محدود ] 2 با ضخامت تا 4 اینچ (50 تا 100 میلیمتر) و عرض 2 اینچ یا بیشتر [. قبل از چنین پیشرفت هایی، در اجرای ساختمان های چوبی از تیرها و ستون های چوبی بزرگ و از بست های چوبی بزرگ و از بست های چوبی و میخ های دست ساز استفاده می شد. قدیمی ترین سیستم قاب سبک چوبی، روش قاب بالن بود ( تصویر 21-9) که در آن پایه های چوبی دیوار به طور ممتد از پی تا سقف انتداد سافته اند، تیرچه های میانی کف به پایه های چوبی دیوارهای کناری متصل شده اند. اسن سیستم نیاز به پایه های چوبی بسیار بلند و صاف دارد که برای استفاده در ساختمان های دو طبقه نامناسب بوده زیرا دیوارهای بلند باید بدون عملکرد خاصی از طبقه میانی برای استفاده در ساختمان های دو طبقه نامناسب بوده زیرا دیوارهای بلند باید بدون عملکرد
خاصی از طبقه میانی برای استفاده به عنوان سکوی کار ساخته شوند. سرانجام، فضای باز بلند بین پایه ها، شیاری را ایجاد کرد که سرعت شعله های آتش در حادثه آتش سوزی را تسریع نمود. روش صفحه قاب جایگزین روش قاب بالن شده (تصویر 22-9) این صفحه از چندین لایه تشکیل شده است: سازه کف روی پی، که به شکل یک سو برای ساخت دیوارهای چوبی ممتد است. این دیوارها برای مهاربندی موقت به شکل اریب اجرا شده اند. اگر دو لایه در یک طبقه مورد نیاز باشد، وضعیت سازه کف تکرار می شود. در آخر ، بام و تیرچه های سقف (امروزه، خرپای شیب دار) بر روی آخرین دیوار اجرا می گردد.
سهولت و سادگی اجزا و اجرای قاب چوبی، قابلیت اتصالات متنوع با دیگر سازه ها، چوبهای چند لایه و الوارهایی با چوب صاف و دارای ابعاد مناسب و طبقه بندی شده، این سیستم را برای خانه های مسکونی یک خانوار در آمریکا و کانادا منتخب کرده است. سیستم فوق انعطاف پذیری زیادی در طراحی داشته و قابل تطبیق با انواع روشهای سازه ای می باد (تصاویر 23-9 و 24-9). فضای باز بین پایه های چوبی محل مناسبی را برای عایق حرارتی و استفاده بهینه از انرژی فراهم می کند.
بهترین مهندس در دنیای حیوانات عنکبوت است، تار عنکبوت مانند آب لطیف و همچون درخت قابل انعطاف است و سازه ای شگفت انگیز است که تمامی مهارت ها در آن به کرا رفته است.
«هورست برگر»
کابل های با فرم منحنی طنابی
زنجیرواره، فرمی از منحنی طنابی برای یک کایل بدون بارگذاری است که تحت تأثیر وزن کابل (و فقط وزن کابل) ایجاد می شود (باری که به طور یکنواخت در طول کابل وارد می شود). سهمی فرمی از منحنی طنابی یک کابل معلق با بارگذاری یکنواخت در طول افقی دهانه صرف نظر از وزن کایل می باشد. در جایی که نسبت دهانه به خیز بیشتر از 5 است، هر دو فرم به طور نزدیکی یکسان و شبیه هستند و با محاسبات ساده ریاضی می توان به تعیین فرم و تحلیل آنها پرداخت (تصویر 1-10).
در عمل ، عبارت زنجیرواره (Catenary) برای هر عضو معلق منحنی شکل که در طول آن بارگذاری شده صرف نظر از نحوه توزیع بارها به کار می رود. برای مثال، کابل های اصلی یک پل معلق از نوع کابل های زنجیرواره هستند، گر چه شششکل منحنی آنها نزدیک به یک سهمی است.
رانش در سازه ای کششی
برای یک بار گذاری معین، میزان خیز در یک سازه کششی از نوع زنجیرواره، مقدار رانش افقی ایجاد شده به سمت داخل را تعیین می کند، هر چه انحنا کمتر باشد رانش درونی بیشتر خواهد شد (تصویر 2-10).
سازه های کابل های زنجیر واره قابلیت پوشاندن دهانه های متنوعی را دارند. در دهانه ها و شرایط بار گذاری معمولی، نسبت خیز به دهانه یکی از مسائل مهم در طراحی اولیه سازه است. نیروهای وارد بر کابل، طول و قطر آن کاملاً به این نسبت بستگی دارند. این نسبت ارتفاع ستون های اصلی، نیروهای فشاری و میانگین مقاومت داخلی فشاری که در کابل به وجود می آید را نیز تعیین می کند.
معمولاً نیروهای کابلی نسبت عکس باخیز دارند، به عبارت دیگر، با کاهش طول کابل، قطر آن باید افزایش یابد. این مسئله در به حداقل رساندن مجموع فولاد به کار رفته در کاببل مورد استفاده قرار می گیرد. یک کابل کوتاه با حداقل خیز، به علت وجود نیروهای کششی بسیار بزرگ به قطر زیادی نیاز دارد. برعکس این حالت، یک کابل با خیز بسیار زیاد می تواند قطر کوچکی برای تحمل نیروهای کششی کم داشته باشد که کاملاً طولی عمل می کند. برای بار متمرکز که در وسط دهانه وارد می شود، خیز مناسب در حدود 50 درصد طول دهانه است، برای بار یکنواخت روی یک کایل سهمی شکل، خیز مناسب تقریباً 33 درصد طول دهانه می باشد. گرچه در عمل، دیگر عوامل فنی (ارتفاع مفید خیز و محل تکیه گاه عمودی) این نسبت را به طور قابل ملاحظه ای کاهش می دهد. در بیشتر کابل هایی که در سازه سقف ساختمان ها به کار می روند، نسبت ارتفاع به دهانه 1:8 تا 1:10 است. سازه های معلق با فرم منحنی طنابی به سه بخش تقسیم می شوند‚ منحنی دارای یک انحنا، کابل های مضاعف و منحنی های مضاعف (تصویر 3-10)
قوس، مهیج ترین شکل ساختمانی است که برای ایجاد فرم های جدید و قابل تصور بیشترین استعداد و توانایی را دارد.
«لوئیس اچ سولیوان»
قوس از دو منحنی تشکیل شده که تمایل به فرو ریختن دارند.
«اندی رونی»
طاق زدن
طاق زدن، حد واسط بین طره و قوس واقعی است که متشکل از ردیف های متوالی آجر که روی یکدیگر در دو طرف باز شو قرار گرفته اند و بتدریج به هم نزدیک می شوند تا با هم تلاقی نمایند، می باشد. قواعد کلی آن در 2700 قبل از میلاد به وسیله سومری ها و مصری ها شناخته شده بود. شکل قوس واقعی، ساخته شده از سنگ (سنگ های بریده شده به شکل گوه و چیده شده در یک نیم دایره) هم به وسیله مصری ها و اهالی بین النهرین تقریباً همزمان با طاق زدن شناخته شده بود. برای ایجاد تعادل، زاویه طاق زنی باید کمتر از 45 درجه باشد (تصویر 1-13) (براون، 1993).
در معابد کندو شکل یونانیان باستان (سیرکا 1500 قبل از میلاد، مایسنی ) مثال های قابل توجهی از طاق زنی وجود دارد. در ایوان معبد کلایتمنتسرا (Clytemnestra) (تصویر 2-13) از سیوه طاق زنی برای شکل دادن به مدخل ورودی دو بعدی استفاده شد. همین قانون به شکل سه بعدی برای شکل دادن به صورت کندوی مخروطی گنبدها در داخل به کار رفت.
قوس های مصالح بنایی
اگر از آجر سؤال کنید چه می خواهد، جواب خواهد داد: من قوس را ترجیح می دهم. اگر بگویید که قوس ها برای ساخت مشکل هستند و هزینه ساخت آنها زیاد است و بهتر است از بتن در باز شوها استفاده کنید باز هم آجر می گوید: شما درست می گویید ولی من باز هم آجر را ترجیح می دهم.
«لوی کان»
قوس با با فرم منحنی طنابی، فشاری معکوس معادل یک کابل معلق است و فقط فشار محوری را تحمل می نماید. به عبارت دیگجر در شرایط بارگذاری بخصوص، قوسی که به شکل وارونه ساخته شده است مانند یک کابل معلق فقط تحت فشار خواهد بود و در آن هیچگونه نیروی خمشی مورد مطالعه قرار نمی گیرد. این امر برای بارهای گسترده و بارهای متمرکزی صادق است که ممکن است طول و محل قرار گیری آنها متفاوت باشد (تصویر 4-13).
اگر در یک کابل معلق، بارگذاری به صورت گسترده یکنواخت در طول منحنی قوس باشد، فرم منحنی طنابی به شکل زنجیرواره است(تصویر 5-13) . فرم منحنی طنابی برای بازشوی قوسی شکل در یک دیوار با مصالح بنایی بین این دو فرم است. مشابه کابل، در قوس کم خیز تر رانش جانبی تولید شده در اثر بارگذاری بیشتر خواهد بود (تصویر 6-13).
رفتار سازه ای
قوس هرگز خواب ندارد.
«ضرب المثل هندی»
بر خلاف طاق ردن که مصالح بنایی طرح شده تحت خمش قرار می گیرند ( و کشش)، یک قوس با مصالح بنایی واقعی از فرم گوه ای سنگ ها برای انتقال بار جانبی به طور کامل به وسیله فشار بهره می برد (تصاویر 7-13 و 8-13).
مقاله تاثیر تیم کاری ایمنی بر کاهش حوادث شغلی فایل ورد (word) دارای 12 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله تاثیر تیم کاری ایمنی بر کاهش حوادث شغلی فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله تاثیر تیم کاری ایمنی بر کاهش حوادث شغلی فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله تاثیر تیم کاری ایمنی بر کاهش حوادث شغلی فایل ورد (word) :
تاثیر تیم کاری ایمنی بر کاهش حوادث شغلی
باتوجه به روند روبه رشد بروز حوادث در صنایع، در این مقاله، تاثیر تشکیل تیم کاری ایمنی در کاهش بروز حوادث ناشی از کار، مورد بررسی قرار می گیرد
باتوجه به روند روبه رشد بروز حوادث در صنایع، در این مقاله، تاثیر تشکیل تیم کاری ایمنی در کاهش بروز حوادث ناشی از کار، مورد بررسی قرار می گیرد. این بررسی از آن جهت اهمیت دارد که به نقش موثر سرپرستان و سرکارگران در قالب تیم کاری ایمنی در کنار مهندسان ایمنی، در کاهش و کنترل حوادث می پردازد. تجربه ما نشان داده که روش ارائه شده، قابل اجرا بوده و می تواند در صورت اجرای درست باعث کاهش وقوع حوادث شود. نتایج پیاده سازی این روش به شرح زیر بوده است:
کاهش 58 درصدی تعداد حوادث به وقوع پیوسته، در بازه زمانی 6 ماهه، در مقایسه با زمان مشابه در سال پیش (مقایسه بین نیمه اول سال 84 با سال 85 بوده است).
کاهش روزهای تلف شده به میزان 68 درصد(مقایسه بین نیمه اول سال 84 با سال 85 بوده است)
کاهش ضریب شدت تکرار از 2 و 1 به 1 (مقایسه بین نیمه اول سال 84 با سال 85
بوده است).
حادثه، یک واقعه برنامه ریزی نشده است که منجر به خسارت جانی، مالی یا حتی اتلاف وقت میشود. امروزه ثابت شده که اغلب حوادث در صنعت، به علت اعمال ناایمن (Unsafe Acts) و شرایط ناایمن (Unsafe Conditions) به وقوع میپیوندد. کنترل و بهبود شرایط ناایمن از راه فرایندهای شناسایی و ارزیابی خطر و صدور اقدامات پیشگیرانه و اصلاحی پیگیری می شود. در مورد کنترل اعمال ناایمن یا رفتار ناایمن پیشنهاد می شود تا افراد، تحت آموزش ایمنی و بهداشت ق
رار گیرند.
تشکیل تیمهای کاری با هدف دستیابی به ایمنی، اقدامی است که امروزه به آن توجه ویژهای میشود. ازآن جمله تیم ایمنی (AGC (Associated General Contractorsمیباشد که از سال 1990 با هدف محیط کار ایمن و در سطح جهانی تشکیل شده که شرکتهای مختلف می توانند به صورت داوطلبانه به عضویت درآیند تا تحت ممیزی سالیانه قرار گیرند. در این ممیزیها هر شرکت بعنوان یک تیم ایمنی در نظر گرفته می شود و طی آن میزان آگاهی افراد از مسئولیتهای ایمنی و در حال اجرا بودن برنامه های ایمنی، مورد بررسی قرار میگیرد؛ در واقع این یک برنامه مدیریت ایمنی د
اوطلبانه است.
از جمله طـرحهای دیگری که در زمینـه درگیر کردن گـــروههای مختلف در صنایع و به منظور کنــترل اعمـال ناایمن در سطـــح دنیا در حـال اجـــرا است باید از طرح حفاظت داوطلبـانه (Voluntary Protection Program= VPP )نام برد. نخستین بار در سال 1982 این برنامه توسط هسته اصلی OSHA پیشنهاد شد و به صورت نمونه در یکی از شرکتهای هواپیما سازی ایالات متحده طرح ریزی
شد و به اجرا درآمد. نتیجه بسیار مثبت این امر باعث شد تا بقیه شرکتهای هواپیما سازی نیز به فکر استفاده از این روش بیفتند.
تعریف تیم و گروه
گروه کاری
دو یا چند نفر که رابطه متقابل با یکدیگر دارند و برای رسیدن به هدف مشترک گردهم می آیند.
تیم کاری
گروهی هستند با دانش، مهارت و قابلیت های ویژه که با اتکا به یکدیگر و تعامل م
تقابل در جهت رسیدن به یک هدف مشخص، تحت مدیریت واحد فعالیت و همفکری می کنند. در یک تیم کاری، هم افزایی ایجاد می شود؛ یعنی برآیند عملکرد جمعی افراد، از مجموع عملکرد تک تک اعضا بیشتر است.
کار تیمی
کار تیمی، به معنی کارکردن با هم، برای یک هدف مشترک است. برای ایجاد کار تیمی در یک حوزه کاری افراد گروه باید بر روی هدف و روش دستیابی به آن، توافق داشته باشند.
مراحل پژوهش
1) طرح ریزی پروژه
این پروژه در یکی از سالن های تولید یک شرکت خودروسازی با حدود 700 نفر کارکنان آن شرکت به اجرا درآمد.
در این مورد ابتدا آمار حوادث درشش ماه نخست سال 84 (دارای استراحت و بدون استراحت) مورد بررسی قرار گرفت که در پی آن این نتایج به دست آمد:
1-1)بیشترین فراوانی علت وقوع حوادث، ناشی از عمل ناایمن افراد مصدوم
بود.
1-2) بالاترین تعداد حوادث در روزهای اولیه، جابه جایی افراد در بین ایستگاههای کاری، رخ داده بود.
1-3) تعدادی از حوادث در شیفت های مختلف، به طور مشابه تکرار شده بود
.
1-4) برخی از حوادث در روزهای نخست تغییرات فیزیکی خط تولید، به وقوع پیوسته بود.
1-5) سرپرستان وسرکارگران نسبت به داده های آماری مربوط به حوادث که هر شش ماه در اختیار مدیریت قرار می گرفت علاقه نشان نمی دادند و بهره لازم را نمی بردند. (حساسیت های لازم در مورد آمار حوادث ارائه شده در بین سرپرستان وجود نداشت).
با توجه به نتایج به دست آمده، قالبی جدید برای بررسی حوادث و جلب مشارکت مدیریت، روسا، سرپرستان و سرکارگران این سالن درنظر گرفته شد. همچنین به منظور پوشش نواقص شناسایی شده (که پیشتر به آن اشاره شد) برنامه های کاربردی در نظر گرفته شد که مهمترین آنها به این شرح زیر است:
1-6) ایجاد سیستم اطلاعاتی برای یکپارچه سازی گزارش حوادث؛
1-7) طرح پروژه در سطح مدیریت ارشد سالن؛
1-8) طرح ریزی برنامه توجیهی پروژه در سطح سرپرستان و سرکارگران؛
1-9) طرح ریزی برنامه آموزش سرکارگران درمورد چگونگی نحوه ارائه آموزشهای کوتاه مدت به کارگران.
2) روش پژوهش
در مرحله نخست پس از طرح ریزی قالب کلی پروژه و طراحی بانک نرمافزاری، موضوع با مدیریت ارشد سالن مطرح شد و پس از موافقت، برای اجرای طرح در سطح سالن، اقدامات اولیه به این گونه صورت گرفت:
2-1) تشکیل جلسات توجیهی
در این مرحله پس از تهیه گزارشهای تحلیلی، برای سطوح مدیریت، روسا، سرپرستان و سرکارگران، دو جلسه توجیهی برگزار شد.
در جلسه نخست، کلیات پروژه برای حاضران تشریح و در زمینه موارد زیر توضیحاتی ارائه داده شد:
– آمار تحلیلی و مقایسه ای حوادث به تفکیک محدوده سرپرستی، به منظور مقایسه بهتر ارائه شد.
– توضیحاتی در مورد تشکیل تیمهای کاری، نتایج و تاثیرات آن بر پیشرفت
کار ارائه شد.
– همچنین اقدامات در نظر گرفته شده برای کنترل اعمال ناایمن و شرایط ناایمن، معرفی و تشریح شدند. (جدول 1)
در جلسه دوم ، به سرکارگران و سرپرستان در مورد چگونگی آموزشهای ده دقیقه ای کوتاه مدت ، تکنیک های آموزش به فراگیران، مطالبی که باید آموزش داده شوند، افرادی که باید تحت آموزش قرار گیرند و سر انجام تکمیل فرمهای ثبت حوادث توضیحاتی ارائه شد.
2-2) تشکیل تیم های کاری
به منظور راهبری بهتر، مقرر شد تا هر سرپرست به همراه سرکارگران خود در محدوده تحت سرپرستی، یک تیم کاری را تشکیل دهند. سرپرستان بعنوان مسئولان تیم حوزه سرپرستی خود و کارشناس ایمنی به صورت راهبر، در تمام تیم ها مشارکت فعال داشته باشند.
2-3) تشکیل جلسات ماهیانه بررسی و تحلیل حوادث در باجههای سرپر
ستی
پس از ثبت حوادث در بانک نرمافزاری، در پایان هر ماه آمار حوادث به تفکیک ناحیه سرپرستی، توسط کارشناس ایمنی سالن تهیه و در دفاتر سرپرستی برای هر قسمت ب
ه تفکیک شیفت کاری با حضور سرپرستان و سرکارگران در جلسات بیست دقیقه ای تحلیل می شد. همچنین از افرادی که دچار حوادث شدید شده بودند (حوادثی که درمان آن به بیش از سه روز استراحت نیاز دارد) دعوت به عمل آمد که همراه سرکارگر خود در جلسات توجیهی حضور داشته، تا در مورد علل وقوع حادثه و راهکارهای کنترلی و یا اصلاحی بحث شود.
2-4) ارائه آموزش ده دقیقه ای توسط سرکارگران
پس از برگزاری جلسه توجیهی برای سرکارگران در مورد چگونگی اجرای طرح آموزش 10 دقیقه ای، با طراحی فرمهای ثبت آموزش، از سرکارگران خواسته شد تا در این موارد به آموزش (10 دقیقه ای) کوتاه مدت اقدام کنند:
2-4-1) عدم حضور فرد بیش از سه روز در محیط کار (برای مثال به علت استراحت پزشکی، سفرزیارتی، مأموریت و ;)؛
2-4-2) وقوع حادثه برای فرد؛
2-4-3) جابهجایی فرد در بین ایستگاههای کاری؛
2-4-4) تخلف افراد از قوانین و مقررات ایمنی.
3) دست آوردها
پس از گذشت شش ماه از اجرای پروژه، ثبت آمار آموزش های سرکارگران، تشکیل جلسات ماهیانه در مورد تحلیل حوادث با تیمهای کاری و بررسی آمار مقایسه ای حوادث (نیمه اول سالهای 84 و 85) مشاهده می شود که تعداد حوادث با 58% کاهش از 45 مورد حادثه در شش ماهه نخست سال 84 به 19 مورد در سال 85 تقلیل یافته است و همچنین میزان روزهای تلف شده از 614 روز در شش ماهه نخست سال 84 به 198 روز در سال 85 کاهش پیدا کرده است. (نمودارهای شماره 1 و 2)
در این مورد تعداد حوادث 58 درصد و روزهای تلف شده 68 درصد، در نیمه اول سال 85 به نسبت زمان مشابه در سال84 کاهش (بهبود) و ضریب شدت تکرار از 2.1 در نیمه اول سال 84 به 1 در نیمه اول سال 85 کاهش یافته است.
نتیجهگیری
با توجه به نتایج آماری به دست آمده از اجرای موفقیت آمیز طرح آزمایشی همکاری واحدهای تولیدی در فرایند کاهش حوادث، در قالب تیم کاری در این بخش به بررسی نقاط قوت و عوامل مؤثر آن می پردازیم:
الف) اطلاعرسانی به سرپرستان و سرکارگران
ارائه آمار حوادث به تفکیک حوزه سرپرستی، منجر به ایجاد حس رقابت بین
سرپرستان شد تا در شیفت های مختلف برای کنترل حوادث بیشتر تلاش کنند. همچنین به دلیل بررسی ماهیانه حوادث، فرصتی پیش می آْمد تا برای ماه آینده نیز برنامه ریزی شود.
ب) ایجاد و گسترش فرهنگ آموزش موثر ایمنی
سرکارگران به عنوان آگاهترین و نزدیکترین فرد به کارگران، به ویژه در بازگش
ت از استراحت مربوط به مصدومیتهای بعد از حادثه، می توانند بهترین و کاربردی ترین تذکرات و آموزشهای لازم را در مورد جلوگیری از تکرار حادثه، به کارگران ارائه دهند. از این رو با تکمیل فرم های مربوط به آموزشهای 10دقیقه ای و مستند کردن این آموزشها انگیزه لازم برای سرکارگران و تاثیر مناسب بر فرد آموزش گیرنده ایجاد می شود، تا ضمن جدی گرفتن آموزش ( اگرچه به صورت شفاهی و در زمان کوتاهی ارائه می شود) بر اجرایی کردن آن، تمام تلاش خود را به کار گیرند.
3) یکپارچه سازی اطلاعات مربوط به حوادث
در پایان هر ماه در دفاتر سرپرستی، کارشناس ایمنی در مورد تمامی حوادثی که در سایر شیفتها اتفاق افتاده بود، توضیحاتی ارائه می دادند تا با آگاهی از علل حوادث، از وقوع مجدد آنها پیشگیری شود.
4) ایجاد حساسیت روی حوادث
برای جلب بیشتر مشارکت سرپرستان و سرکارگران طبق توافق اولیه با اعضا تیم و به منظور پیشگیری از وقوع حوادث شدید، از مصدوم یا مصدومینی که دچار حوادث شدید شده بودند (حوادث دارای بیش از سه روز استراحت پزشکی) به همراه سرکارگر مربوطه دعو
ت به عمل میآمد تا در جلسات پایان هرماه، در دفاتر سرپرستان شرکت و در مورد علت و چگونگی بروز حادثه، توضیحاتی را ارائه کنند. بدین ترتیب ضمن بحث جمعی و در صورت لزوم ارائه راهکار مناسب، برای جلوگیری از بروز حوادث مشابه، توسط اعضا تیم تصمیم گیری و پیشنهادات لازم ارائه می شد.
نتایج به دست آمده از اجرای پروژه SWT و تحلیل انجام شده در بخش بحث و بررسی، حاکی از آن است که می توان از این طرح، به عنوان یک طرح کارا و اثربخش، با بسترسازی مناسب برای کاهش حوادث در سایر صنایع استفاده کرد.
منابع
1. رابینز، استیفن پی، مبانی رفتار سازمانی، ترجمه: علی پارسائیان و سیدمحمد اعرابی، تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی، 13841
2. www.okstste.edu
3. www.agcwa.com
4. Colorado State University Occupation Health and Safety Section (Text Adopted from OR-OSHA Course 102)
Updated 7/8/2001
_ داود کرمانی و افشین منتجبی: کارشناسان ایمنی صنعتی درمدیریت ایمنی بهداشت محیط زیست شرکت سایپا
حوادثشغلی
تحقیق خواب آلودگی راننده فایل ورد (word) دارای 6 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد تحقیق خواب آلودگی راننده فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی تحقیق خواب آلودگی راننده فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن تحقیق خواب آلودگی راننده فایل ورد (word) :
بخشی از فهرست تحقیق خواب آلودگی راننده فایل ورد (word)
فهرست مطالب
ردیف عنوان صفحه
1 مقدمه
2 تئوری آزمون
3 روش آزمون
4 خواب و تصادفات
5 الگوی انتخاب
6 رویدادهای خواب
7 تصادفات ناشی از خواب
8 تحلیل نتایج
9 نتیجه گیری
10 منابع و مآخذ
مقدمه
خواب آلودگی راننده، کابوسی است که همواره بر روح و جان مسافران سایه انداخته است. متأسفانه این کابوس در جادههای کشورمان در اکثر موارد به واقعیت پیوسته و همواره شاهد از بین رفتن هموطنان عزیز در سطح جادههای کشور هستیم. ایران از لحاظ تلفات جادهای رتبه نخست جهان را دارد و سالانه حدود 30 هزار نفر از عزیزانمان در این حوادث، جان خود را از دست میدهند. گفتنی است که این موضوع محدود به کشور ما نبوده و در سراسر جهان معضل تصادفات جادهای وجود دارد. برطبق آخرین تحقیقات انجام شده توسط مرکز تحقیقات خواب Loughborough انگلیس، خستگی راننده یکی از عوامل اصلی تصادفات جادهای منجر به مرگ و یا آسیبهای جدی در انگلیس است.
در این زمینه، شرکتهای بزرگی همانند فورد و ولوو، دست به کار طراحی سیستمهایی برای تشخیص خواب آلودگی راننده شدهاند.
تئوری آزمون
اصولاً سیستمهای شناسایی خواب آلودگی با شبیهسازی رانندگی، از قابلیت شناسایی خواب آلودگی راننده و هشدار دادن به راننده خواب آلود برخوردارند. شبیهساز مورد بحث، از یک دوربین دیجیتال با یک پردازشگر سیگنال (DSP)ا1 تشکیل شده است. این سیستم، درصد نزدیک شدن پلکها به یکدیگر2 را اندازه گرفته و با مقایسه آن با زمان استاندارد، در صورت وجود اختلاف برای این عامل، از طریق بازخوردی که در سیستم تعریف شده است، سیستم هشدار دهنده را فعال میکند. سیستم هشدار ممکن است به صورت یکی از روشهای صوتی، لرزش صندلی و یا غربیلک فرمان عمل کند.
البته سیستمهای دیگری نیز برای تشخیص خواب آلودگی رانندگان طراحی شدهاند که عبارتند از: حسگرهای تعیین محل سر راننده، سیستم شناسایی خیرگی چشم راننده، اندازهگیری سیگنالهای مغزی (EEG)، اندازهگیری امپدانس سطح پوست و در نهایت تصویربرداری از سطح جاده3.
روش آزمون
Copilot سیستمی مبتنیبر ویدئوست که برای ثبت تعداد دفعات افتهای آهسته پلک به کار میرود. این سیستم، از تجهیزات روشنایی برای شناسایی چشمان راننده استفاده میکند و با استفاده از یک دوربین، دو تصویر متوالی از راننده میگیرد. تصویر اول (شکل 1- الف) با استفاده از یک منبع روشنایی مادون قرمز 850 نانومتری تهیه میشود که پرتویی متمایز از مردمک چشم راننده (اثر چشم قرمز) ایجاد میکند. تصویر دوم (شکل 1- ب) از یک منبع روشنایی مادون قرمز 950 نانومتری برداشته میشود که تصویری با مردمک تیره را ایجاد میکند. این دو تصویر، به استثنای روشنی مردمک، با یکدیگر یکسان هستند. تصویر سوم (شکل 1- ج) با محاسبه اختلاف این دو تصویر، چشمان روشن را ارتقامیدهد. با اعمال حد بر روشنایی (پیکسل) تصویر، چشمان راننده در این تصویر شناسایی میشود.
اصولاً، تصویر چشم روشن (الف) و چشم تیره (ب) یکسان هستند به استثنای مردمکهای درخشان در تصویر چشم روشن. تصویر متفاوت (ج) تمامی مشخصههای تصویری به استثنای مردمکهای روشن را حذف کرده است.
بررسی تاثیر طلاق عاطفی والدین بر سلامت روان فرزندان فایل ورد (word) دارای 90 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد بررسی تاثیر طلاق عاطفی والدین بر سلامت روان فرزندان فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه سلامت روان و ابعاد آن در بین افراد با والدینی با طلاق و بدون طلاق عاطفی انجام شد. نمونه آماری پژوهش حاضر شامل70 نفر از دانش آموزان دختر دوره متوسطه بهمراه والدینشان می باشند که که از طریق هماهنگی با آموزش و پرورش منطقه 4 کرج انجام گرفت. نمونه مورد بررسی به صورت تصادفی و نمونه در دسترس انتخاب گرفت. ابزار پژوهش پرسشنامه رضایت زناشویی به عنوان مبناء عشق و علاقه والدین به یکدیگر و بر اساس میانگین والدین به دو گروه با طلاق عاطفی و بدون طلاق عاطفی انتخاب شدندو پرسش نامه سلامت روان GHO می باشد. نتایج آزمونT مستقل نشان داد که فرزندانی که والدینشان طلاق عاطفی نسبت به یکدیگر دارند دارای میزان افسردگی و کنش اجتماعی منفی تری نسبت به افراد با والدینی بدون طلاق عاطفی می باشند و این اختلاف در سطح 1 درصد برای میزان افسردگی و 5 درصد برای کنش اجتماعی معنی دار می باشد . همچنین نتایج آزمون تی مستقل نشان داد که در کل میزان سلامت روان افراد با والدین با طلاق عاطفی کمتر از همتایان آنها می باشند که دارای والدینی بدون طلاق عاطفی می باشند.
کلید واژه ها: طلاق عاطفی، سلامت روان
فهرست مطالب
چکیده ت
مقدمه 2
بیان مساله 3
اهمیت و ضرورت 5
اهداف تحقیق: 5
فرضیه های تحقیق 6
متغیر های تحقیق 7
تعاریف نظری و عملیاتی 7
پیشینه موضوع 12
طلاق عاطفی 12
نظریه سیستمی کیفیت زناشویی مارکز 12
نظریه مثلث عشق استرنبرگ 13
نظری? نظم خرد چلبی 14
شرایط علی طلاق عاطفی 16
وجوداختلافات و عدم تفاهم در روابط زن و شوهر 25
آمار طلاق عاطفی 25
سلامت روان 31
مبانی نظری سلامت روانی 34
نظریه فروید 34
نظریه موری 35
نظریه آدلر 35
نظریه فروم 36
نظریه مزلو 36
نظریه اسکینر 36
نظریه کارل یونگ 37
افراد سالم از نظر روانی 38
نظریه اسلام 40
اهمیت سلامت روان 41
الف- عوامل زیستی: 43
ب- عوامل عاطفی و روانی: 43
ج- عوامل اجتماعی: 43
مقدمه 50
روش تحقیق 50
جامعه آماری 50
تعیین حجم نمونه و روش نمونه گیری 51
نحوه جمع آوری اطلاعات و ابزار تحقیق 51
پایایی پرسشنامه سلامت روان 52
روش نمره گذاری سوالات سلامت روان 52
پرسشنامه رضایت زناشویی اینریچ 53
روایی و اعتبارپرسشنامه در ایران 54
روش ارائه و نمره گذاری پرسشنامه 55
روش تجزیه و تحلیل داده ها 55
تجزیه و تحلیل داده ها: 57
الف ) بخش توصیفی 57
بخش استنباطی 65
نتایج تحقیق 71
جمع بندی تحقیقات انجام شده 74
پیشنهادات 74
محدودیتها 75
منابع 76
فصل اول
کلیات تحقیق
مقدمه
صاحب نظران معتقند خانواده از نخستین نظام های نهادی عمومی و جهانی است که برای رفع نیازمندی های حیاتی و عاطفی انسان و بقای جامعه ضرورت دارد (شرفی، 1383). روابط مناسب در جامعه بر اساس روابط مناسب در خانواده شکل می گیرد و هر اندازه روابط درون خانواده مناسب تر باشد، خانواده و به تبع آن جامعه از ثبات و استحکام بیشتری برخوردار است (اعزازی، 1387). هیچ جامعه ای بدون داشتن خانواده های سالم نمی تواند ادعای سلامت کند و هیچ یک از آسیب های اجتماعی بی تأثیر از خانواده پدید نیامده اند (ساروخانی، 1375). یکی از مهمترین آسیب های خانوادگی طلاق است، اما آمار رسمی طلاق بطور کامل نشان دهنده میزان ناکامی همسران در زندگی زناشویی نیست، زیرا در کنار آن آماری بزرگتر به طلاق های عاطفی اختصاص دارد، یعنی به زندگی های خاموش و خانواده های توخالی که زن و مرد در کنار هم به سردی زندگی می کنند ولی تقاضای طلاق قانونی نمی کنند (بخارایی، 1386)؛ در واقع برخی ازدواج ها که با طلاق پایان نمی یابند، به ازدواج های توخالی تبدیل می شوند که فاقد عشق، مصاحبت و دوستی هستند و همسران فقط با جریان زندگی خانوادگی به پیش می روند و زمان را سپری می کنند (استیل و کید ، 1388).
پل بوهانان طلاق عاطفی را اولین مرحله در فرایند طلاق و بیانگر رابط? زناشویی رو به زوالی می داند که احساس بیگانگی جایگزین آن می شود (بوهانان، 1970، به نقل از اولسن و دفراین ، 2006). زن و شوهر اگرچه ممکن است با هم بودن را مانند یک گروه اجتماعی ادامه دهند، اما جاذبه و اعتماد آنها نسبت به یکدیگر از بین رفته است. طلاق عاطفی به عنوان انتخابی نفتر انگیز بین تسلیم و نفرت از خود و تسلط و نفرت از خود تجربه می شود، که در آن هر یک از زن و شوهر، به دلیل احساس غمگینی و نا امیدی، دیگری را آزار می دهد (بوهانان، 1970، به نقل از اسکانزونی ، 1988). طلاق عاطفی متضمن فقدان اعتماد، احترام و محبت به یکدیگر است؛ همسران به جای حمایت از همدیگر در جهت آزار و ناکامی و تنزل عزت نفس یکدیگر عمل می کنند، و هریک به دنبال یافتن دلیلی برای اثبات عیب و کوتاهی و طرد دیگری هستند (بوهانان، 1970، به نقل از لاور و لاور ، 2007).
منابع
1. استیل، لیز، و کید، وارن. (1388). جامعه شناسی مهارتی خانواده (فریبا سیدان و افسانه کمالی، مترجم). تهران انتشارات دانشگاه الزهرا (س). (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی 2001)
2. اشتراوس، آنسلم و کوربین، جولیت (1385) اصول روش تحقیق کیفی نظریه مبنایی رویه ها و شیوه ها، ترجمه بیوک محمدی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
3. اعزازی، شهلا (1387) جامعه شناسی خانواده، تهران روشنگران و مطالعات زنان.
4. افروز، غلامعلی (1389) روان شناسی رابطه ها، تهران انتشارات دانشگاه تهران.
5. بخارایی، احمد (1386) جامعه شناسی زندگی های خاموش در ایران (طلاق عاطفی)، تهران پژواک جامعه.
6. تبریزی، مصطفی و همکاران (1385) فرهنگ توصیفی خانواده و خانواده درمانی، تهران فراروان.
7. چلبی، مسعود (1375). جامعه شناشی نظم، تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی، تهران نی.
8. ساروخانی، باقر (1375) مقدمه ای بر جامعه شناسی خانواده، تهران: سروش.
9. شرفی، محمدرضا (1383) خانواد? معتدل، تهران انجمن اولیاء و مربیان.
10. فرهنگی، علی اکبر (1379) ارتباطات انسانی، جلد اول، تهران خدمات فرهنگی رسا.
11. فلیک، اووه (1387) درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمه هادی جلیلی، تهران نشر نی.
12. گلدنبرگ، ایرنه و گلدنبرگ، هربرت (1387) خانواده درمانی ، ترجمه حمیدرضا حسین شاهی براوتی، سیامک نقشبندی و الهام ارجمند، تهران روان.
13. محمدی، زهرا (1383) بررسی آسیب های احتماعی زنان در دهه 1370 1380، تهران روابط عمومی شورای فرهنگی اجتماعی زنان.
14. Laur, Robert H., &Laur, Jeanette C. (2007) Marriage & family: the Quest for intimacy, new York: McGraw Hill.
15. Marks, Stephen R. (1989) "Toward systems theory of marital quality". Journal of marriage and the family, 51, pp 15-26.
16. Olson , David H., &Defrain, John (2006) marriage and families, New York: McGraw Hill.
17. Scanzoni, John &Scanzoni, Letha Dason (1988) Men, Women /and Change: a sociology of marriage and family, New York: McGraw Hill.
لیست کل یادداشت های این وبلاگ
مقاله رابطه هوش عاطفی و مهارت های ارتباطی با راهبردهای مدیریت تع
مقاله انواع غنیسازی در فرآورده های ماکارونی تحت فایل ورد (word)
مقاله تبیین رابطه سرمایه اجتماعی با خلق دانش و انتقال دانش سازما
مقاله پارامترهای موثر در استخراج نیکل توسط D2EHPA با اصلاح کننده
[عناوین آرشیوشده]