مقاله پیش بینی ریسک ورشکستگی پیمانکاران پروژه تحت فایل ورد (word) دارای 12 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله پیش بینی ریسک ورشکستگی پیمانکاران پروژه تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله پیش بینی ریسک ورشکستگی پیمانکاران پروژه تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله پیش بینی ریسک ورشکستگی پیمانکاران پروژه تحت فایل ورد (word) :

سال انتشار: 1393
محل انتشار: کنفرانس بین المللی حسابداری و مدیریت
تعداد صفحات: 12
چکیده:
با استراژیک شدن تصمیم گیری مالی، مدیران مجبور شده اند با بهره برداری از روشهای پیشرفته تجزیه و تحلیل و پیش بینی ، نگرش خود را بلندمدت نمایند و مدلهای جدید کنترل را که از دقت و گستردگی بیشتری برخورداند و به کار گیرند. علاوه بر این در طول رکود اقتصادی تعداد شرکتهای ورشکسته افزایش یافته است بسیاری از امور خدماتی توسط پیمانکاران انجام می شود اطمینان از این که پیمانکاران قادربه انجام تعهدات خود هستند موردتوجه بسیاری از نهادها است. در این پژوهش روشی برای ارزیابی قابلیت اطمینان پروژه های پیمانکاران ارائه می گردد. هدف این پژوه مطالعه پیش بینی ریشک ورشکستگی پیمانکاران پروژه می باشد. در این پژوهش یک نمونه 50 تایی از شرکتهای پیمانکاری یا به عبارتی شرکتهای موفق بررسی اوراق بهادار ایران که 30 شرکت پیمانکاری آن دارای بیشترین تسهیلات از سیستم بانکی کشور بوده و 92 شرکت به عنوان شرکتهای ناموفق یا شرکتهای ورشکسته اداره کل امور تصفیه ورشکستگی شرکتهای تهران انتخاب شده اند از 142 شرکت مورد نظر، فقط 5 موردخطای طبقه بندی وجود داشته است. نتایج پژوهش حاکی از این است که ریسک ورشکستگی بر انتخاب پروژه پیمانکاران تأثیر معناداری دارد.

مقاله کاربرد مهندسی ارزش در صنعت نفت تحت فایل ورد (word) دارای 8 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله کاربرد مهندسی ارزش در صنعت نفت تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله کاربرد مهندسی ارزش در صنعت نفت تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله کاربرد مهندسی ارزش در صنعت نفت تحت فایل ورد (word) :

چکیده

کشورهای مختلف جهان، بویژه کشورهای توسعه یافته با بهره گیری مداوم از تکنیک مهندسی ارزش در زمینه صرفه جویی در هزینه ها، افزایش کارایی، اثربخشی، بهره وری و رقابت پذیری در جذب سهم بیشتر از بازار، به موفقیت های بزرگی دست پیدا کرده اند، حال آنکه در کشور ما نقش کم رنگ این تکنیک، بیش از پیش در صنایع اصلی بویژه صنعت نفت احساس می شود که بی شک موثرترین روش جهت رفع این نقیصه، آشنایی بیشتر فعالان این صنعت با مقوله مهندسی ارزش می باشد . در این مقاله برپایه مطالعات کتابخانه ای، ضمن ارائه تعریف کلی از مهندسی ارزش، به بررسی جایگاه آن در صنعت نفت کشور، حوزه های کاربرد و متدولوژی اجرای آن و همچنین نقش مدیریت دانش در ارتقاء و بهبود فرآیند اجرای مهندسی ارزش پرداخته و در انتها نیز با ارائه یک مورد از تجربیات موفق مهندسی ارزش انجام گرفته در حوزه نفت، مراحل اجرای آن مورد بررسی قرار می گیرد.

واژههای کلیدی: مهندسی ارزش1، صنعت نفت، مدیریت دانش2، توسعه پایدار

-1 مقدمه

مهندسی ارزش مبحثی است که درچند سال اخیر پیرامون روش انجام پروژه های مختلف در ایران مطرح شده است. گرچه سابقه این بحث در جهان به چندین دهه می رسد ولیکن در ایران این موضوع بطور جدی از اواخر دهه هفتاد هجری شمسی مطرح شده و در این چند سال مطالعاتی با عنوان مهندسی ارزش در برخی از پروژه ها از جمله در حوزه های نفت، راه و نیرو انجام شده است. در تجارب موجود دو نکته مهم قابل تامل است. نکته اول ضعف قوانین و مقررات وضع شده پیرامون موضوع مذکور است و نکته دیگراینکه به سبب نا آشنایی عوامل دخیل در پروژه ها با مباحث مهندسی ارزش ، برخی از کارشناسان فعال در پروژه ها به انجام مطالعات مهندسی ارزش و نتایج آن مشکوکند.[2] با توجه به موارد ذکرشده، ضرورت فرهنگ سازی و آموزش مهندسی ارزش بعنوان یک ابزار کارآمد مهندسی در تقلیل هزینه ها با حفظ کیفیت در حوزه های مختلف بویژه در حوزه صنعت نفت کشور با دارا بودن پروژه هایی با حجم سرمایه گذاری بالا و تکنولوژی پیچیده بیشتر احساس می گردد.

Value Engineering Knowledge Management

1

2

1

-2 مبانی مهندسی ارزش

مهندسی ارزش روشی است مبتنی بر تفکر خلاق و نوآوری که با بهره گیری از فنونی شناخته شده، چون تحلیل هزینه ها و کار گروهی، بدنبال یافتن راه دستیابی به اهداف عملکردی با حداقل هزینه و حداکثر کیفیت است. فلسفه اصلی مهندسی ارزش ، این باور است که برای انجام هر کاری همواره راه حل بهتری وجود دارد. ساختار این روش مبتنی بر شناسایی و حذف بخشهایی از پروژه است که کارا یی شان کم، هزینه های غیر ضروری شان بالا و کیفیتشان نامطلوب است. در نگاه کلی، برجستگی مهندسی ارزش در مقایسه با سایر روشهای بهینه یابی و مدیریتی را می توان در نگرش نو به مسایل و راه حلها، شکستن جمود فکری و جزم اندیشی در برخورد با مسایل، پرورش اندیشه های نو و تدقیق همه جانبه دیدگاه ها، کارگروهی مبتنی بر رعایت الزامات کار تیمی و تحلیل بنیادی ضرورت و کارکرد مسئله مورد بررسی و اجزای آن خلاصه نمود. مهندسی ارزش را می توان مجموعه ای از روشهای مدیریتی برای بازنگری و تحلیل اجزای کار و استفاده از خلاقیتها و روشهای تحلیل سیستمی برای بهینه سازی طرح دانست. مهندسی ارزش، همانند دیگر روشهای کاهش هزینه یا بهبود کیفیت، مبتنی بر مجموعه ای از پایه ها، قواعد و اصول تعیین کننده ای است که آن را از سایر روشها متمایز می کند . شناخت مشکلات و موانع اجرایی مرتبط با مبانی مهندسی ارزش می تواند نقش مهمی در بهبود اجرای مهندسی ارزش و نتایج حاصل از آن داشته باشد. [2]

-3 جایگاه مهندسی ارزش در حوزه نفت

با توجه به اینکه در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی، طرح های مختلف و متنوعی در حال اجرا می باشد و اعتبارات زیادی را نیز طلب می کند، لزوم بکارگیری مهندسی ارزش و تهیه دستورالعملی برای کاربرد آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. گرچه مدت نسبتا کوتاهی است که مهندسی ارزش در صنعت نفت ایران بکارگرفته می شود، لیکن با تغییرات و توسعه هایی که در پیش است، پیش بینی می گردد که مهندسی ارزش شکل مناسبی بخود گرفته و بعنوان یک ابزار مهندسی برای تقلیل هزینه ها با حفظ کیفیت مورد استفاده قرار می گیرد.
در صنعت نفت، مهندسی ارزش هم در اندازه کلان و هم در اندازه خرد جایگاه مشخصی دارد. دراندازه کلان، ابعاد کلی اقتصادی، سیاسی و اجتماعی پروژه مورد سنجش و ارزیابی قرار می گیرد و در اندازه های خرد، صرفه جویی در اجزا تشکیل دهنده پروژه مورد بررسی و مداقه قرار می گیرد. [1] معیارهای مهم بسترسازی برای تفکر نو در انجام مهندسی ارزش در اندازه کلان عبارتند از:

• ادغام شرکتها و تقلیل هزینه های بالاسری

• واگذاری کار، خدمات و خط تولید به نیروهای خارج از سازمان

• تغییرشکل سازمان و نظام اداری و تجدیدنظر در مسئولیت ها و اختیارات

• افزایش بهره وری با بکارگیری سیستم مدیریت منسجم و مدیریت دانش

• خصوصی سازی

• نحوه سرمایه گذاری

-4 تقسیم بندی حوزه های کاربردمهندسی ارزش در بخش نفت

واحدهای صنعتی و کارخانجاتی که در صنعت نفت طراحی و نصب می شوند به ندرت بصورت یک خط تولید یکپارچه و همسان که عملیات احداث آن محدود به مونتاژ باشد، تولید می شوند، لذا خدمات طراحی، ساخت ونصب هر واحد و کارخانه با توجه به ویژگیهای متفاوتی که سیال نفت وگاز در حالت های مایع، گاز، جامد و هیدرات در آن جریان دارد تابعی از متغیرهای گوناگون

2

و خاص آن سیال می باشد. از این رو در طراحی، ساخت ونصب با گزینه های متنوعی برای برآورده سازی نیازهای سرمایه گذاری روبرو خواهیم شد.
مواد، محصولات و خدماتی که در صنعت نفت تولید می شود در قالب چهارگروه زیر تقسیم بندی می گردد: [1]

• پروژه های اکتشاف و تولید ارزش بیشتر در پروژه های اکتشاف و تولید در گرو شناسایی دقیق مشخصات منابع نفت و گاز و پیش بینی درست تولید بهینه آن است.

• پروژه های انتقال ارزش بیشتر در پروژه های انتقال به هزینه کمتر سرمایه گذاری و هزینه کمتر انتقال و قابلیت اعتماد بالا به جریان بدون

وقفه سیستم انتقال وابسته است.
• پروژه های پالایش ارزش بیشتر در پروژه های پالایش به هزینه کمتر سرمایه گذاری و هزینه کمتر بهره برداری و کیفیت بیشتر مواد پالایش

شده و برآورده سازی نیازهای زیست محیطی متکی است.

• پروژه های تولید محصولات میانی و نهایی شیمیایی و پتروشیمی ارزش بیشتر در این نوع از پروژه ها، به هزینه کمتر و کیفیت بالاتر، قیمت بیشتر محصول در بازارو رعایت الزامات زیست محیطی متکی است.

مقاله تحلیل فراوانی سیلاب به روش گشتاورهای خطی و مقایسه ی آن با روشهای متداول مطالعهی موردی حوضه ی آبریز آجی چای تحت فایل ورد (word) دارای 8 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله تحلیل فراوانی سیلاب به روش گشتاورهای خطی و مقایسه ی آن با روشهای متداول مطالعهی موردی حوضه ی آبریز آجی چای تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله تحلیل فراوانی سیلاب به روش گشتاورهای خطی و مقایسه ی آن با روشهای متداول مطالعهی موردی حوضه ی آبریز آجی چای تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله تحلیل فراوانی سیلاب به روش گشتاورهای خطی و مقایسه ی آن با روشهای متداول مطالعهی موردی حوضه ی آبریز آجی چای تحت فایل ورد (word) :

سال انتشار: 1392
محل انتشار: هفتمین کنگره ملی مهندسی عمران
تعداد صفحات: 8
چکیده:
وقوع سیلابها همه ساله در سرتاسر جهان خسارات زیادی به بار میآورد. با توجه به ماهیت تصادفی بودن این پدیده، جهت تجزیه و تحلیل آن ناگزیر به استفاده از علم آمار و احتمالات هستیم. پیشبینی وقوع شرایط حدی نظیر شرایط سیلابی و تداوم آنها تحتعنوان تحلیل فراوانی در هیدرولوژی مطرح میگردد. انتخاب توزیع مناسب برای دادهها مهمترین مسئلهی تحلیل فراوانی است و پس از آن با کمک روشهای مختلف برآورد پارامترهای توزیع مورد نظر انجام میشود. مشکل اساسی در برآورد پارامترها کمبود داده- ها است. در مناطق خشک و نیمهخشک همچون ایران کوتاه بودن طول دورههای آماری موجب عدم قطعیت پارامترهای برآوردشده هستند بنابراین میبایست به دنبال روشهایی بود که میزان خطای پارامترهای برآورد شده را کاهش دهد. یکی از روشهای متداول تخمین پارامترها که اخیراً مورد توجه قرار گرفته است روش گشتاورهای خطی است. گشتاورهای خطی توابعی از گشتاورهای وزنی احتمال هستند. مزیت اصلی این روش بر گشتاورهای متداول این است که به دلیل خطی بودن توابع دادهها،تغییرات نمونهای موجب خطای کمتری میشود و برای نمونههای کوچک و همچنین دادههایی که دارای دادهی پرت میباشند بسیار مناسب هستند و نتایج قابل قبولی ارائه میدهد. در تحقیق حاضر، انتخاب توزیع مناسب و تحلیل فراوانی ایستگاههای حوضهی آجیچای با استفاده از دو روش گشتاور معمولی و گشتاورهای خطی انجام گردیده است، مقایسهی گرافیکی نتایج حاصل از دو روش، برتری روش گشتاور خطی را تنها در برخی از ایستگاهها نشان میدهد

مقاله بررسی اثر اسموپرایمینگ به وسیله مانیتول بر کیفیت بذر ارقام گندم نان تحت فایل ورد (word) دارای 6 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله بررسی اثر اسموپرایمینگ به وسیله مانیتول بر کیفیت بذر ارقام گندم نان تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله بررسی اثر اسموپرایمینگ به وسیله مانیتول بر کیفیت بذر ارقام گندم نان تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله بررسی اثر اسموپرایمینگ به وسیله مانیتول بر کیفیت بذر ارقام گندم نان تحت فایل ورد (word) :

سال انتشار: 1393
محل انتشار: سیزدهمین همایش علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران و سومین همایش علوم و تکنولوژی بذر ایران
تعداد صفحات: 6
چکیده:
به منظور بررسی اثرات اسموپرایمینگ (به وسیله Mannitol) بر خصوصیات جوانه زنی بذر گندم، یک آزمایش فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار در آزمایشگاه کیفیت بذر مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال اجرا شد. سطوح تیمار رقم شامل 4 رقم گندم سرداری، آذر 2، فلات و قدس، سطوح تیمار مدت شامل سه سطح 12، 24 و 36 ساعت و سطوح تیمار فشار اسمزی شامل چهار سطح صفر (شاهد) ، 1-، 1/5-، 2- بار در نظر گرفته شد. در این آزمایش خصوصیت های جوانه زنی نظیر درصد جوانهزنی نهایی، گیاهچه عادی، گیاهچه غیر عادی و بذر مرده اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که اثرات رقم، مدت، فشار اسمزی،اثرات متقابل دو عامله و سه عامله در سطح 1 درصد، معنیدار شد. بررسی اثرات متقابل سه عامله نشان داد که پرایمینگ بذر به مدت 12 ساعت و در سطح دوم فشار اسمزی، خصوصیتهای جوانه زنی ارقام گندم را نسبت به شاهد به طور معنیداری ارتقاء داده است. این بررسی همچنین نشان داد که خصوصیات جوانه زنی بذر رقمهای دیم در مقایسه با رقمهای آبی بیشتر ارتقاء یافته است. هر چندسطوح بالای عامل مدت و فشار اسمزی، خصوصیت جوانه زنی بذر تمامی ارقام گندم را کاهش داده اند.

مقاله جایگاه کرامت انسانی در سلامت انسان ازدیدگاه قرآن و نهج البلاغه تحت فایل ورد (word) دارای 19 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله جایگاه کرامت انسانی در سلامت انسان ازدیدگاه قرآن و نهج البلاغه تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله جایگاه کرامت انسانی در سلامت انسان ازدیدگاه قرآن و نهج البلاغه تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله جایگاه کرامت انسانی در سلامت انسان ازدیدگاه قرآن و نهج البلاغه تحت فایل ورد (word) :

در مکتب اسلام ،انسان در میان پدیده های هستی جایگاه و مقام بس والایی دار د،چنان که خداو ند در آفرینش این گل سر سبد هستی به خویشتن آفرین گفت.از ابعاد وجودی انسان که خدای متعال درقرآن پپان فرموده است،کرامت انسانی است که برای بررسی رشد وراههای سلامتی انسان می توان ازآنها بهره گرفت،زیراانسان سا لم کسی است که ازنظر جسمی وروحی درمسیررشد وبهره وری ازاستعدادهای وتوانهای خویش قرارگرفته باشد . مرزهای سلامتی وکرامت انسان خطوط کمرنگی هستنندکه مانند دوروی سکه به هم متصل هستند. پیامبر(ص) هدف از بعثت خود را تتمیم مکارم اخلاق بیان فرمو ده ودر روایات متعددی کرامت انسانی راتبیین نموده اند.امام علی (ع)نیز در نهج البلاغه انسان های کریم ورشد یافته را ترسیم نموده وفراوان در باره آن بحث کرده وبر آن صحه گذارده اند ،زیرا نگاه حضرت امیر(ع) به انسان و سلامت وی بازتا ب اندیشه های قرآنی و آمو زه های پیامبر(ص) می باشد. درمتون دینی ، تکریم وبزرگداشت انسان وسلامت مادی و معنوی اونهادینه شده است . ترسیمی که قرآن از حیات طیبه وباارزش انسان دارد جایگاهی است که سراسر امنیت وسلامت است ، ازاین رو در این نوشتار بر آنیم به مدد خداوند با استفاده از آیات قرآن و سنت علوی به بیان عظمت وجودی انسان و سّر برتری او نسبت به سایرموجودات ؛یعنی کرامت انسانی وتأثیرآن در سلامت انسان بپردازیم.امید که ان شاءاالله باتبیین این موضوع بتوانیم به فهم درستی از ارزش وسلامت انسان در نظام هستی نائل وآن را در همه صحنه های ز ندگی بکارگیریم.

کلید واژه ها: قرآن ،نهج البلاغه ، انسان سالم ،کرامت ذاتی،کرامت اکتسابی،مبانی کرامت

ستاد احیا امر به معروف و نهی از منکر

استان هرمزگان

نخستین همایش اسلام و سلامت روان- بندرعباس، اسفندماه 1391

—————————————————————

مقدمه

بر متفکران و اندیشمندان پوشیده نیست که انسانشناسی وشناخت انسان سالم از دانشهای پر دامنه و ژرف روزگار ما به شمار میرود. امروزه در این قلمرو، مکاتب و منظرگاههای بسیاری به منصهی ظهور رسیده و عرصه ی چالشهای فکری و پرسشهای علمی فراوانی گشته است. دربارهی کرامت انسان وسلامت اونیز در مکاتب گوناگون سخنها گفته شده و نکتههایی بیان شده است. بدون تردید یکی از مهمترین موضوعات قرآنی نیز حول محور انسان و ویژگیهای او سیر میکند. در واقع آن گونه که قرآن انسان را ترسیم نموده در هیچجا به چنین نحوی، جنبههای متفاوت انسان و کرامت وی در نظر گرفته نشده است. در حقیقت در بین مخلوقات، انسان از ویژگیهای بسیار متمایزی برخوردار است که به احسن الخالقین خطاب شده است. کرامت و بزرگواری ذاتی انسان هدیهی الهی نسبت به این مخلوق ویژه است که در شکل ظاهری، نیروی تعقل و تفکر، دارا بودن اراده و اختیار نسبت به پیشرفت خویش، انتخاب خیر ازشرّ و; نمود و بروز یافته است. دارا بودن این خصوصیات، انسان را شایسته تکریم و بزرگداشت ساخته است. از نظر قرآن انسان دارای منزلت ذاتی الهی است و از اینرو به عنوان خلیفهخدا قلمداد گشته و به تاج کرّمنا«» مکرم شده است.در سیرهی اهل بیت (ع)- آنان که مظهر تام و اکمل کرامت، شرافت و بزرگواری هستند- نیز رعایت اصول انسانی و به ویژه کرامت انسانها از جایگاه ویژهای برخوردار است که قسمتهایی از آن در کتاب شریف نهجالبلاغه مشاهده میشود. از اینرو آنچه در این مقاله به آن پرداخته میشود، کرامت انسان از دیدگاه امام (ع) و از منظر نهجالبلاغه است، زیرا نهج البلاغه تراوشات روح بلند و آسمانی انسان کامل است که شاگرد اول مکتب وحی و نمونه و الگوی راستین انسانیت و مظهر تام کمالات و فضایل والای انسانی است و میتوان گفت این کتاب بزرگ »کتاب انسان« است و بسامد بالای واژهی انسان و مفاهیم مربوط به آن نیز در نهجالبلاغه گواه آن است. بیتردید از جمله مسائلی که در نهجالبلاغه فراوان دربارهی آن بحث شده است، مسائل مربوط به کرامت انسان و حساسیتی است که امام نسبت به آن دارد. امام علی (ع) در نهجالبلاغه، اوصاف پسندیده و ارزشهای والای انسانی را معرفی نموده و انسانها را به الگوپذیری از آنها و تلاش برای رقابت در عرضههای تعالی بخش اخلاقی و به دست آوردن مقام انسانیت دعوت میکند .بنا براین سیر منطقی بحث اقتضاء می کند که در ابتدا به چیستی کرامت انسان وانواع آن پرداخته شود. در مرحله ی بعد مبانی کرامت و بزر گداشت انسان در مکتب اسلام بیان خواهد شدو سپس معیارهاوملاک های کرامت ودرنتیجه انسان سالم از دیدگاه امام ونهج البلاغه معرفی و نمونه ها ی آن نشان داده می شود.

مفهومشناسی واژهی »کرامت«

واژهی »کرامت« برگرفتهاز ریشهی »کرم« بوده و بر بزرگواری، عزت و شرافت، دلالت میکند. ابن فارس می نویسد: » اصل صحیح له بابان؛ أحدهما شرف فی الشیء أو شرف فی خلق من الاخلاق« ، وی کرم را به معنای شرف ذاتی و یا در برداشتن اخلاق نیکو معرفی میکند. ( ابن فارس،1389،ج5ص.(172 راغب نیز در مفردات میگوید: »کرم اگر وصف خدا واقع شود، مراد از آن احسان و نعمت آشکار خداست و اگر وصف انسان باشد، نام اخلاق و افعال پسندیدهی او است که از وی ظاهر میشود. ( راغب،1404،ص(429 این واژه در مقابل لفظ »هوان« و »لؤم« به معنای پستی و ذلت قرار داد: »و من یهن االله فماله من مکرم«؛ هر کسی را که خدا او را پست سازد، هیچکس او را بزرگ نخواهد داشت. (حج،(18 وبه طور کلی گفتهاند: »الکرم نقیض اللؤم«؛ کرم برخلاف فرومایگی است. (فراهیدی، 1410ق،ج2،ص(510 بنابراین در مفهوم واژهی »کرم « و مشتقات آن، معانی: بلند همتی، بزرگواری، عزت، جوانمردی، گرامی بودن و بخشندگی ذکر شده است. (سیاح،ج4،ص-64 .(1363به همین جهت، در معنای »اکرام« و »تکریم« که متعدی کرم میباشد، چنین آمده است:»اکرام و

2

ستاد احیا امر به معروف و نهی از منکر

استان هرمزگان

نخستین همایش اسلام و سلامت روان- بندرعباس، اسفندماه 1391

—————————————————————

تکریم این است که بزرگ داشتی یا سودی به انسان برسد که در آن نقصان و خواری نباشد یا چیزی که به او میرسد، او را کریم و شریف گرداند. (راغب، همان) البته خصوصیات کرامت، با اختلاف مصادیق و افراد آن فرق میکند؛ بدین معنا که گاه کرامت در موضوعات خارجیه استعمال میشود؛ مثل »کتاب کریم« (نمل، (28 یا »منکلّ زوج کریم« (لقمان،(9 و گاه در مورد سخن، مثل آیهی » وقل لهماقولاً کریما« (اسراء،(23 و گاه در مورد انسان، مانند آیهی»ولقدکرّمنا بنی آدم« (اسراء،(70 یا انّ» اکرمکم عنداالله أتقاکم)«حجرات(13، و گاه در مورد ملائکه، مثل آیهی »کراما کاتبین) « انفطار،(11 و استعمال در مورد خداوند متعال، مانند آیهی فانّ»ربّی غنیّ کریم« (نمل(40؛ ولی معنای جامع کلی در همهی این مصادیق یکی است و آن عزیز بودن و شرافت

داشتن در ذات یک چیز، بیملاحظه برتری داشتن نسبت به چیز دیگر است. (مصطفوی،1368،ج10،ص.(46 در مجموع میتوان گفت: کرامت به معنای نزاهت از پستی و فرومایگی است و کریم: یعنی روح بزرگوار و منزه از هر پستی. بدین معنا، کرامت در برابردنائت قرار میگیرد و کریم در مقابل دنی. (جوادی آملی، کرامت در قرآن،ص(22-21
کرامت در قرآن

بدون تردید یکی از مهمترین موضوعات قرآنی، حول محور انسان و ویژگیهای او سیر میکند. در واقع آن گونه که قرآن انسان را ترسیم نموده، در هیچ جایی به چنین نحوی، جنبههای متفاوت و کرامت انسانی در نظر گرفته نشده است. در حقیقت در بین مخلوقات، انسان از ویژگیهای بسیار متمایزی برخوردار است که به »أحسن الخالقین« خطاب شده است. تکریم انسان ازدیدگاه وحی تاآنجا اوج می گیردکه آفریدگارانسان به خاطرآفرینشی چنین بدیع به خویش تبریک می گوید.( مؤمنون ،(14-12 تنها آیهای از قرآن که به صراحت به بحث کرامت انسانی پرداخته است، آیهی هفتاد سورهی اسراء میباشد. خداوند متعال، دربزرگداشت و برتری این مخلوق فرموده است:»و لقدکرّمنا بنی آدم و حملناهم فیالبرّ و البحر و رزقناهم منالطیّبات وفضّلنا هم علی کثیرممّن خلقناتفضیلاً«؛ ما بنی آدم را گرامی داشتیم و آنها را در خشکی و دریا (بر مرکبهای راهوار) حمل کردیم و از انواع روزیهای پاکیزه به آنان بخشیدیم و آنها را بر بسیاری از موجوداتی که خلق کرده ایم،برتری دادیم.

انواع کرامات الهی

در اینکه انسان از جانب خالق خویش تکریم شده است هیچ تردیدی نیست، ولی اینکه کرامت به چه شکل و به چه کیفیتی است با استفاده از آیات قرآن دوگونه کرامت را میتوان برای وی برشمرد.

نوع اول: کرامت ذاتی و تکوینی

انسان به عنوان برترین مخلوق الهی، دارای کرامت و شرافت ویژه نسبت به دیگر موجودات است. خداوند بهطور سربسته میگوید: ما انسان را گرامی داشتیم، ولی در اینکه به چه چیز گرامی داشته سخن زیاد گفته شده است ؛بعضی آن را به سبب اعطای قوهی عقل و نطق و استعدادهای مختلف و آزادی اراده میدانند؛برخی اندام موزون و قامت راست؛ عدهای هم موهبت انگشتان که انسان با آن کارهای بسیار ظریف و دقیق انجام میدهد و همچنین قدرت نوشتن و تدبیر امور زندگی و اعمال بسیاردیگر.

مفسران و قرآن پژوهان کر امت را به این می دانندکه انسان تنها موجودی است که میتواند غذای خود را با دست بخورد، برخی به خاطر سلطه او بر تمام زمین و عدهای به علت شناخت خدا و قدرت بر طاعت و فرمان او میدانند.(طباطبایی،1402،ج8،ص23 ؛طبرسی،1406،ج6،ص663؛زمخشری ،ج2،ص680 ؛بیضاوی ،1418، ج3، ص(262 مقصود از تکریم، اختصاص دادن به عنایت و شرافت دادن به خصوصیتی است که در دیگران

3

ستاد احیا امر به معروف و نهی از منکر

استان هرمزگان

نخستین همایش اسلام و سلامت روان- بندرعباس، اسفندماه 1391

—————————————————————

نباشد، با همین خصوصیت است که معنای تکریم با تفضیل فرض میکند، چون تکریم معنایی است نفسی؛ در تکریم کاری به غیر نیست، بلکه شخص مورد تکریم مورد نظر است که دارای شرافت و کرامتی بشود، به خلاف تفضیل که منظور از آن این است که شخص مورد تفضیل از دیگران بر تری یابد ، در حالیکه او با دیگران در اصل آن عطیه شرکت دارد. (طباطبائی،1374،ج13،ص(215 آنچه از مجموع آیات و نظریات مفسران به دست میآید، اینکه مقصود از تکریم، اختصاص دادن شخص و اشخاص مورد تکریم را به خصوصیتی است که در دیگران نباشد، به همین جهت معنای تکریم با تفضیل فرق کرده و تفاوت پیدا میکند.تکریم ،گرامی داشتن به وسیله ی نعمت است ومستلزم این نیست کسی را که به وسیله ی نعمت ها گرامی می دارند ،برتر هم باشد .از این رو پس از ذکرتکریم ،تفضیل را آورد تا مطلب را تمام کرده باشد.(طبرسی ، همان) طبق آیهی فوق خدای کریم به انسان هم کرامت داده است و هم فضیلت. کرامت ناظر به شرافت ذاتی شیء است که ویژهی اوست و مقایسه با غیر در آن لحاظ نمیشود، برخلاف تفضیل که مقایسه با غیر، رکن است .ذات اقدس الهی افزون بر تکریم انسان، وی را به بسیاری از موجودات برتری داده است. (جوادی آملی، تفسیر انسان به انسان،1384 ش،ج38، ص(216با اینکه در میان اولاد آدم ،افراد کافرو گمراه بسیار ند مع الو صف همه را به خلقت کرامت مفتخر ساخته ،زیرا منظور این است که آن ها رابه نعمت های دنیا و صورت های زیبا و تسخیر موجودات و وجود پیامبران گرامی داشته اند.(طبرسی ، همان ) علامه طباطبایی در این باره چنین میگوید: حال که معنای تکریم و فرق آن با تفضیل روشن شد اینک می گوییم :انسان در میان سایرموجودات عالم خصو صیتی دارد که در دیگران نیست و آن داشتن عقل است. معنای تفضیل انسان بر سایر موجودات این است که در غیر عقل از سایر خصوصیات و صفات هم انسان بر دیگران برتری داشته، هر کمالی که در سایر موجودات هست حد اعلای آن در انسان است .( طباطبایی،همان) بدین ترتیب تفضیل انسان بر سایر موجودات به عنوان موهبت و کرامتی از جانب خداوند به این معناست که آنچه را که به آنها داده از هر یک سهم بیشتری به انسان داده است؛ اگر حیوان غذا میخورد خوراک سادهای از گوشت و یا میوه و یا گیاهان و یا غیر آن دارد، ولی انسان که در این جهت با حیوان شریک است، این اضافه را دارد که همان مواد غذایی را گرفته و انواع طعامهای پخته و خام را برای خود ابتکار میکندو;(همان،ص(217 به غیر از آیهی فوق، آیات دیگری در قرآن وجود دارند که همه بر کرامت تکوینی و ذاتی نوع انسان دلالت

دارند. (تین،4؛مؤمنون،(14 به ویژه آن دسته از آیاتی که انسان را غایت و هدف از خلقت بسیاری از موجودات معرفی کرده است و آنها را در خدمت انسان و مسخر او میداند .(لقمان،20؛ بقره،29، جاثیه،(13 کرامت ذاتی، به دو شکل ظاهری و معنوی تحقق یافته است:تکریم ظاهری مثل: ایستاده راه رفتن، خوردن و آشامیدن با دستان، قدرت بر نوشتن; که در کلام برخی مفسران آمده است. تکریم معنوی انسان به عقل است که بسیاری از تکریمهای ظاهری از آن نشأت میگیرد و انسان را بر سایر حیوانات برتری میبخشد. این نعمت که بزرگترین و محبوبترین نعمت خداوند است، انسان را در تشخیص حق و باطل، خیروشر ،صلاح و فساد و; راهنمایی می کند. تکامل زندگی بشر، از این نعمت سرچشمه گرفته است.هریک از این دو تکریم شامل همهی انسانها می شود و نه تنها رنگ، نژاد، قبیله و;. در آن تاثیری ندارد، بلکه ملاکهای برتری حقیقی مانند ایمان، علم، جهاد و; نیز نقشی در آن ندارد. از اینرو، قرآن کریم جمیع فرزندان آدم (ع) را مشمول این تکریم معرفی کرده است.»و لقد کرمنا بنی آدم«سپس انسانها در حقیقت مشمول تکریم اجباری میشوند. (جوادی آملی،1385،ج3،ص.(272 -3