مقاله خوانین یزد از نظر اجتماعی فایل ورد (word) دارای 15 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله خوانین یزد از نظر اجتماعی فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله خوانین یزد از نظر اجتماعی فایل ورد (word)

مقدمه    
ساخته‏های محمدتقی خان‏    
موقوفات محمدتقی خان‏    
ساخته‏های بعد از محمدتقی خان‏    
موقوفات نسل دوم محمدتقی خان‏    
نتیجه‏    
پی نوشت     

پی نوشت

1- نایینی طرب، محمدجعفر بن محمدحسین، جامع جعفری، به کوشش ایرج افشار، تهران، انجمن آثار ملی، 1353

2- طراز، عبدالوهاب، کتابچه‏ی موقوفات یزد، به کوشش ایرج افشار، فرهنگ ایران زمین، 1341، صص 123-1

3- افشار، ایرج، یادگارهای یزد، ج 3، تهران، 1350 – 1348

4- Bonine, M. E., Yazd and its Hinderland, Marburg/Lahn, 1980, do. “Islam and Commerce”, Erdkunde, 41 (1987), pp. 182-

5- درباره‏ی تاریخ سیاسی یزد در آن دوره رک: کوندو، نوبوآکی، «محمدتقی خان و خاندان او»، شیکاگو زاشی 1993 (102 م) (متن ژاپنی)

6- Malcolm., J, “The Melville Papers” in C. Issawi ed. The Economic History of Iran, Chicago/ London, 1971, p.262; Fraser, J.B., Narrative of a Journey into Khorasan, London, 1825, appendix

7- براساس جامع جعفری این میدان از ساخته‏های محمدتقی خان است و پیش از احداث میدان جدید به میدان خواجه مشهور بوده است. رک: یادگارهای یزد، ج 2، ص 702-701

8- جامع جعفری، ص383 این مدرسه در سال 20،1341 نفر طلبه داشته است. رک:”وقف نامه مدرسه شاهزاده” در یادگارهای یزد،ج2، ص 580

9- جامع جعفری، صص 382-381

10- جامع جعفری، ص 340، آبوت کنسول انگلستان نیز گزارش داده است که جمعیت اطراف حصاره انبوه‏تر از درون شهر است. A. Amamat ed. Cities & Trade, London, 1983, p. 133 درباره رکود بازار از درون شهر رک: «کتابچه‏ی موقوفات یزد»، ص 19

11- درباره‏ی قنات یزد رک: Bonine, M. E., “From Qanat to Kort” Iran 20 (1980) pp. 139-145. A.K.S Lambton ” The Qanat of Yazd”, Journal of Royal Asiatic Society (3rd series) 2 (1992) pp. 21-

12- جامع جعفری، ص 343

13- جامع جعفری، ص 352؛ یادگارهای یزد، ج 2، ص 739 در این کتاب ساخت قنات مهدی‏آباد نیز به محمدتقی خان نسبت داده شده است ولی در وقف‏نامه، ذکر شده که او این قنات را خریده و تعمیر کرده است

14- آیتی، عبدالحسین، تاریخ یزد، 1317

15- جامع جعفری، صص 358-353؛ یادگارهای یزد، ج 2، صص 743-740

16- جامع جعفری، صص 369-368

17- همان، صص 379 -370

18- همان، صص 380-379

19- همان، صص 369-368

20- یادگارهای یزد، ج 2، صص 386-374

21- به همه‏ی قریه‏ها و قنات‏ها غیر از تهره در مجموعه‏ی وقف‏نامه‏های جامع‏الخیرات که در قرن هشتم تدوین شده اشاره شده است. رک: یادگارهای یزد، ج 2، صص 493، 490، 437، 404، 400، و 528 قریه‏ی تهره در سال 1068 ساخته شده است. مستوفی بافقی، محمد مفید، جامع مفیدی، به کوشش ایرج افشار، تهران 1340، ج 3، ص 697

22- یادگارهای یزد، صص 746-734؛ جامع جعفری، صص 362-345

23- A. Amanat ed. op. cit. pp. 140-

24- فرهنگ جغرافیای ایران، ج 8 و 10، تهران، 1332

25- جامع جعفری، صص 495-493

26- همان، صص 793-792

27- اما در کتابچه درآمد چند موقوفه نوشته نشده است

28- غفاری کاشانی، ابوالحسن، گلشن مراد، به اهتمام غلامرضا طباطبایی مجد، تهران، 1369، ص 736

29- موسوی نامی، میرزا محمدصادق، تاریخ گیتی‏گشا، با مقدمه‏ی سعید نفیسی، تهران، 1363، صص 78-75

30- جامع جعفری، صص 513-494 و 705

مقدمه

ایران در قرن دوازدهم هجری روزگاری آشفته و بدون نظم داشت. سلسله‏ی صفویه برافتاده بود و سلسله‏های افشاریه و زندیه نتوانسته بودند برای مدتی نسبتا طولانی بر همه‏ی ایران حکمرانی کنند. در این هرج و مرج، در هر منطقه‏ی این کشور، قدرتی محلی به وجود آمده بود. خوانین یزد که جدشان محمدتقی خان یزدی یا بافقی است یکی از این قدرت‏های منطقه‏ای بودند که از سال 1161 تا 1246 ه ق در منطقه‏ی یزد حکومت داشتند

تاکنون درباره‏ی این قدرت‏های محلی تحقیقی جدی انجام نگرفته است. اگرچه شاید نقص منابع، مشکل اساسی بررسی پیشنه‏ی اجتماعی و اقتصادی آنها بوده است. در این تحقیق براساس تاریخ خوانین یزد – جامع جعفری (1)، وقف‏نامه‏ها و کتابچه‏ی موقوفات یزد که در سال 1258 ه ق به دستور حاجی میرزا آقاسی تدوین شده است (2)، فعالیت آنها را در زمینه‏ی کارهای عمرانی و اوقاف بررسی کرده و سعی داریم پیشینه‏ی اجتماعی و اقتصادی آنان را آشکار سازیم

درباره‏ی خوانین یزد آقای ایرج افشار در کتاب یادگارهای یزد (3) نکاتی را یادآور شده و آقای دکتر بوناین هم در آثارش (4) به نکاتی چند اشاره کرده است؛ ولی هنوز در این مورد تحلیل همه‏جانبه‏ای صورت نگرفته است

ساخته‏های محمدتقی خان‏

در سال 1161 ه ق محمدتقی خان بر حاکم گماشته‏ی عادل‏شاه افشار بر شهر یزد چیره شد، و بیش از پنجاه سال بر این شهر حکومت کرد (5) مسافران اروپایی که در اوایل قرن سیزدهم هجری از یزد گذشته‏اند، همه به رونق و آبادی شهر یزد اشاره کرده‏اند(6) شاید علت رونق شهر این بود که در کشمکش‏های آن دوره، محمدتقی خان موفق شد با دفاع مناسب یا باج دادن، یزد را از حملات بیگانگان حفظ کند

ساخته‏های محمدتقی خان را برحسب مکانشان می‏توان به سه گروه تقسیم کرد

گروه اول: ساخته‏های محله‏ی بازار یزد، بیرون حصار شهر نزدیک به دروازه‏ی مهریجرد؛ همه‏ی این ساخته‏ها در مرکز بازار قرار داشت. میدان خان که او آن را تعمیر کرد، مهمترین میدان در بازار یزد بود (7)؛ مدرسه‏ی خان بزرگترین مدرسه‏ی دو طبقه بود و 28 حجره داشت (8)؛ در قیصریه 28 دکان بزازی وجود داشت و در جنب آن سرایی

موسوم به خان گلشن و یک ضرابخانه توسط او ساخته شد.(9)

در پاسخ به این پرسش که چرا بناهای محمدتقی خان در بیرون شهر بودند نه در درون شهر، می‏توان گفت چون در دوره‏ی محمدتقی خان، جمعیت محلات بیرون شهر از جمعیت درون شهر بیشتر شد و مرکز بازرگانی هم از مرکز شهر به بازار بیرون شهر انتقال یافت (10)، احتمالا محمدتقی خان این رشد شهر یزد را در نظر گرفته بوده است

گروه دوم: قنات‏ها و باغ‏هایی است که در اطراف شهر قرار دارند. بدیهی است به علت هوای خشک یزد، بیشتر زمین‏های این منطقه می‏بایست با قنات آبیاری می‏شد.(11)

مهمترین قنات ساخته‏ی محمدتقی خان)، قنات دولت‏آباد بود. منبع و مظهر این قنات در بلوک مهریجرد قرار داشت و آب آن از مظهر با جوی سرپوشیده‏ی 54 کیلومتری به شهر یزد می‏رسید(12) او قنات دیگری – موسوم به تقی‏آباد – نیز در همان بلوک احداث کرد و سه قنات دیگر را خرید و تعمیر و تخلیه کرد. (13) این پنج قنات را هم «قنات دولت‏آباد» می‏گفتند و تا حدود 70 سال پیش، از مهمترین قنات‏های یزد شمرده می‏شدند.(14)