توجه : به همراه پروژه فایل اکسل (Excel) مربوطه ارسال خواهد شد

بخشی از فهرست مطالب پروژه بررسی تجزیه و تحلیل سیستم های اندازه گیری فایل ورد (word)

  -مقدمه در باره کارخانه ماشین دارو
  1- مقدمه در باره  MSA 
  2- 1اهداف تجزیه و تحلیل سیستم اندازه گیری خطی
  2- روال انجام MSA طبق نظر ساپکو 
  3-ابزار اندازه گیری انتخابی و علت انتخاب آن
  4- تجزیه و تحلیل سیستم اندازه گیری با مشخصه کمی:
   1-4 ) تمایل
   6- توانایی اندازه گیری ابزار
  1-6) تجزیه و تحلیل شاخص های ثبات وcg & cgk در مورد کولیس Q-1
   2-6) تجزیه و تحلیل شاخص های ثبات وcg & cgk در مورد کولیس Q-2
  7- ثبات
  1 -7) تجزیه و تحلیل های مربوط به نمودار X & R  در مورد کولیس Q-1 
  2 -7) تجزیه و تحلیل های مربوط به نمودار X & R  در مورد میکرومترMIC - 1
   3 -7) تجزیه و تحلیل های مربوط به نمودار X & R  در مورد کولیس Q-2 
   4-7)جاری کردن نمودارX & R  
    8- تکرار پذیری
   10- تکثیر پذیری
   11- شاخص R&R
12- نوسان های قطعه به قطعه یا PV                           
13- قدرت تفکیک سیستم اندازه گیری
1-13) خطی بودن
2-13) نتایج بدست آمده از جدول محاسبات مربوط به Q-1
3-13) نتایج بدست آمده از جدول محاسبات مربوط به Q-2
14- اندازه گیری قابلیت بازرسی داده های وصفی
15- نتیجه گیری


1-1)نقش تجزیه و تحلیل سیستم اندازه گیری و تفاوت آن با کالیبراسیون :
در گذشته برای تعیین کیفیت وسایل اندازه گیری ، از کالیبیراسیون استفاده می شد. در کالیبراسیون ، ابزار اندازه گیری به تنهایی و در شرایطی ایده آل ، مثلا در یک اتاق اندازه گیری ، با پرسنل آموزش دیده ، قطعات استاندارد و دستور العمل استاندارد مورد بررسی قرار می گرفت.
کالیبراسیون برای تعیین توانایی سیستم اندازه گری در شرایط واقعی ناتوان است. این در حالی است که در msa می توان کارایی سیستم اندازه گیری را در شرایط زیر تعیین کرد:
•    وقتی بازار اندزه گیر ی یا گیج در محل واقعی استفاده می شود .
•    وقتی ابزار توسط چندین اپراتور مورد  استفاده قرار می گیرد .
•    وقتی قطعات تولیدی واقعی اندازه گیری می شوند .
•    وقتی از ابزار در شرایط محیطی متغییر استفاده می شود.
•    وقتی از ابزار به صورت متوالی و مداوم استفاده می شود.
بنا بر این کالیبراسیون به تنهایی کافی نیست و برای کنترل صحت و میزان تغییرات وسایل اندازه گیری تحت شرایط واقعی ، به روشهای دیگری نیازمندیم.
در سال 1987 جنرال موتورز اولین شرکتی بود که راهنمایی برای این موضوع تهییه کرد . شرکت فورد نیز در سال 1989 راهنمایی دیگری برای این موضوع ارائه داد.

 2-1) خطا های سیستم اندازه گیری :
به هنگام اندازه گیری خروجی فرایند ها ، همیشه پراکندگی مشاهده می شود . این پراکندگی ، ناشی از دومنبع زیر است:
1- فرایند تولید : بخاطر وجود تغییرات فرایند تولید ، اندازه های قطعات تولید شده با هم متفاوت است .
2- سیستم اندازه گیری: روشهای مختلف اندازه گیری و نقص هایی که در سیستمهای اندازه گیری وجود دارد باعث می شود در اندازه گیری های مکرر یک قطعه ، نتایج یکسانی بدست نیاید.
بطور کلی، رابطه بین این پراکندگی ها به صورت رابطه زیر قابل بیان است :

پراکندگی ناشی از سیستم اندازه گیر ی+ پراکندگی ناشی از فرایند تولید = کل پراکندگی مشاهده شده

در شکل زیر نمودار علت و معلول خطا های سیستم اندازه گیر ی رسم شده است:

خطاهای سیستم اندازه گیری ،ناشی از تغییر در میانگین و پراکندگی توزیع احتمال است. بنا بر این خطاها را می توان به دو دسته تقسیم کرد :
•    صحت ( خطاهای مربوط به میانگین ).
•    دقت ( خطاهای مربوط به پراکندگی ).

1-    صحت : تفاوت بین میانگین اندازه های بدست آمده و اندازه واقعی قطعه را نشان می دهد .هر چه این تفاوت کمتر باشد، سیستم اندازه گیری صحت متناسب تری خواهد داشت و میانگین توزیع احتمال اندازه گیری بر اندازه واقعی منطبق خواهد شد.
2-    دقت : نشان دهنده میزان پراکندگی است که در اندازه گیریهای مکرر یک قطعه بدست می آید . هر چه این پراکندگی کمتر باشد دقت سیستم اندازه گیری بیشتر خواهد بود، به این معنا که پراکندگی توزیع احتمال آن کمتر خواهد شد.

الف ) تکرار پذیری:
 تکرار پذیری برابر است با پراکندگی ناشی از سیستم اندازه گیری در هنگامی که یک قطعه با استفاده از یک ابزار به طور مکرر اندازه گیری می شود. در واقع تکرار پذیر یشاخصی است که توانایی یا نا توانی سیستم را در دستیابی به نتیجه ای یکسان در اندازه گیری های متوالی نشان می دهد. اگر سیستم اندازه گیری،قابلیت تکرار پذیری داشته باشد،در اندازه های به دست آمده از یک قطعه پراکندگی زیادی وجود نخواهد داشت.  ب ) تکثیر پذیری:
تکثیر پذیری برابر است با پراکندگی ناشی از تغییر هر یک از عوامل مؤثر درسیستم اندازه گیری (مانند اپراتور ، روش، ابزار و ...) که در اندازه گیری های مکرر بدست می آید. انجام بررسی های معمول درتکثیر پذیری که در آنها ، اپراتور ها به عنوان عامل تکثیر پذیری تلقی می شوندبه گونه ای است که دو یا چند اپراتور همان قطعه را با استفاده از یک ابزار اندازه گیری می کنند .

2-اهداف تجزیه و تحلیل سیستم های اندازه گیری :

اجرای تجزیه و تحلیل های سیستم اندازه گیری مشخص می کند که آیا نتایج بدست آمده از یک سیستنم اندازه گیری ، قابل قبول ، حاشیه ای ، یا غیر غابل قبول است . از این روش می توان در هر یک از موارد زیر استفاده نمود :
1- ارزیابی وسایل اندازه گیری جدید و موجود .
2- مقایسه ابزار اندازه گیری در حالت های مختلف قبل و بعد از تعمیر یا تنظیم .
3- مقایسه روشهای اندازه گیری بازرسی پیمانکاران فرعی با روش اندازه گیری و بازرسی مواد ورودی .
4- ایجاد مبنایی برای مقایسه یک ابزار اندازه گیری با ابزار اندازه گیری دیگر .
5- تدوین دستور العمل برای ارزیابی ابزار های اندازه گیری جهت صحت مقادیر قابلیت و توانایی فرایندهای تولید.
6- تعیین توانیی سیستم اندازه گیری .
7- ایجاد مبنایی برای تعیین زمانهای کالیبراسیون ابزار اندازه گیری .

3- ابزار اندازه گیری انتخابی و علت انتخاب :
همانطور که می دانید در هر شرکت و سازمانی ابزار های اندازه گیری فراوان و متفاوتی وجود دارد که از هر یک جهت براوردن مقاصد خاصی استفاده می شود مانند : گیج ها ، میکرومتر ها ، کولیس ها ، فیکسچر ها و .... .
شرکت ماشین دارو نیز از قاعده کلی فوق مستثنا نبوده لذا وسایل اندازه گیری گوناگونی در طول خطوط تولید آن موجود می باشدکه در انجام این پروژه چند وسیله مهم انتخاب شده است . علت انتخاب این ابزار ها را می توان در عوامل زیر جستجو نمود:
1- مناطقی از قطعه تولیدی که  بسیار حساس بوده ( بحرانی) و لذا باید از سیستم اندازه گیری بسیار قوی برخودار باشد.
2- ابزارآلات قسمت کنترل  نهایی که در آنجا کنترل و بازرسی نهایی روی قطعات صورت می گیرد .
3- در انتخاب ابزار آلات سعی شده تا از هر قسم ابزار یک نمونه انتخاب شود تا مبنایی برای تجزیه و تحلیل های آینده باشد.
ابزار های اندازه گیری انتخابی  عبارتند از :
1- کولیس ساعت دار در خط تولید مخزن ذخیره دارو با کد  Q - 1    
2- میکرومتر معمولی یک صدم میلیمتر  با کد        MIC - 2
3-کولیس ساعت دار در خط تولید مخلوط کن (بلندر)  با کد  Q -2   

کد های فوق هیچ مبنایی ندارد و صرفا توسط اینجانب برای تکمیل فرمها نوشته شده است.

4- تجزیه و تحلیل سیستم اندازه گیری با مشخصه کمی :

1-4) تمایل:
تمایل عبارتست از تفاوت بین میانگین ارقام جمع آوری شده و ارزش واقعی آنچه که اندازه گیری می شود .
برای تعیین میزان تمایل سیستم اندازه گیری باید مراحل زیر را انجام داد:
1- قطعه ای را که اندازه یکی از مشخصه ها ی آن را بطور دقیق می دانیم به عنوان قطعه مبنا انتخاب می کنیم و آنرا XR) ( می نامیم.
2- قطعه مورد نظر توسط اپراتور یا ارزیاب ماهر با وسیله اندازه گیری مورد نظر 10 مرتبه متوالی اندازه گیری و ارقام حاصله را ثبت می کنیم .
3- میانگین 10 اندازه بدست آمده را بدست آورده آنرا از مقدار قطعه مبنا کم می کنیم مقدار حاصله برابر تمایل ابزار خواهد بود.

مقادیر تمایل برای سه ابزار مورد بررسی در جداول صفحات  بعد (جداول CG &CGK )آمده است .

5- توانایی ابزار اندازه گیری :
با محاسبه شاخص های توانایی ابزار اندازه گیری ، می توان تغییرات ذاتی هر وسیله اندازه گیری را بررسی کرد. بااستفاده از شاخص های cg & cgk  می توان تکرار پذیری و تمایل یک ابزار را بطور همزمان بررسی کرد.
Cg & cgk  همانند شاخصهای cp & cpk تفسیر می شوند.

6) مراحل محاسبه شاخص های توانایی ابزار اندازه گیری :

1- ابتدا یک قطعه مرجع راکه با عدد اسمی نقشه و پارامتر مورد بررسی منطبق است انتخاب می شود . اندازه این قطعه در طول ارزیابی تغییر نمی کند .
2- قطعه مرجع( که می تواند از صفحات راپرتر نیز درست شده باشد ) 50 مرتبه توسط اپراتور اندازه گیر ی می شود.  پس از هر بار اندازه گیر ی باید قطعه مرجع را روی زمبن گذاشته و سپس آنرا دوباره بردارید ( این عمل سبب می شود تا دو فک کولیس به هم بچسبد و از خطای احتمالی جلوگیری می شود ) .

3- مقادیر x g & sg  را برای اندازه ها محاسبه کنید:

پس از بدست اوردن مقادیر فوق میتوان شاخص خای cg & cgk  را بر اساس فرمولهای زیر محاسبه کرد:

که این دو شاخص مطابق روال ساپکو باید بزرگتر مساوی یک باشند.

1- 6) تجزیه و تحلیل شاخص های ثبات و cg &cgk در مورد کولیس  Q - 1   :

در مورد کولیس Q-1  با توجه به مقدار تمایل یعنی-0.016  می توان دریافت که  تمایل (خطا ) این کولیس به طور متوسط برابر -0.016 می باشد و باتوجه به اینکه در محاسبات Cg &cgk   از حدود تلرانس استفاده شد میزان های بدست آمده باید بالای 1 می شد که این هدف در جدول صفحه قبل به چشم می خورد :
Cg= 1.1885766>1
Cgk=1.05634    >1
    بنابر این موضوع میتوان نتیجه گرفت که سیستم اندازه گیری کولیس Q-1 در این مرحله یعنی مرحله ابتدایی مناسب تشخیص داده شد.
2- 6) تجزیه و تحلیل شاخص های ثبات و cg &cgk در مورد کولیس  Q - 2   :

در مورد کولیس Q-1  با توجه به مقدار تمایل یعنی 0.006  می توان دریافت که  تمایل (خطا ) این کولیس به طور متوسط برابر 0.006 می باشد و باتوجه به اینکه در محاسبات Cg &cgk   از حدود تلرانس استفاده شد میزان های بدست آمده باید بالای 1 می شد که این هدف در جدول صفحه قبل به چشم می خورد :
Cg= 1.0922983>1
Cgk=1.4327969    >1
    بنابر این موضوع میتوان نتیجه گرفت که سیستم اندازه گیری کولیس Q-2 در این مرحله یعنی مرحله ابتدایی مناسب تشخیص داده شد.


2- 6) تجزیه و تحلیل شاخص های ثبات و cg &cgk در مورد میکرومتر  mic1   :

در مورد میکرومتر  mic1     با توجه به مقدار تمایل یعنی 0.1378  می توان دریافت که  تمایل (خطا ) این کولیس به طور متوسط برابر 0.1378 می باشد و باتوجه به اینکه در محاسبات Cg &cgk   از حدود تلرانس استفاده شد میزان های بدست آمده باید بالای 1 می شد که این هدف در جدول صفحه قبل به چشم می خورد :
Cg= 0.9587659<1
Cgk=1.2766557    >1
    بنابر این موضوع میتوان نتیجه گرفت که سیستم اندازه گیری میکرومتر mic1 در این مرحله یعنی مرحله ابتدایی مناسب تشخیص داده نمی شودزیرا شاخص cg کوچکتر از یک شد و قاعدتا دیگر نباید از این وسیله ( تا قبل از کالیبراسیون) در اندازه گیری استفاده کرد .

7- ثبات :

اندازه گیری یک فرایند است و طبعا پایداری آن همانند هر فرایند دیگری باید در طول زمان ، تحت مراقبت و کنترل قرار گیرد. بررسی پایداری فرایند اندازه گیری که بر اساس دو مشخصه مهم آن یعنی صحت و دقت مورد بررسی قرار می گیرد ، تحت عنوان ثبات مطرح می شود.
بنابر این هر گاه با گذشت زمان دقت و صحت یک فرایند اندازه گیری تغییر نکند ، می توان گفت : فرایند از ثبات نسبی بر خوردار است .
پس در هر فرایند اندازه گیری تغییرات صحت و دقت باید همواره مورد کنترل قرار گیرد. برای بررسی ثبات سیستم های اندازه گیری از نمودار های کنترل X & R   استفاده می شود.
1-7 ) روش بررسی ثبات
برای بررسی ثبات یک فرایند ابتدا باید یک قطعه مرجع را که اندازه آن مورد بررسی است انتخاب کرده و آنرا در فواصل زمانی مختلف مورد بررسی قرار داد . پس از انتخاب قطعه در هر بار بررسی یک اپراتور ، قطعه 5 بار مورد اندازه گیری واقع می شود و پس از 25 بار بررسی نمودار X &R   را می توان برای آن ایتم رسم نمود و  در ادامه آنرا تجزیه و تحلیل نمود.
1-7 )تجزیه و تحلیل مربوط به نمودار x & R  در مورد کولیس Q-1 :
در ابتدا با توجه به نمودار اولیه X &R ‌ نمونه گرفته شده رد شد (زیرا هفت نقطعه آن بالای نمودار واقع شده بود که نشان دهنده تحت کنترل نبودن داده ها بود  که پس از بررسی علت آنها تصادفی تشخیص داده شدبنابر ین اقدام اصلاحی داده نشد. )سپس مجددا نمونه گیری شد که این نمونه ها در نمودار های صفحه پیش آمد که این نمودار تحت کنترل بودن نمونه ها را نشان می دهد .  مطابق نمودار داده ها تقریبا حالت نرمال دارند و چولگی در نمودار دیده نمی شود.

2-7) تجزیه و تحلیل مربوط به نمودار x & R  در مورد میکرومتر MIC -2 :
 در مورد این ابزار نمودار تحت کنترل بودن داده ها را نشان می دهد ولی نمودار چولگی به سمت راست دارد و نیز بصورت نسبی نرمال است .
    3-7)تجزیه و تحلیل مربوط به نمودار x & R  در مورد کولیس Q-2 :
 در مورد این ابزار نمودار تحت کنترل بودن داده ها را نشان می دهد و نمودار حالت نرمال را دارد .
      در صفحات بعد نمودار های X &R    را برای دو وسیله مورد بررسی مشاهده می              نمایید.

4-7) جاری کردن نمودار X & R :
 پس از بدست  آوردن نمودار ثبات برای هر وسیله اندازه گیری جهت تحت نظر داشتن عملکرد دایمی آن لازم است تا از نمودار روند استفاده شود بدین صورت که نموداری مطابق نمودار صفحه بعد به اپراتور های مسئول ابزار داده می شود و این اپراتور ها موظفند تا در هر پریود مشخص شده قطعه مورد نظر را 5 بار اندازه بگیرند تا داده ها  در نمودار محاسبه و ثبت شوند .
نمونه ای از این فرمها را در صفحه بعد مشاهده می کنیم.
8- تکرار پذیری:
تکرار پذیی عبارتست ا ز پراکندگی ناشی از سیستم به هنگام اندازه گیری مکررقطعات .
در واقع تکرار پذیری شاخصی است که توانایی یا نا توانی سیسم اندازه گیری را برای دستیابی به نتیجه ای یکسان در اندازه گیری های مکرر نشان می دهد. ( پس د رتکرار پذیری تمامی عوامل اندزه گیری مانند اپراتور و ابزار اندازه گیری و شرایط محیطی ثابت است و قطعات تولیدی را تغییر می دهیم .

1-8) مراحل محاسبه تکرار پذیری :
1- برای محاسبه تکرار پذیری باید 10 قطعه را طوری انتخاب نمود که کل محدوده تولید را پوشش دهند و سپس هر کدام از قطعات را 5 مرتبه توسط اپراتور اندازه گیری نمود.
2- لازم است قبل از انجام محاسبات برای 10 قطعه مورد نظرنمودار دامنه مربوط به این قطعات را رسم نمود تا از تحت کنترل بودن آنها اطمینان حاصل شود .
3- خطای تکرار پذیری را می توان از رابطه زیر محاسبه نمود :

که در این رابطه R مقدار خط مرکزی نمودار دامنه است و مقدار d ا ز جداول کتب کنترل کیفیت بدست می آید .

در صفحات بعد ابتدا تعاریف مربوط به تکثیر پذیری را مشاهده می کنید و سپس محاسبات مربوط به آندو شاخص را...