پروژه کارآفرینی پرورش ماهی قزل آلا فایل ورد (word) دارای 54 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه کارآفرینی پرورش ماهی قزل آلا فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه کارآفرینی پرورش ماهی قزل آلا فایل ورد (word)

مقدمه     
کلیات    
پرورش ماهی قزل آلا     
1- روش های پرورش ماهی قزل آلا     
2- نقش غذا در پرورش ماهی قزل آلا     
3- عوامل موثر در رشد ماهی قزل الا     
1-3- عوامل محیطی مؤثر در رشد ماهی قزل آلا     
2-3- عوامل تغذیه ای مؤثر در رشد ماهی قزل آلا     
3-3-عوامل داخلی مؤثر در رشد ماهی قزل آلا     
4-روش تخمین توده زنده ماهی در استخر     
5-تعیین شاخص رشد (ضریب رشد)    
6-میزان رشد مناسب ماهی قزل آلا در هر مرحله از پرورش     
7-تعداد دفعات غذادهی و زمان غذادهی     
8-تعیین تبدیل غذایی     
9- روش محاسبه مقدار غذای مورد نیاز ماهی در مراحل مختلف پرورش    
10-تجزیه غذا برای بچه ماهی ، پیش پرواری و پرواری قزل آلا     
1-10-غذای آغازی       
2-10-غذای رشد       
3-10-غذای پرواری       
11-تناسب بین اندازه غذا و اندازه (سایز) ماهی     
1-11-غذای خشک     
2-11-غذای تر     
3-11-غذای مرطوب     
12-استفاده از غذای تر و مرطوب در کنار غذای کنسانتره     
13-نکات ضروری و قابل توجه در رابطه با غذادهی و تغذیه قزل آلا    
منابع     

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه کارآفرینی پرورش ماهی قزل آلا فایل ورد (word)

1-Sedgwick , S.D , 1990 , Trout Farming Handbook , Fifth edition , Fishing Nnews Books

1- بشارت – ابوالقاسم ، مدیریت تغذیه ماهیان سردابس ، معاونت تکثیر و پرورش آبزیان اداره کل آموزش و ترویج ،

2- کرمی‌– محمد (مترجم) ، غذا در آبزی پروری ، معاونت تکثیر و پرورش آبزیان . اداره کل آموزش و ترویح ،

3-  گروه گرد آورندگان ، مبانی تغذیه آبزیان ، گزارش عملی دوره آموزشی با مدرس خارجی ،

4- گروه مؤلفین ، پرورش ماهیان سردابی تکمیلی ، معاونت تکثیر و پرورش آبزیان ، اداره کل آموزش و ترویج ،

5- گروه مؤلفین ، پرورش ماهیان سردابی عمومی‌، معاونت تکثیر و پرورش آبزیان ، اداره کل آموزش و ترویج ،

6- نمایندگی شیلات استان یزد ، غذا و غذادهی ماهی قزل آلای رنگین کمان (بروشور) ،‌اداره آموزش و ترویج و اداره بهداشت و تغذیه ،

مقدمه

با توجه به جمعیت جهان که بطور دائم در حال افزایش می‌باشد و رشد آن در هیچ زمانی متوقف نمی‌شود بدون شک صنایع غذایی فعلی جهان پاسخگوی نیازها نخواهد بود و انسان باید به فکر منابع غذایی ویژه منابع پروتئینی جدید باشد

یکی از راه های تأمین نیاز روز افزون به پروتئین . تولید آبزیان ، از جمله آبزیان پروتئینی است برای مثال : در نواحی که از شرایط محیطی و آب مناسب برخوردار است می‌توان اقدام به پرورش ماهیان سردابی از جمله ماهی قزل آلا نمود . این ماهی که گوشت آن طعم بسیار مطلوبی دارد می‌تواند به خوبی یکی از منابع پروتئین حیوانی جمعیت کشور ما ( به خصوص در مناطق روستایی ) باشد

با توجه به دوره به نسبت طولانی پرورش ماهی قزل الا که در اکثرر مناطق کشور حدود 9 تا 10 ماه می‌باشد باید از طولانی بودن این دوره بیشترین برسانیم . استفاده 1 برای ایجاد شرایط مناسب جهت رشد ماهی ببریم تا وزن آنها را به  ، بالاترین ، حدممکن ، برسانیم

ماهی قزل آلا پرورشی برای رشد بیشتر و رسیدن به بالاترین . وزن در

انتهای دوره پرورش ، نیاز به شرایط و زمینه های مساعد کننده معینی دارد این نکته را از یاد نبریم که با توجه به اینکه منابع ، آبی مناسب برای پرورش ماهی قزل آلا محدود می‌باشد ، باید از منابع موجود بیشترین استفاده را ببریم یعنی در هر خردعه پرورش قزل آلا بیشتر از میزان ممکن ماهی را تولید کنیم تا بتوانیم به ستود اقتصادی مناسب دست یابیم . و آب وارد شده به خردعه نیز بیشترین استفاده و بهره گیری به عمل آید

کلیات

استفاده بهینه از منابع آبی خرد در جهت تولید ماهی با عنایت به بخشهای جمعیتی و محدودیت منابع آبی و خاکی کشور بر کسی پوشیده نسیت تولید پروتئین سفید و ایجاد امکان بالقوه به شرایط بالفعل در زمینه تشکیلات و پرورش آبزیان با توجه به تازگی بحث در نقاط غیر ساحلی کشور و عدم آشنایی مردم در این زمینه تولیدی و در عین حال سود آور از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است . لذا در این راستا و با توجه به شرایط مساعد منطقه ( استان کردستان ) و وجود 554 حلقه چاه و 1146 دهنی ، چشمه و قنات و رودخانه های مهم شهرستان همانند قزل اوزن ، تلوار ، قمچقای ، اوزن دره

اداره شیلات جهاد کشاورزی شهرستان بیچار فعالیت خود را در سال 1377 شروع و اقدام به شناسایی مناطق مستعد پروش ماهی نمود و بعد از گذشت سه سال پرمبزهایی مهمی‌ همچون مجتمع پرورشی ماهی قزل آلا در روستای قمچقای با ظرفیت تولید 170 تن در سال دو فرعه پرورش ماهی گرم آبی در روستای اصلوات آباد با ظرفیت تولید با ظرفیت تولید 8 تن در سال به بهره برداری رسیده است و این مقدار تولید فقط 20% ظرفیت کل منطقه را شامل می‌شود با توجه به مطالب فوق امید آن است ظرفیت های خالی منطقه که از جمله مهمترین آن سد خانگی روستای گلبلاغ با مساحت 176 هکتار و ذخیره 8 میلیون متر مکعب آب گام مهمی‌ در جهت بهره وری تولید و اشتغال زایی منظقه برداریم

پرورش ماهی قزل آلا

ماهی قزل آلا از خانواده آزاد ماهیان و جزو ماهیان سرد آبی می‌باشد این ماهی جهت رشد و نمو نیاز به آب سرد و شفاف و مملو از اکسیژن دارد ماهی قزل آلا در زیستگاه طبیعی خود که اغلب رودخانه های سرد و زلال چشمه ها ، قنوات ، نهرها و دریاچه های آب شیرین می‌باشد ( حشرات کرم ها حصرون ها و سخت پوستان و … ) می‌باشد در استخرهای حاضر در کشور ما گونه ای که پرورش می‌یابد قزل آلای زنگین کمان است

1- روش های پرورش ماهی قزل آلا

1) پرورش ماهی قزل آلا به روش متراکم در استخرهای بتنی : در این روش می‌توان با استفاده از آب چشمه ها ، قنوات و رودخانه هایی که گل آلودگی ندارند و دمای آب آنها 12 تا 20 درجه  سانتی گراد است اقدام به پرورش قزل آلا نمود . در این روش به ازای هر 7 متر در ثانیه آب ورودی به استخر می‌توان یک تن ماهی درهر دوره پرورشی 5 تا 7 ماهه تولید نمود

2) پرورش متراکم ماهی در قفس : در این روش در دریاچه ها ، آبگیرها ، و سد های ، دارای آب مناسب و دائمی‌ هستند با استقرار قفسهای شناور  می‌توان اقدام به پرورش ماهی نمود

3- پرورش ماهی قزل آلا با استفاده از آب کشاورزی : این روش که به روش دو منظور مشهور است با احداث استخرهای بتنی در مقابل چاه های عمیق و غیر عمیق ، چشمه های و نهرها و کنال هی کشاورزش و با شرفع فصل کشاورزش دمره پرورشی آغاز می‌شود و نتیجیتاً از آب کشاورزی استفاده بهینه و مضاعف به عمل می‌آید

4-پرورش ماهی قزل آلا در استخرهای ذخیره کشاورزی : ماهیدار کردن استخرهای ذخیره و پرورش ماهی در این استخرها همزمان با فصل کشاورزی انجام می‌پذیر

2- نقش غذا در پرورش ماهی قزل آلا

برای دست یابی به هدف تولید اقتصادی ماهی قزل آلا ، به کار بردن غذای مناسب و حاوی اجزای مورد نیاز این ماهی ، اهمیت بسیار بالایی دارد . جیره غذایی که برای ماهی قزل آلادر نظر می‌گیریم (غذا آماده ؛ ساخت کارخانجات تولید غذا ) باید از نظر نوع و مقدار ترکیبات تشکیل دهنده آن یعنی ؛ پروتئین ، چربی ، مواد قندی (کربوهیدرات) و مواد معدنی (مینرالها) از ویژگیهای متناسب با نیازهای این ماهی برخوردار باشد

  مقاله نقش قائم مقام فراهانی در سیاست داخلی و خارجی در عصر قاجاریه فایل ورد (word) دارای 15 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله نقش قائم مقام فراهانی در سیاست داخلی و خارجی در عصر قاجاریه فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله نقش قائم مقام فراهانی در سیاست داخلی و خارجی در عصر قاجاریه فایل ورد (word)

مقدمه :  
نگاهی کوتاه به زندگی قائم مقام :  
برخی از خصوصیات قائم مقام :  
زندگی قائم مقام و ارتباط آن با سیاست خارجی کشور:  
عهدنامه ترکمانچای :  
نقش کشورهای اروپایی در ایران :  
برخورد قائم مقام با انگلیسی ها :  
خلاصه و چکیده :  
منابع و مأخذ :  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله نقش قائم مقام فراهانی در سیاست داخلی و خارجی در عصر قاجاریه فایل ورد (word)

1 . فلسفی ، بهرام ؛ قائم مقام در آینه زمان ، انتشارات ادیب ، تهران ، 1382 ، چاپ اول

2 . قائم مقام فراهانی، ابوالقاسم ؛ منشأت قائم مقام ، انتشارات شرق ، تهران ،

3 . گرنت وات سون رابرت ؛ تاریخ ایران در دوره قاجاریه ، ترجمه : وحید مازندرانی ، انتشارات امیرکبیر ، تهران ، 1348 ، چاپ دوم

مقدمه

نسل جوان، نوجو و آرمان گراست و در مراحل متفاوت زندگی، نمونه هایی می طلبد تا با استفاده از راه و رسم آنان در فراز و نشیب زندگی استوارتر گام بردارند

هدف از تهیه این مجموعه، که زندگی نامه مشاهیر و شخصیت قائم مقام فراهانی را شامل می شود؛ آشنا شدن نسل نوجوان و جوان با زندگی این ستاره ی درخشان عصر قاجاریه است

چهره ای که در آن روزگار عطر و بوی خاص خود را داشته است و با عطر و بوی خود فضای ایران را پرکرده و در پربارکردن فرهنگ و تمدن این مرز و بوم نقش بسزا داشته است

امید است با ارائه این مجموعه توانسته باشیم، همچون قطره های باران، روح تشنه نسل نوجوان و جوان امروزی را سیراب کنم و با بهره گیری از شعله شمع وجود این بزرگان آنان را به دنیای امید و روشنی رهنمود سازیم

اما آنچه در این مجموعه می خوانیم شامل برخی از شجاعت ها و مردانگی های قائم مقام فراهانی در ارتباط با اداره امورکشوری و سیاست او با برقراری رابطه خوب و مفید با کشورهای دیگر، جهت آبادانی کشور عزیزمان ایران است

کلید واژه ها :

سعایت- سیدالوزراء- سیاست داخلی و خارجی- قائم مقام فراهانی- نسل جوان- نوجو آرمان گرا

نگاهی کوتاه به زندگی قائم مقام

نامش ابوالقاسم و معروف به قائم مقام فراهانی بود. در فراهان فراهان به دنیا آمد. پدرش میرزا عیسی وزیرعباس میرزا نائب السلطنه بود. به اذغان دوست و دشمن او دارای کمالات بسیار بود. ادیب، نویسنده، شاعر، سیاستمدار، پارسا و پاکدامن بود

در سال 1237 ه . ق . میرزای بزرگ از دنیا رفت و تمامی القاب و عناوین و پست های وی به فرزندش میرزا ابوالقاسم قائم مقام رسید.[1] کسانی که به لیاقت ذاتی او حسادت می کردند، از سعایت و دشمنی نسبت به او خودداری نکردند، تا آنجا که عباس میرزا را تحت تأثیر قرار دادند و او ضمن گزارش های خود از شاه، درخواست کرد که او را معزول کند و شاه او را در سال 1239 ( ه . ق ) معزول کرد. دو سال بعد به دنبال نابسامانی اوضاع آذربایجان، شاه مجددا او را به وزارت نائب السلطنه منصوب کرد. هرچند در همین سال، تحت تأثیر پیروزی بر عثمانی و تحریک شاهزادگان و اُقراء داخلی شاه تصمیم گرفت دوباره به روسیه حمله کند. لذا به آذربایجان سفر کرد. در جلسه ی مشاوره تنها مخالف جنگ، قائم مقام بود و به همین جهت دشمنان او را متهم به درستی با روسیه کردند و شاه او را معزول کرد و به مشهد تبعید نمود

جنگ بین ایران و روس ها آغاز شد. این دوره ی دوم جنگ با روس ها بود. جنگی که موجب معاده ننگین ترکمانچای شد و اگر درایت قائم مقام نبود شاید تبریز هم از ایران جدا می شد

در سال 1243 ( ه . ق ) روسیه به تبریز رسید، فتحعلی شاه، فرخ خان پیش خدمت خود را به مشهد فرستاد و پس از عذرخواهی او را به تهران طلبید و برای عقد صلح با دولت روسیه به تبریز فرستاد. عهدنامه ترکمانچای به خط قائم مقام نوشته شد.[2]

در سال 1249 ( ه .ق ) نائب السلطنه عباس میرزا درمشهد درگذشت. او قبل از مرگ درکنار حرم امام رضا (ع) از میرزا و قائم مقام خواست که یکدیگر را یاد می کنند از قائم مقام خواست که میرزا را برتخت پادشاهی بنشاند و یکسال بعد که فتحعلی شاه از دنیا رفت با کمک قائم مقام، محمد میرزا برتخت پادشاهی نشست و قائم مقام صدر اعظم وی شد

یکسال بعد با توطئه و دسیسه انگلیسی ها و سعایت شاهزادگان، در 25 صفر سال 1251 ( ه . ق ) مطابق 20 ژوئن 1835 ( م ) قائم مقام به دستور محمد شاه دستگیر شد و در آخرین روز ماه صفر او را خفه کردند و روحش به دیار باقی شتافت، جسد او را بدون غسل وکفن در شاه عبدالعظیم به خاک سپردند

قائم مقام فراهانی از ادبا و شاعران بزرگ دوره قاجاریه نیز بود که در نظم و نثر مهارت فوق العاده داشته و در شعر ثنایی تخلص می کرد. « منشأت قائم مقام » و مثنوی « جلایرنامه » از آثار اوست

برخی از خصوصیات قائم مقام

1 . قائم مقام علاوه برکفایت وکاردانی کشورداری، فردی بسیار فاضل بود

2 . او در نثر فارسی موجد سبکی تازه شد که در روانی و شیرینی کلام بی نظیر بود

3 . کسانی که در زیردست قائم مقام کار می کردند، همه افرادی فاضل و منشی بودند

4 . قائم مقام در تحکیم اساس سلطنت محمدشاه صادقانه کوشید وکفایت و لیاقت قابل توجهی از خود نشان داد و چون شاه او را بزرگترین عامل موفقیت خوبش می دانست و مکرر حسن اعتقاد پدر خود عباس میرزا را نسبت به قائم مقام دیده و شنیده بود و او را به صدارت برگزید

5 . قائم مقام طبعا مردی مستبد به رأی و تاحدی خودخواه بود. او به زودی زمام کلیه امورکشور را در دست گرفت

6 . قائم مقام علاوه بر اختیارداری درکلیه امورکشوری و لشگری، در امور خصوصی شاه و حرم خانه و بسیاری از خصوصیات زندگی وی دخالت می کرد

7 . او شخصا امور لشگری و کشوری را برعهده داشت و بدون مراجعه به شخص شاه تصمیم می گرفت

8 . او به واسطه سوء ظنی که به غالب دربایان داشت هیچ یک را درکارهای مملکتی خود شریک نمی کرد

9 . سرود و شعار قائم مقام آزادی بود، اما خود آزادی نیست . لذت شکوفه ی هوس ها و خواهش های شماست، اما میوه نمی دهد. لذت ژرفایی است که بلندا را می جوید، اما ژرفا و بلندا نیست.[3]

زندگی قائم مقام و ارتباط آن با سیاست خارجی کشور

قائم مقام فراهانی به تبریز رفت و نزد پدرش که وزیر آذربایجان بود، رفت. او در دفتر عباس میرزا به نویسندگی اشتغال ورزید و در سفرهای جنگی با او همراه شد و پس از آنکه پدرش انزوایی گزید، پیش کاری شاهزاده را به عهده گرفت. نظم و نظامی را که پدرش میرزا بزرگ آغاز کرده بود؛ تعقیب کرد و با کمک مستشاران فرانسوی و انگلیسی سپاهیان ایران را منظم کرد و در بسیاری از جنگ های ایران و روس شرکت کرد

در سال 1237 هجری قمری پدرش میرزا بزرگ قائم درگذشت و بین دو پسرش میرزا ابوالقاسم و میرزا موسی، بر سرجانشینی پدر نزا درگرفت. حاج میرزا آقاسی به حمایت میرزا موسی برخاست، ولی اقدامات او به نتیجه نرسید و سرانجام میرزا ابوالقاسم به دستور فتحعلی شاه به جانشینی پدر با تمام امتیازات او نائل آمد. ولقب « سیدالوزراء » و « قائم مقام » یافت و به وزارت نایب السلطنه ولیعهد ایران رسید و از همین زمان بود که اختلاف حاج میرزا آقاسی و قائم مقام بوجود آمد

قائم مقام که ذاتا مردی بینا و مغرور بود با بعضی از کارهای ولیعهد مخالفت می کرد، پس از یکسال وزارت در اثر تفقین بدخواهان به اتهام دوستی با روس ها از کار برکنار شد

او پس از 3 سال معزولی و خانه نشینی، در سال 1241 ( ه . ق ) دوباره به پیش کاری آذربایجان و وزارت نایب السلطنه منصوب شد

در سال 1242 ( ه . ق ) فتحعلی شاه به آذربایجان رفت و به مجلسی از رجال و اعیان و روحانین و سرداران و سران ایالات و عشایر ترتیب داد ، تا درباه صلح یا ادامه جنگ با روس ها، به مشورت بپردازند

در این مجلس تقریبا همه عقیده به ادامه جنگ داشتند اما قائم مقام که از اوضاع سیاسی ایران ووضعیت نظامی و سربازان ایران آگاهی داشت و تجهیزات نظامی روس ها را هم دیده بود، به مخالفت پرداخت اما مخالفت ایشان مثمرثمر واقع نشد و سرانجام ناچار به صلح با روس ها درآمد. این نظرکه بعدا صحت آن برای همه ثابت شد؛ در آن روز وِلوِله ی عجیب در مجلس انداخت و جمعی بروی تاختند و او را به داشتن روابطی مخفی با روس ها متهم کردند

قائم مقام دوباره از کار برکنار شد و به خراسان اعزام شد. جنگ با روس ها ادامه یافت و به شکست ایران انجامید. و سرانجام در ماه ربیع الثانی سال 1343 ( ه . ق )، قوای روس ها به فرماندهی گراف پاسکرویچ تا تبریز آمده بودند

[1] . فلسفی بهرام؛ قائم مقام درآیند زمان ، انتشارات ادیب ، تهران ، 1382 ، چاپ اول

[2]. گرنت وات سون رابرت ؛ تاریخ ایران در دوره قاجاریه ؛ ترجمه وحید مازندرانی

[3]. ناسخ التواریخ دوره قاجاریه ، ص

  تحقیق راز و رمز نوشتن فایل ورد (word) دارای 68 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق راز و رمز نوشتن فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق راز و رمز نوشتن فایل ورد (word)

پیشگفتار:  
نوشتن برای خواندن  
نوشتار به جای گفتار  
ویژگیهای یک نوشته:  
آیین نگارش  
برای نویسندگی چه باید کرد؟  
آرایش کلام (کاربرد آرایه‌های ادبی در نگارش)  
تشبیه  
استعماره  
مجاز  
کنایه  
ایهام  
تلمیح (اشاره)  
انواع نوشته‌ها:  
نامه نگاری:  
الف: نامه‌های خصوصی (دوستانه)  
ب: نامه‌ی اداری  
ج: نامه‌های اجتماعی  
مقاله نویسی  
خلاصه نویسی  
زندگی نامه  
نشانه‌گذاری و اهمیت آن در نگارش  
تاریخچه نامه نگاری  
گزارش نویسی  
1- انتخاب موضوع  
2- گردآوری اطلاعات  
3- طرح‌ریزی مطالب  
4- عرضه کردن اطلاعات جمع‌آوری شده  
انواع گزارش  
مشخصات یک گزارش خوب  
داستان نویسی  
قصه  
داستان  
داستان کوتاه – رمان  
ویژگیهای داستان نویسی  
معیارهای ارزیابی  
ویرایش  
ویراستار یا ویرایشگر:  
مراحل ویرایش نوشته‌های اداری:  
به گزینی واژه‌ها:  
رعایت قواعد املای فارسی:  
رعایت آئین جمله‌بندی:  
برطرف نمودن کمبودهای نوشته:  
حذف زواید و موارد تکراری:  
رفع نارسائی و برشهای غیرلازم:  
مراقبت در کفایت منطقی اجزاء در نوشته:  
بررسی نحوه‌های استفاده از منابع و مآخذ:  
پردازش:  
حاشیه‌گذاری مناسب:  
مراحل نامه‌های اداری:  
یک نوشته چگونه شکل می‌گیرد:  
تنظیم عنوان نامه:  
تنظیم متن نامه:  
طبقه‌بندی نامه از نظر نوع خبر آنها:  
انواع خدمات ویرایشی به چند اعتبار تعیین می‌شود:  
زبان، گفتار و اندیشه  
روش نگارش  
مراحل هفت گانه نگارش  
آشنایی با مراجع تحقیق  
یادداشت‌برداری ضمن مطالعه  
بعضی اصطلاحهای مرحله آماده‌سازی و چاپ کتاب  
نکاتی پیرامون نگارش  
برخی از اصطلاحات ادبی در نثر و نظم  
منابع:  

بخشی از منابع و مراجع پروژه تحقیق راز و رمز نوشتن فایل ورد (word)

 نام کتاب: نگارش و ویرایش- محل انتشار: تهران- مؤلف: احمد سمیعی سال

نام کتاب: ادب و نگارش – محل انتشار: تهران- مؤلف: حسن احمدی گیوی سال 1379 نشر قطره

نام کتاب: آیین نگارش و روش آموزش انشاء – سال اول مراکز تربیت معلم- شرکت چاپ و نشر ایران

نام کتاب: شیوه نگارش-  محل انتشار: تهران- مؤلف: مرتضی کاخی – سال انتشار

نام کتاب: برگزیده متون و نشر فارسی- محل انتشار: تهران – مؤلف: مهدی ماحوزی- سال انتشار: 1369، انتشارات اساطیر

نام کتاب: گزیده متون ادب فارسی و آیین نگارش- محل انتشار: تهران- مؤلف: دکتر حسین بهزادی اندوهجردی – ناشر: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرکزی

نام کتاب: نگارنده متون فارسی- محل انتشار: مشهد- مؤلف: محمدرضا باقری- ناشر: انتشارات مشاور توس سال

نام کتاب: چشمه خورشیدها- محل انتشار: نیشابور- مؤلف: عباسعلی حلاجی- ناشر: شهر فیروزه سال

نام کتاب: راهنمای کل نامه نگاری محل انتشار: تهران- مؤلف: اکبر مرتضی پور، ناشر: انتشارات عطار سال

نام کتاب: آیین و نگارش اداری، محل انتشار: تهران، مؤلف: جمشید غلامی نهاد- ناشر: نشر نیایش سال

پیشگفتار

مقصود از تحقیق متون و آیین و نگارش فارسی این است که دانشجویان رشته‌های مختلف با قواعد نگارشی و مقاله‌نویسی، داستان‌نویسی، نامه نگاری و ; بیشتر آشنا شوند

در این مطالب پاره‌ای از مباحث، داستانها، مقالات و مقاله گونه‌ها و مطالب دیگر آمده است

و در آخر تحقیق منابعی از کتابهای متعدد است که در زمینه آیین نگارش آورده شده است که دانشجویان و پژوهشگران برای مطالعه بیشتر از آنها منابع برای بیشتر شدن اطلاعات خود استفاده می‌کنند

نوشتن برای خواندن

خواندن نیمه دوم نوشتن است. در آغاز خواندن شفاهی بود. آدمی نخست رمز گفتاری کلام را آفرید و سپس رمز نوشتاری آن را. به همین سبب راه تفهیم و تفاهم و اساس همه یادگیریها زمانی بس دراز زبان سمعی یعنی گفتن و شنیدن بود. هنگامی که آدمی رمز نوشتاری کلام را آفرید، تفهیم و تفاهم و یادگیری از راه زبان بصری، یعنی نوشتن و خواندن، نیز برایش امکان‌پذیر شد. در زبان بصری همان نشانه‌های زبان سمعی به صورت نشانه‌های بصری الفباء که جانشین نشانه‌های صوتی هستند، به کار می‌روند

بیسواد کاربردش در تفهیم و تفاهم زبان سمعی است و با سواد هم زبان سمعی و هم زبان بصری. اگر در روزگاران بسیار دور از سخن قصه‌گو و شاعر و دانشی که سینه به سینه به ما رسیده بود و به زبان می‌آمد لذت می‌بردیم، هنوز هم لذت این خواندن شفاهی را، چه از شنیدن سخن گویندگان و چه برنامه‌های رادیو و تلویزیون و تئاتر و سینما و مانند آن نه تنها از دست نداده‌ایم، بلکه بر آن افزوده‌ایم

در ادبیات شفاهی، یا خواندن از راه گوش، هنگامی که گوینده و شنونده رو در روی یکدیگر باشند، ارتباطی مستقیم میان آن دو برقرار می‌شود. برای مثال، در صحنه تئاتر این ارتباط میان بازیگر و بیننده شنونده دو جانبه است. بازیگر احساسات و معنی و مقصود نویسنده را درک کرده است و آن را بازگو و مجسم می‌کند. در همان زمان احساسات و برداشت بیننده و شنونده را هم در می‌یابد و نسبت به آنها واکنشی پیدا می‌کند و به آنها پاسخ می‌دهد. اما این به آن معنا نیست که همیشه گوینده بیان کننده احساسات و عواطف و معنی و مقصود گفته‌هائی است که شنیده است  یا خوانده است. بسیاری از کتابهای مورد علاقه مردم سالهاست که به وسیله باسوادی برای گروهی بیسواد خوانده می‌شود. چه بسیار پیش آمده است که خواننده این کتابها بر حسب سواد و فهم و درک و ذوق و برداشت خویش نوشته نویسنده‌ای را برای شنوندگان ترجمه و تشریح و تفسیر کرده است که با معنی و مقصود و احساسات نویسنده تفاوتی فاحش داشته است

وقتی که نوشته به زندگی اجتماعی ما راه یافت، دیگر ارتباط گوینده و شنونده به صورتی که بیش از آن بود امکان‌پذیر نشد. هرگز نمی‌توانیم یقین داشته باشیم که آنچه خواننده می‌خواند همان قصد نویسنده است. هر خواننده از آنچه می‌خواند برداشتی خاص خود دارد. نویسنده‌ای را موفق می‌دانیم که این برداشت متفاوت را تا آنجا که می‌تواند به حداقل برساند. به همین سبب است که می‌گوئیم خواندن نیمه دوم نوشتن است. نوشتن وسیله‌ای است برای فرستادن و دریافت پیام. نوشته‌ای که آسانتر خوانده شود، درست فهمیده شود، و بیشتر خوانده شود، به هدف نزدیکتر است

برای اینکه به اهمیت و راز و رمز نوشتن پی ببریم، ناگزیر باید بدانیم نیمه دوم آن یعنی خواندن، چگونه صورت می‌گیرد و کمی دقیقتر و از دیدی علمی هنگام نوشتن به خواندن توجه داشته باشیم

منظور از خواندن و مطالعه چیزی جز درک مطالب نوشته شده و شناخت ارزشها و معانی و مفاهیم کلمه‌ها و عبارتها و جمله‌ها و دریافت دانستنیها و معنی و مقصود و پیامی که نویسنده با رمز کلام نوشته است، نیست. قصد این است که خواننده به اندیشه‌ای که در نوشته پنهان است پی ببرد. اگر هنگامی که مشغول مطالعه هستید کتاب یا نوشته را کنار بگذارید و اندکی به آنچه سبب شده است بتوانید مطالعه کنید بیندیشید، بهتر درخواهید یافت که چگونه بنویسید

هنگامی که مشغول مطالعه هستید، کاری بس پیچیده انجام می‌دهید که حاصل سالها تجربه و دانش‌اندوزی است

1- با یک نگاه واژه‌ها را باز می‌شناسید. چرا؟ چون هر یک را صدها بار پیش از آن شنیده‌اید، دیده‌اید، و شناخته‌اید. شکل آن واژه در ذهنتان به صورت آوای واژه شناخته می‌شود. زیرا با قراردادهای رمز گفتاری زبان از پیش آشنا بوده‌اید و رمز نوشتاری، که در زبان بصری به جای رمز گفتاری به کار می‌رود، برایتان بیگانه نیست و ذهنتان به آسانی کشف رمز می‌کند

2- معنی هر واژه از ذهنتان می‌گذرد. چرا؟ چون معنی آن واژه را پیش از آن می‌دانسته‌اید

3- از مجموعه معانی واژه‌هائی که خوانده‌اید معنی تازه‌ای از ذهنتان می‌گذرد. چرا؟ چون تجربه‌ها و دانشهای قبلی شما برای یافتن این معنی تازه، که در ضمیر عبارت یا جمله است، به شما کمک می‌کند تا پیام نویسنده را از مجموعه واژه‌هائی که برای بیان اندیشه‌ای بکار برده است دریابید

4- درباره آنچه خوانده‌اید واکنشی نشان دهید. چرا؟ چون تجربه‌ها و دانشهای قبلی شما را به تفکر وا می‌دارد تا درباره آنچه خوانده‌اید اندیشه کنید و به داوری برخیزید

این گونه خواندن پیشرفته‌ترین نوع مطالعه است، و نوشته‌ای ارزش خواندن دارد که سرانجام خواننده را به اندیشیدن و تفکر برانگیزد. اگر نوشته‌ای دست‌انداز و دشواری خواندن و فهم و درک نداشته باشد، و اگر خواننده‌ای راه درست خواندن را از کودکی آموخته باشد، و به تندخوانی- یعنی مهارت در خواندن- خو گرفته باشد، با میدان دید وسیعتری گروهی از واژه‌های یک جمله را یکجا خواهد دید و خواهد توانست همه یک جمله یا قسمتی از یک جمله را ببیند و بخواند. چنین مهارتی در تندخوانی یکسویه نمی‌تواند باشد. سوی دیگر دستیابی به این گونه خواندن نوشته نویسنده است که راه را با دشواریهای نوشته بر خواننده نبندد

چشم در هنگام خواندن به صورت خطی مستقیم و پیوسته روی واژه‌ها حرکت نمی‌کند، بلکه حرکت آن بر روی هر سطر از نوشته از لحظه‌های پی در پی مکث و جهش تشکیل شده است. لحظه‌ای توقف می‌کند، سپس با سرعت به چپ یا به راست (بسته به جهت خط) جهش دارد و دوباره مکث می‌کند. چشم فقط وقتی که مکث می‌کند می‌تواند ببیند و زمانی که در حال جهش است قدرت بینائی ندارد. چشم در حدود 90% زمانی را که صرف خواندن می‌کند در حال مکث است. مهارت در خواندن را اگر به درجه‌هائی تقسیم کنیم چشم یک خواننده ماهر در خواندن یک سطر معمولی (در حدود 12 سانتیمتر) 3 تا 4 بار، یک خواننده نیمه ماهر 7 تا 8 بار، و یک خواننده ناتوان 11 تا 12 بار مکث می‌کند

نویسنده‌ای که با توجه به میزان مهارت خواننده نمی‌نویسد. حتی خواننده ماهر و تندخوان را ناگزیر به کندخوانی می‌کند. به همین سبب است که می‌گوئیم به نوشته‌هائی نیاز داریم که گذشته از محتوا، راز و رمز نوشتن در آنها درست به کار برده شده باشد و به معنی درست کلمه خوانده شود، نه اینکه فقط نگاه خواننده از روی آنها بگذرد. نوشته‌ای به درستی خوانده می‌شود که به راستی نوشته شده باشد، نه اینکه فقط بر کاغذ نقش یا چاپ شده باشد

نوشتار به جای گفتار

گفتیم که اگر کسی سخنی برای گفتن داشته باشد و راز و رمز کاربرد نشانه‌های بصری کلام را بداند، سخنی هم برای نوشتن دارد. پس نوشتن برای آنها که می‌دانند چه بنویسند و چگونه بنویسند ساده و آسان است. گفتار تبدیل اندیشه است به نشانه‌های صوتی برای انتقال به دیگری. نوشتار هم تبدیل اندیشه است به نشانه‌های بصری برای انتقال به دیگری. آنها که نوشتن را دشوار می‌دانند، اگر ریزه‌کاریهای تبدیل اندیشه به کلام مکتوب را بیاموزند، امکان دارد که جرئت نوشتن را از دست بدهند، ولی دیگر می‌دانند که در تاریکی قدم بر نمی‌دارند. نوشتن هم، چون گفتن، آن قدر لذتبخش است که کمتر می‌توان پس از پیروز شدن در نخستین نوشته دست از نوشتن برداشت. نوشتن گونه‌ای از خلق کردن است و انسان همیشه از خلق کردن لذت می‌برد

تفاوت میان اندیشیدن و گفتن، اندیشیدن و نوشتن، همان نشانه‌هائی است که برای بیان و تجسم اندیشه به کار می‌بریم. اگر نوشتن را دشوارتر از گفتن می‌دانیم، به این سبب است که این دو عمل را از دو مقوله جداگانه می‌دانیم. حال آنکه نوشتن همان گفتن است، با تفاوتهای زیر

1- در گفتن، رمزها و نشانه‌های سمعی کلام را به کار می‌بریم، و در نوشتن رمزها و نوشته‌های بصری را. هر چه این رمزها برای خواننده آسانتر کشف شود، نوشته زودتر و بهتر خوانده و فهمیده می‌شود

2- در گفتن گاهی عبارتها یا جمله‌ها را تکرار می‌کنیم. در نوشتن از تکرارهائی که به آنها نیازی نیست پرهیز داریم

3- در گفتن، به سبب محدودیت زمان، گاه برای یافتن بهترین و مناسبترین واژه که بیانگر اندیشه‌مان باشد فرصت کافی نداریم، به همین سبب واژه‌های مترادف فراوان در بیان به کار می‌بریم. در نوشتن این فرصت را داریم که مناسبترین واژه را برگزینیم و از آوردن واژه‌های مترادف، که گاهی فهم اندیشه را پیچیده می‌کند، بپرهیزیم

4- در گفتن، زبان محاوره به کار می‌بریم، یعنی واژه‌ها را به صورت مخفف و شکسته به زبان می‌آوریم. در نوشتن واژه‌ها را بصورت کامل می‌نویسیم و حروف اضافه را حذف نمی‌کنیم

5- در گفتن گاهی حاشیه‌روی می‌کنیم و از محور اصلی موضوع بیرون می‌رویم. در نوشتن دقت می‌کنیم که از حیطه موضوع خارج نشویم

6- در گفتن گاهی برای بیان اندیشه یا موضوع نظم و مراتب خاصی در نظر نمی‌جگیریم. به همین سبب زمانی بیشتر طول می‌کشد تا به نتیجه برسیم. در نوشتن می‌توانیم برای بیان آنچه در اندیشه داریم طرحی دقیق بریزیم و مقدمه و متن و نتیجه در نظر بگیریم و اجزا و میزان هر یک را معین کنیم

7 در گفتن فرصت مراجعه به منابع و مراجع نداریم. بیشتر با اشاره از شاهدها و مثالها می‌گذریم. در نوشتن فرصت داریم تا از منابع و مراجع گوناگون بهره بگیریم و به دقت و اعتبار بیان بیفزائیم

8- در گفتن، شنونده را پیش رو داریم و از واکنش او درمی‌یابیم که زبان و بیان ما در خور فهم و درک او هست یا نیست، و گاهی به تعبیر و تفسیر بیشتر بیان می‌پردازیم. در نوشتن واکنش خواننده را از راه شناخت قبلی او و نیازها و میزان درک و فهمش حدس می‌زنیم

9- در گفتن پرسشهای شنونده ما را برمی‌انگیزد تا فهم موضوع را با شرح و تفسیر بیشتر برای او آسانتر و روشنتر کنیم. در نوشتن ناگزیریم پرسشهای اجتماعی خواننده را حدس بزنیم و به آنها پاسخ بگوئیم

10- در گفتن با تغییر آهنگ کلام و مکثهای زمانی و تغییر حالت چهره و حرکات بدنی فهم مطلب را برای شنونده آسانتر می‌کنیم. در نوشتن از رنگها، تصویرها، درشتی و ریزی حروف و نشان‌های نقطه‌گذاری و صفحه‌آرائی نوشته برای رسیدن به این مقصود بهره میگیریم

11- در گفتن واکنشهای شنونده به ما هشدار می‌دهد که چه وقت زمان دم فرو بستن فرا رسیده است. در نوشتن خواننده رو در روی ما نیست تا از واکنش و ظرفیت تحمل او آگاه شویم. انصاف و منطق و شناخت قبلی که از خواننده داریم به ما حکم می‌کند هنگامی که یقین داریم آنچه را می‌خواسته‌ایم بگوئیم نوشته‌ایم، نقطه پایان را بگذاریم

ویژگیهای یک نوشته

درباره محتوای یک نوشته پیش از این به اشاره سخن گفته‌ایم. می‌توان راهنمائی برای چگونه نوشتن به دست داد، ولی چه نوشتن را نمی‌توان به کسی آموخت. نوشتن بازگوئی اندیشه‌ها و احساسات و عواطف و آفریدن اثری نو است. به ندرت می‌توان کسی را یافت که اندیشه‌اش را بر روی کاغذ بیاورد و آن نوشته را از دیگران پنهان کند. بیشتر آنها که می‌نویسند هدفشان این است که آن نوشته را دیگران بخوانند. انسان اجتماعی نیاز دارد با دیگران در ارتباط باشد، و نوشتن یکی از ابزارهای این ارتباط است، یکی از مهمترین راههائی است که به یاری آن اندیشه‌ها، احساسات و عواطف، افکار و عقاید، و آگاهیهایمان را به یکدیگر انتقال می‌دهیم

به طور کلی در نوشتن فقط یک هدف داریم و آن این است که آنچه را می‌دانیم با دیگران در میان بگذاریم. نوشتن یک نامه دوستانه، یک داستان، یک گزارش، مقاله و کتابی در زمینه‌های گوناگون یا سرودن یک شعر در پی رسیدن به همین هدف است، و انگیزه همه این نوشته‌ها انتقال آگاهیهاست، یعنی آنچه برای زندگی دیگری سودمند باشد

آیین نگارش

نیاز و احتیاج انسان به ایجاد ارتباط با دیگر همنوعانش، اهمیت و ضرورت نگارش را مشخص می‌کند؛ زیرا آدمی ناگزیر است که برای رفع احتیاجات روزمره‌ی زندگی خویش با دیگران ارتباط حاصل نماید و یکی از راه‌های عادی این ارتباط به وسیله نوشتن صورت می‌گیرد. اکثر مردم اگر چه بتوانند درست و خوب سخن بگویند، به سادگی از عهده‌ی نوشتن برنمی‌آیند، فن نویسندگی و نگارش از جمله فنونی است که هر انسان با آن در زندگی سر و کار دارد و در این صورت طبیعی بوده که چنانچه در این کار مهارت حاصل نکند اشکالات و خلل‌هایی بر امور زندگی او وارد خواهد شد؛ پس بر هیچ صاحب درک و معرفتی پوشیده نیست که اگر آدمی فاقد این نعمت بزرگ بود چه مشکلات بر اثر تبادل افکار خویش با دیگران پیدا می‌کرد. و روابط انسان به شکل بایسته و شایسته‌ی امروزی امکان‌پذیر نبود و در کل شاهد بالندگی و رشد و ترقی کنونی وی اکنون نبودیم. پس با توجه به این احساس نیاز لازم است که هر دانش پژوه و دانشجویی با اسلوب و شیوه‌ی نویسندگی آشنایی بیشتر پیدا کند تا از نوشتن باکی نداشته باشد. در این بخش کتاب سعی گردیده به صورت اختصار و مفید به قواعد درست‌نویسی در نگارش اشاره، و همچنین به شناخت انواع نوشته‌ها و خصوصیات آنها پرداخته شود

در ابتدا باید به ارزش اندیشه و سخن پی برد؛ زیرا اگر آدمی اندیشه نداشته باشد نمی‌تواند سخن بگوید و اگر سخن نباشد، نوشتن معنایی پیدا نمی‌کند

بحث و مقوله گفتار پس از اندیشه برای اکثر مردم زبان زد گردیده اما مشکل آن زمانی است که خواسته باشند این سخن ارزشمند را به نوشتار تبدیل نمایند که ذکر شد گاهی دانشجویان و نسل تحصیل کرده را هم به مخاطره می‌اندازد، اما اگر به مقوله و بحث نگارش به شکل جدی نگریسته شود افراد دچار اضطراب نوشتن نمی‌گردند، و اجتناب از نوشتن نمی‌نمایند

برای نویسندگی چه باید کرد؟

گام‌های نخست در فراگیری نگارش و نویسندگی عبارتند از

الف: اراده‌ی استوار و عزم راسخ برای یادگیری اصول و قوانین نگارش

ب: اختصاص ساعاتی جهت مطالعه و خواندن کتاب و مقالات لازم و مناسب در این جهت

ج: از نوشتن هراس نداشته باشیم و لو که نوشته‌ی ابتدایی ما کاری صحیح و مناسب نباشد

د: به موضوعی در نگارش توجه گردد که مورد علاقه‌ی ماست. آن گاه کار در آن خصوص لذت‌بخش خواهد بود

ه: اندیشه و تفکر در مورد موضوع نگارش که شالوده و اساس نگارش آن است

 آن چه ذکر شد، موضوعاتی بود در خصوص فراگیری نگارش و اما هر نوشته را دو موضوع کلی رهبری می‌کند نخست موضوع و محتوی درونی آن، که نتیجه صورت‌های ذهنی و اندیشه‌ی نویسنده است و موضوع دیگر فرم و یا قالب کلی نوشته می‌باشد که آن اندیشه و موضوع درونی در آن ریخته می‌شود؛ در این خصوص در بخش انواع ادبی به صورت مفصل بحث گردید، در این قسمت به مثالی کفایت می‌کنیم؛ مثلا یک نوشته از نظر محتوی گاه ادبی و هنری است و گاه تاریخی و یا موارد دیگر که این صورت و درون مایه باید برای خواننده مشخص باشد و دارای خصوصیات لازم بوده باشد؛ یعنی اگر نوشته اخلاقی است، خصوصیات یک نوشته‌ی اخلاقی در آن وجود داشته و چنان چه نوشته، انتقادی و طنزی بوده، مشخصات نوشته‌ی طنزی در آن وجود داشته باشد

ولی به طور کلی هر نوشته باید دارای ویژگی و اختصاصات ذیل باشد

الف: رعایت وحدت موضوع در کل نوشته، یعنی از لحاظ معنی و محتوی و پیام، تمام متن هدف واحدی را دنبال کرده و کلمات تناسب معنایی با یکدیگر داشته باشند

ب: از آوردن جملات طولانی یا دارای «اطناب» پرهیز شود: زیرا نوشته‌ای که طولانی باشد خواننده را ملول و خسته می‌سازد

ج: رعایت آیین سجاوندی یا اصول نقطه‌گذاری از ویژگی‌های مهم دیگر بوده؛ زیرا چنانچه نوشته‌ای خالی از نقطه‌گذاری باشد امکان اشتباه خواندن خوانندگان فراوان است

د: هر نوشته باید از غلط‌های املایی مصون و عاری باشد و درست‌نویسی و انتخاب املایی درست و مناسب هر کلمه از موضوعات مهم نگارش است

ه: مرتب و خوانا نوشتن هر نوشته موضوع قابل توجه دیگر بوده که در هر نوشته بایستی رعایت شود

و: اجتناب از کاربرد کلمات عامیانه و محلی در نوشته‌های رسمی، همچنین استفاده از کلمات دشوار و بیگانه در نوشته امری ناپسند و مردود است

ز: ساده و روان بودن هر نوشته از خصوصیات بارز آن نوشته محسوب می‌شود. پس بایستی در این موضوع دقت شود

ح: با توجه به این که هر نوشته با آرایه‌های ادبی آرایش می‌یابد. اما افراد در کاربرد آرایه‌های ادبی باعث ملول شدن خواننده از نوشته می‌شود

آرایش کلام (کاربرد آرایه‌های ادبی در نگارش)

ذوق و سلیقه‌ی انسان وی را واداشته که او دنبال زیبایی‌ها و مظاهر پررمز و راز طبیعت برود هر نویسنده و اندیشمندی هم می‌خواهد زیباترین قالب و مفاهیم را در نوشته خود به کار ببرد تا خوانندگان بیشتری را جذب کند و این است که از قریحه و ذوق و زیورها استفاده می‌کنند و نوشته‌ای پررمز و راز و زیبا تهیه می‌گردد، در این قسمت به شناخت آرایه و آرایش‌های کلام می‌پردازیم

تشبیه

به مانند کردن چیزی به چیز دیگر که در صفاتی با یکدیگر مشابه می‌باشندع تشبیه گفته می‌شودک مثلا زمانی می‌گوییم: قد او در خمیدگی چون کمان می‌باشد که در آن قد و کمان را در صفت خمیدگی مشترک آورده‌ایم. هر تشبیهی از چهار رکن تشکیل می‌شود که عبارتند از: مشبه، مشبه به، وجه شبه، و ادات تشبیه. در این مثال قد او در خمیدگی چون کمان می‌باشد: قدک مشابه، کمان: مشابه به، در خمیدگی: وجه شبه و چون: ادات تشبیه» است

در تبادل افکار و بیان معانی، تشبیه از ساده‌ترین موضوعاتی به شمار می‌آید که از آن استفاده می‌شود؛ زیرا برخی موارد را نمی‌توان تعریف کرد پس آنها را به موضوع‌هایی که آشناتر و شناخته‌تر می‌باشند، تشبیه می‌کنند. در این ابیات توجه گردد که

تو شبنمی، تو بهاری، سپیده سحری                تو عطر پونه‌ی عشقی، نشاط گلهایی

(دکتر اشرف زاده)

شاعر از کوتاه‌ترین صورت تشبیه استفاده و معشوق را به آنها مانند و تشبیه کرده است

استعماره

همان تشبیه است که یکی از ارکان آن (مشابه یا مشابه به) ذکر نشود و این که استعماره معنی عاریت گرفتن هم می‌دهد؛ زیرا کلمه‌ای در استعاره به کار گرفته می‌شود که مفهوم جدیدی دارد و این گونه هم تعریف شده است که استعاره مجازی می‌باشد که در آن علاقه‌ی مشابهت وجود داشته باشد

مجاز

به کار بردن کلمه‌ای در غیر معنی حقیقی خودش، شاعر و نویسنده در نوشته‌ی خویش کلمه‌هایی را به کار برد که در غیر معنی اصلی کلمه آمده باشد مثلا گل من خندید. گل در غیر معنی حقیقی خود به کار رفته است (آن کودک چون گل خندید)، یا شیر وارد کلاس شد. علی است که به معنی جای او، کلمه‌ی شیر را به کار برده‌اند

کنایه

بیان مطالب و سخنی را به طور پوشیده «کنایه»، گویند و در اصطلاح فن بیان این است که مطلبی چنان بیان شود که معنی حقیقی آن موردنظر نباشد بلکه معنی دوم و دیگر ملاک باشد. مثلا در این جلمه که «دست او کج است»، مقصود اصلی گوینده، معنی مجازی آن می‌باشد؛ یعنی «او دزد است» کلاه او پشم ندارد؛ «او ابهت و نفوذی ندارد» و ; او فردی است که زیاد دود چراغ خورده است؛ به این معنا که «وی مطالعه زیاد داشته»

ایهام

در معنی به گمان و هم افکندن را گویند و آن کاربرد کلمه و جلمه‌ای است که از آن دو معنی استفاده شود؛ مثلا حکایت شیرین را شنیده‌ای، معلوم و مشخص نیست که آیا منظور نویسنده حکایت و داستان شیرین و خوب بودن آن است یانه، منظور داستان خسرو و شیرین یا شیرین و فرهاد بوده است

یا در این بیت

غرق خون بود و نمی مرد ز حسرت فرهاد          خواندم افسانه‌ی شیرین و به خوابش کردم

آیا افسانه‌ی شیرین و خوب را خوانده یا افسانه‌ی شیرین، معشوق فرهاد را گفته است

تلمیح (اشاره)

نویسنده در نوشته خویش اشاره به داستان، شعر، یا حکایت می‌نماید؛ مثلا در این بیت، عطار نیشابوری اشاره دارد به داستان حضرت ابراهیم و موسی

گاه گل بر روی آتش دسته کرد                      گاه پل بر روی دریا بسته کرد

یا این بیت که اشاره به داستان پیامبر اکرم (ص) در غار ثور دارد

عنکبوتی را به حکمت دام داد                       صدر عالم را در او آرام داد

انواع نوشته‌ها

چنانچه از نظر گذشت، نوشته‌ها بر اساس نوع محتوی و قالب و زبان به انواعی تقسیم می‌شوند؛ مثلا می‌توان از جهت کاربرد زبان در نوشته، آن را به علمی، ادبی، محاوره و گفتاری، کودکانه تقسیم کرد، و یا از لحاظ طرز بیان به جد و طنز اشاره کرد و از جهت نوع قالب نوشتاری آنها را به انواع ذیل تقسیم نمود

1- مقاله          2- گزارش 3- نامه 4- نمایش نامه 5- قطعه 6- داستان 7- سفرنامه 8- رساله، ;

که در این قسمت به چند نمونه از قالب‌های نگارشی اشاره‌ای مختصر می‌شود

نامه نگاری

نامه نگاری یکی از راه‌های اظهار و ایجاد روابط انسان‌ها با یکدیگر است؛ اشخاص با توجه به ضرورت انتقام پیام‌های خود و اظهار درخواست‌ها و مقاصد ذهنی، نیاز به نوشتن و فرستادن نامه دارند؛ برای مثال: این ضرورت‌ها شامل کسب اطلاع از احوال یکدیگر، خانه ساختن، طلب کار، تحصیل کردن، ازدواج، معاملات، ;

نامه‌ها اقسامی دارند که به چند نمونه آن اشاره می‌شود

الف: نامه‌های خصوصی (دوستانه)

ب: نامه‌های اداری

ج: نامه‌های اجتماعی (اخلاقی، فرهنگی، علمی، تاریخی و ;)

الف: نامه‌های خصوصی (دوستانه)

  مقاله ماده آلی و فراهمی عنصر غذایی کم مصرف فایل ورد (word) دارای 89 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله ماده آلی و فراهمی عنصر غذایی کم مصرف فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله ماده آلی و فراهمی عنصر غذایی کم مصرف فایل ورد (word)

فصل اول: کشاورزی ارگانیک;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

فصل دوم: بیولوژی خاک در کشاورزی ارگانیک;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

فصل سوم: تنظیم تناوب برای سیستم های ارگانیک;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

فصل چهارم: تغذیه گیاهی در کشاورزی ارگانیک;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

1- کود حیوانی;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

2- کود سبز;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

3- کودهای حاصل از ضایعات کشاورزی و زباله شهری;;;;;;;;;;;;;;;;;;

4- مدفوع آبکی;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

5- کمپوست;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

6- خاکه سنگ;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

فصل پنجم: تحرک و جابجایی عناصر کم مصرف;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

1- تاثیر pH بر جذب و تحرک عناصر;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

2- ماده آلی خاک;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

فصل ششم: فلز کم مصرف و ماده آلی;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

1-     منیزیم;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

2-     کادیم;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

3-     سلنیم;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

  4-     سرب;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

5-     آهن;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

6-      مس;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

7-     نیکل;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

8-     کرم;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

9-     فلوئور;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

10- ید;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

11- جیوه;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

12- روی ;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

13- برم;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

14- کبالت;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

15- تکنتیوم;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

16-  رنیوم;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

17- سزیوم;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

18- لیتیم;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

19- روبیدیوم;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

20- برلیوم;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

21- آرسنیک;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

22- ژرمانیوم;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

23- هافنیوم;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

24- زیرکونیوم;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

 25- نقره;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

26-  طلا;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

27- آلومینیم;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

28- وانادیوم;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

29- سلیس;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

نتیجه گیری;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

منابع;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله ماده آلی و فراهمی عنصر غذایی کم مصرف فایل ورد (word)

1- ملکوتی, جعفر, 1375, کشاورزی پایدار و افزایش عملکرد با بهینه سازی مصرف کود در ایران , نشر آموزش کشاورزی , کرج

2- لامپکین , ن , 1376, کشاورزی ارگانیک ,ترجمه: کوچکی ,عوض,ع. نخ فروش و ح. ظریف کتابی, انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد

3- Albert, J.J, M. Takacs, & M. Pattanayek, 2000, Natural organic material from a Norwegian lake: Possible structure changes resulting from lake acidification,page:261-

4- Allej, J.H, 2000, Woman in organic agriculture or organic agriculture for woman. In: Proceedings 13^th International IFOAM Scientific conference, 2000, Alfaldi.t. Lockerets, U. Niggli

5- Alva, A.K, Hoang B,& S. Paramasivam , 2ooo , Soil pH affect copper fraction & phytotoxicity,SSSAJ:64, Page:955-

6- Breeman, W.Van, Effect of seasonal redox process involving iron on the chemistry of periodically reduced soils. In: Iron in soils &clay minerals, Wastachi. Y, Goodman .B.A, &V. Schwertmann , published in cooperation with NATO Scientific affairs division . Page: 797-

7- Clarkson, D.T., 1988, The uptake & translocation of Mn by plant roots. In: manganese in soil & plant, 1984, Kluwer, Page: 101-

8- Collins, R ., N.Merrington , Mc laughlin. M.Y. &. Morel , 2003, Organic ligands & pH effect on isotipically exchangeable in polluted  soil, SSSAJ, 67:112-

9- Darb, H, &A. Store , 2000, Impact of raw & composed manure amendments on corn & beans root rats in vegetable rotation, in:  14^th IFOM organic world congress

10- Day. K.S, Thorton .R, H. kreeft , 2000, Humic acid products for  improved phosphorus fertilizer management ,in: Substances, Versatile component of plant , soil & water, Royal society chemistry , 2000,  Ghabbour , E .A, & G. Davies, page: 321-

11- Ding,G.W, Wardene . D.A , Herbert. S, Novak.Y, & B. scing, 2000 , effect of cover crop system on the characteristics of soil humic substances, in: Substances  , Versatile component of plant, soil & water, Royal society chemistry , 2000,  Ghabbour , E .A, & G. Davies, page:  53-

12- Fisher, W. R, 1985, Microbiological reductions of iron in soils, in: Iron in soils &clay minerals, Wstachi. Y, Goodman . B.A, &V. Schwertmann , published in cooperation with NATO Scientific affairs division , page: 715-

13- Flieback, A., R. Harry, D. Reentsch, R. Frie, & F. Eyborn, 2000, soil organic matter quality & soil aggregate stability in organic & conventional soil , in:  Proceedings 13^th International IFOAM scientific conference, 2000, Alfaldi.t, Lockerets, U. Niggli

14- Forstner, G, Wittman .T.W, 1983, Metal pollution in the aquatic environment – second Revised, Germany

15- Foy, C.D., B.J.Scott, & J.A. Fisher, 1988, Genetic difference in plant tolerance to Mn toxicity, in: Manganese in soil & plant,1984,  Kluwer, page: 293-

16- Ghabbour, E .A, & G. Davies , 2000, Humic Substances  , Versatile

component of plant , soil& water, Royal Society chemistry

17- Gholami., A, 2000, Arbescular mycorrhiza & availability of nutrients for field. In:  14^th IFOM organic world congress

18- Giodana, P.M., J. J . Morvedt, 1972, Agronomic effectiveness micronutrients in macronutrient fertilizers, in: Micronutrients in plant & soil, 1972, SSSAJ

19- Graham., R.D., R.J. Hanna, & N .C. Uren, 1988, manganese in soil & plant, Kluwer, page: xi-xvii

20- Goodman, B.A, 1985, The characterizing of iron complexes with soil

organic matter, In: Iron in soils &clay minerals, Wstachi. Y, Goodman .B.A , & V.Schwertmann , published in cooperation with NATO scientific affairs division

21- Hassain.T., G. Gilani, S. Haq, & M. Zia, 2000, Effect of Mn application on soil properties. In: Proceedings 13^th International IFOAM Scientific conference, 2000, Alfaldi.t. Lockerets, U. Niggli

22- Harter, R. D, Nadiv. R, 2ool, An assessment at environmental & solution factor impact on trace element sorption by soil, SSSAJ: 65, page: 597-

23- Howard. M, & H.A James, 2001, Polyamine acid chelation for metal

remediation in (55)243-

24- Kabata, A, H. Pendias, 2000, Trace element in soil & plant, CRC Press

25- Keller, c., A. Kaycer, A. Keller, & R.Schalin, 2001, Heavy metals uptake by agriculture crops from sewage sludge treated soil of upper Swiss Rhine valley & the effect of time, page: 273-

26- Kingery., W.L., A.J. Simpson & M.B. Hayes , 2001, Chemical structure of soil organic matter & their interaction with heavy metals, in : Heavy metals release in soil, Magdi Selim , H., D. Sparks , 2001, CRC Press, page:237-

27- Kretzschamar., R, & A. Voeglin, 2001, Modeling competitive sorption & release of Heavy meals in soil, in: Heavy metals release in soil, Magdi Selim, H., D. Sparks, 2001, CRC Press, page: 55-

28- Lakzian .A, Samavat .S, & G .Zamirpoor , 2ooo , the effect of vermicompost  on Tomato yield, in:  14^th IFOM organic world congress

29- Laperch .V, 2001, Immobilization of lead by insitu formation of lead

Phosphate in soils, in: Environmental restoration of lead metals contaminated soil, Iskandar. I.K, 2001, Lewis Publisher, page: 61-

30- Lindsay, W.F, solubility & redox equilibrium of iron compounds in soils, in: Iron in soils &clay minerals, Wstachi. Y, Goodman .B.A, & V. Schwertmann , published in cooperation with NATO Scientific affairs division , page:37-

31- Lucas, R.E & B.D .Knezek, 1972, Climatic & soil condition promoting micronutrients deficiency in plant, in: , Micronutrients in plant & soil, J.J. Morvedt, P.M. Giordano & W.L. Lindsay, 1972, SSSAJ

32- Mackwaik, C.L, Crossl , & B.G. Bugbee, 2ool , Benefical Effects of humic acid on micro nutrients availability to wheat, SSSAJ : 65, page:1744-

33- Market, B, & K.Friese , 2000 , Trace element- Their distribution,&

effects in the environment, Elsevier science. Ltd

34- Marshier, H, 1988, Mechanism of Mn acquisition by root from soil, in: Manganese in soil & plant, Kluwer, 1948, page: 191-

35- McGowan, S, & N. T Basta, 2001, Heavy metals solubility & transport in soil contaminated by mining & smelting, in: Heavy metals release in soil, Magdi Selim, H., D. Sparks, 2001, CRC Press, page: 89-

36- Morton, e.s, Evanc .c.v, Harbottle .G, & G.O. Estes, 2001, Pedogenic

fraction & bioavailability of Uranium& Thorium in naturally radioactive

spodosol, SSSAJ:65, page:1197-

37- Morvedt, j.j, P.M. Giordano & W.L. Lindsay, 1972, Micronutrients in plant & soil, SSSAJ

38- Odum, H., Wolcik. W, Pritchard. L, Ton. Jr.S, Delfino. J. J, Woycik. M, Zynski, S.L, Patel. J. D, Doherty. S.J , Stasik. J, 2000, Heavy metals in the environment, Lewis publisher

39- Darker, D.R., Pedler .Y.F, 1997, Revaluating the free-ion activity model of trace element availability to higher plans, plant & soil , No:2 , Vol

40- Pezzarossa, B., & G. Petruzzeli, 2001, Selenium contamination in soil sorption & desorption process, in: Heavy metals release in soil, Magdi Selim, H., D. Sparks, 2001, CRC Press

41- Qualls, R.G, & C.J. Richardson, 2000, Phosphorus enrichment affects litter decomposition , Immobilization &soil Microbial phosphorus in wet land mesocosms. SSSAJ: 64, page: 799-

42- Reisenauer., M.H., 1988, Determination of plant available soil Mn, in: manganese in soil & plant, Kluwer, 1948, page: 87-

43- Reuter., D.j, A.M, & D.J. McFarlan, 1988, accurance, correction of Mn  deficiency in plant, In: Manganese in soil & plant, Kluwer, 1948, page: 205-

44- Richmondy, B., 1988, Manganese redox reaction & organic interaction in soil, in: Manganese in soil & plant, Kluwer, 1948, page: 59-

45- Robson, A.D, 1988, Mn in soil & plants, in: Manganese in soil & plant, Kluwer, 1948, page: 329-

46- Rurvers. D, 1985, Trace element contamination of environment, Elsevier

47- Sangakkara, U.R. & T. Higa, 2000, Kyusei natural Farming & effective microorganism for enhanced sustainable products in organic system, in: Proceedings 13^th international IFOAM scientific conference, 2000, Alfaldi.t. Lockerets, U. Niggli

48- Scheller, E., j. Frieller, 2000, Amino acids in soils, humus substances & soil microbial biomass, In: Proceedings 13^th international IFOAM scientific conference, 2000, Alfaldi.t. Lockerets, U. Niggli

49- Schlichting, E, & L.A. Sparrow, 1988, Distribution & amelioration of Mn toxicity soil, in: manganese in soil & plant, Kluwer, 1948, page: 277-

50- Scullion, y., E. Philips, &S. Neal, 2000 , Earth worm population & their behavior in conventional & organic arable rotation , In: 14^th IFOM organic world congress

51- Shenker, M, Hadar .Y, &Y. Chen,1999, Kinrtics at iron complexing & metal exchange in solution by rhyzoferrin ,A  fungal siderophore , SSSAJ:63, page:1681-

52- Shintani, M, & P. Tabora, 2000, Organic fertilizer managing banana residue with effect microorganism, in: Proceedings 13^th international

IFOAM scientific conference, 2000, Alfaldi.t. Lockerets, U. Niggli

53- Sibner-friebach, H, Hadar. Y, &Y. Chen, Interaction of iron chelating

agents with clay minerals , 2004, SSSAJ: 68, page:470-

54- Somarribas. O, 2000, Natrient value of citrus compost, in:  14^th IFOM organic world congress

55- Sutter, B, Ming .D.W, Clear field .A, & L.R Hosser , 2003, Mineralogical & chemical characterization of iron-manganese & copper-containing synethic hydroxy apatite. SSSAJ: 67, page: 1935-

56- Strawn, D.G, & Sparks .D.L, 2004, Effect of soil organic Matter on kinetic & mechanism of pb(II) sorption & desorption in soil , SSSAJ: 64, page: 144-

57- Saen.Y.Y, Zone. E, Tou. s.J, Allen H.H, 2001, Determination of metals retention & release form soils, in:  Environmental restoration of lead metals contaminated soil, Iskandar. I.K, 2001, Lewis publisher, page:  77-

58- Trostel, S.L, Bloom. P.R &D.L. Allan, 2ool, HEDTA nitrification acid

chelation buffered nutrient solution for zinc deficiency evaluation in rice , SSSAJ :65, page:358-

59- Tsadilas. C.D, 2004, soil pH Effect on the distribution of heavy metals

among soil fraction , in: Environmental restoration of lead metals contaminated soil, Iskandar. I.K, 2001, Lewis publisher, page:   107-

60-Van Stempvoort , Molson .Y.W , Lesage . S, & S. Brown, 2000, Sorption of aqueous humic acid to test aquifer material & implication for subsurface remediation, in: Substances  , Versatile component of plant , soil& water, Royal society chemistry , 2000,  Ghabbour , E .A, & G.Davies, page:  153-

61-Von Willert , F.J, & Stehouwer, 2003, Compost , limestone &Gypsum effect on  calcium & aluminum transport in acidic minsoil, SSSAJ: 67, page:955-

فصل اول

 کشاورزی ارگانیک

کشاورزی ارگانیک، تجلی افکاری است که از حدود دهه 1920 شکل گرفته اند. آن افکار به طرز چشم گیری تکامل یافته اند تا این که صورت علمی به خود گرفتند و در عین حال جنبه اصلی فلسفی خود را در نحوه برخورد با سیستم های طبیعی که همانا همگامی با طبیعت و احترام به آن می باشد (نه تسلط بر آن) نیز حفظ نمودند. جنبش ارگانیک در همین راستا برپا گشت. این جنبش خبر از یک دگرگونی در شیوه کشاورزی می دهد که در هر کشوری که صاحب کشاورزی پیشرفته می باشد، در حال وقوع است

کشاورزی ارگانیک: یک مفهوم ذهنی است که نیازمند بکارگیری شیوه های عملی خاص      می باشد

یکی از تصورات اشتباه در مورد کشاورزی ارگانیک آن است که این شیوه کشاورزی بی نیاز از کاربرد کودهای شیمیایی می باشد. ساختمان تمام موجودات زنده و غیر زنده از ترکیبات شیمیایی است. آن دسته از مواد شیمیایی که بصورت طبیعی به دست آمده اند در کشاورزی ارگانیک و حاصلخیز نمودن خاک استفاده می شوند

کاربرد غلط مواد آلی، چه به صورت مصرف بیش از حد و چه به صورت عدم کاربرد صحیح آن در زمان مناسب و یا ترکیبی از هر دوی این موارد به نحو قابل ملاحظه ای سبب اختلال در عمل چرخه های زیستی یا طبیعی می گردد. این همان شیوه ای است که به neo convential (جایگزینی کودهای شیمیایی با کودهای آلی) مرسوم است و ریشه در این تصور دارد که زارع بایستی به جای همگامی با طبیعت و چرخه های طبیعی در صدد غلبه بر آنها باشد

خاک به عنوان یک سیستم زنده، محور اصلی در این تعریف می باشد و با تقویت آن فعالیت میکرو ارگانیزم های مفید تقویت می گردد. این تعریف شامل سه بخش می باشد؛

آنچه که زارعین از انجام آن خودداری می کنند
آنچه که آنها در عوض آن، انجام می دهند
خاک را سیستمی زنده می دانند که زارع در راستای همگامی با طبیعت بایستی همواره در صدد تقویت و بهبود آن باشد

تناوب، کشت مخلوط، روش های مکانیکی کنترل علفهای هرز، درک بهتر از هم زیستی میکوریزا، ریزوبیوم و رایزوسفر، تجدید ماده آلی و دیگر بخش های زنده خاک، تلفیق زراعت و دامپروری از موضوعات کشاورزی ارگانیک می باشند

برخی ایرادات اساسی که نسبت به وضعیت فعلی کشاورزی وارد است، عبارتند از

-    تخریب ساختمان خاک و فرسایش آن

-    آلودگی محیط زیست

-    خطر مسمومیت مواد غذایی

-    افت کیفیت مواد غذایی

-    سیستم فعلی، یک سیستم پرمصرف از نظر انرژی است

-    پرورش دام در سیستم های فشرده که ناشی از یک بینش استثمارگرانه و غیر اخلاقی نسبت به محیط می باشد

-    این سیستم از نظر اقتصادی پرخرج است

زارعین ارگانیک، حفظ خاک و محیط را یک اصل می دانند. محصولات غذایی تولید شده به شیوه ارگانیک دارای ماده خشک و محتوی ویتامین بیشتر و از کیفیت انبارداری مطلوبی برخوردار می باشند

حضور درصدی از میکرو ارگانیزم ها در کشاورزی ارگانیک ضروری است. اصطلاح(EM)  Effectiveness micro organism در کشاورزی ارگانیک بسیار مرسوم بوده و در تحقیقات بسیاری بر آن تأکید شده است

اهمیت و نقش میکرو ارگانیزم ها در چرخه عناصر به صورت زیر است

انتقال عنصر به داخل یا خارج سلول
تغییر بار متناوب یک عنصر
واکنش یک عنصر با ترکیبات آلی
ترکیب یک عنصر با اسیدهای آلی
تجمع یا تحرک میکروبی عناصر
سمیت زدایی یک خاک به صورت منطقه ای
متیله کردن میکروبی یک عنصر (9)

رایزوبیوم و مایکوریزا دو میکروارگانیزم مهم خاکهاهستند که برای تثبیت بیولوژیکی ازت و دسترسی فسفر کاربرد وسیع دارد. در طرحی دوسالانه با کاربرد مایکوریزا و P در 5 سطح 0 و 50 و 100 و 150 و 200 کیلوگرم در هکتار مایکوریزا درصد Na , Cu , Mn را افزایش داد. کودهای شیمیایی یا آفت کش ها از تأثیر مایکوریزا و رایزوبیوم جلوگیری می کند (17)

وقتی مقدار فلزات کم مصرف کمتر از حد نرمال باشد، باکتری ها، اکتینو مایست ها و قارچ ها با گیاهان آلی تر رقابت می کنند ولی میکروارگانیزم ها تأثیری دو برابر دارند. سرعت آزاد سازی عناصر در ارتباط با فعالیت میکروارگانیزم ها در هوای گرم، مرطوب و خاک خوب هوادهی شده افزایش می یابد. در خاکی که گیاه رشد می کند تعداد میکروارگانیزم ها 50-10 برابر است. در اطراف ریشه ها با ترشح موسیلاژها باکتری ها به صورت کلونی تجمع می یابند (37) کاربرد ماده آلی EM+ باعث بهبود خواص خاک از طریق کاهش چگالی ظاهری (3-1%)، افزایش ظرفیت نگهداشت آب (%2/4-5/2) و بدون تأثیر در pH خاک بوده است “ماده آلی”EM+ با C:N کم در مناطق حاره با کشت ارگانیک عملکرد و خصوصیات خاک را بهبود داده است. (52)

در این شرایط EM باعث تنوع میکروبی خاک و گیاه ، افزایش کیفیت خاک، افزایش رشد، عملکرد و بهبود کیفیت محصول می شود. (21)

با مصرف ماده آلی + کاه برنج + کود حیوانی + شاخ و برگ گلوم در سال اول EM عملکرد را به نحو معنی داری تغییر نداد بعد از گذشت 5 سال، عملکرد را %40-20 بخصوص در C:N پایین، افزایش داد. در این حالت EM با بهبود  تجزیه ماده آلی نقش داشته است

 برای رو آوردن به کشاورزی به شیوه ارگانیک، با شرط حفظ بقای سیستم و ثبات عملکرد زارع بایستی قبل از هرچیز، به تنظیم تناوب اندیشید. افت عملکرد در کشت ممتد، یا در تناوبهایی که به خوبی تنظیم نشده اند در نتیجه خستگی زمین باشد. (2)

ضروری ترین جزء سیستم های ارگانیک در بعد تجاری آن، تنظیم دقیق تناوب با توجه به تکنولوژی موجود و در نظر گرفتن مشکلات و تنگناهای اقتصادی می باشد. تناوب بایستی در جهت حفظ باروری، ساختمان و ماده آلی باشد

اولین قدم در تنظیم یک تناوب در نظر گرفتن استعدادهای ذاتی مرزعه از نظر نوع خاک، بافت خاک و شرایط اقلیمی می باشد. همچنین در انتخاب محصولات تناوبی، بایستی نسبت به تأمین علوفه برای دامها و وجود بازار فروش برای محصولات توجه نمود (2)

کنترل آفات و بیماری ها در کشاورزی ارگانیک

اثر هوموس بر افزایش عملکرد در ارتباط با نقش آن درافزایش فعالیت میکروبی، کاهش حالت تهاجمی و بیماری زایی عوامل بیماری زا، افزایش مقاومت در برابر ویروس ها و کاهش سمیت خاک می باشد (2)

در برخی خاکها سطوح بالای ماده آلی و فعالیت های بیولوژیکی در ارتباط مستقیم با سطوح پایین شیوع بیماری می باشد. شیوع بیماری در این خاکها حتی هنگامی که عامل بیماری در حضور میزبان حساس آن قرار داده شود نیز محدود می باشد، این نوع خاکها به «خاکهای سرکوب کننده Suppressive Soil» مرسوم می باشند (2)

مهمترین مکانیزم مؤثر در خاصیت سرکوب کنندگی خاک روابط آنتاگوسینمی میکروارگانیزم با یکدیگر می باشد که ممکن است به صورت تولید مواد سمی و آنتی بیوتیک ها، رقابت بر سر عناصر غذایی و انرژی و یا رابطه انگلی باشد (2)

افزودن کود آلی تازه به عنوان یک منبع غذایی، سبب جوانه زنی اسپورها می شود، اما نکته جالب توجه، این است که اگر نسبت C/N بالا در کود تازه بالا باشد، هیچگونه ازت اضافی جهت تغذیه بعدی قارچ های جوانه زده وجود نخواهد داشت. در همین هنگام است که میکروارگانیزم ها فرصت غلبه بر آنها را خواهند یافت(2)

در کشاورزی ارگانیک لازم است نه تنها مصرف عناصر از منابع خارجی را کاهش داد، بلکه جلو تلفات آنها را نیز گرفت. بسته بودن چرخه عناصر غذایی نه تنها در سطح مزرعه بلکه در سطح منطقه و در طولانی مدت ضروری می باشد (2)

در یک سیستم ارگانیک اجباراً باید عناصر غذایی از بخش پایین تر پروفیل خاک جذب شوند و این امر وجود یک سیستم ریشه ای بسیار گسترده و عمقی را ضروری می سازد

چنانچه محصول برداشتی به مصرف دام مزرعه برسد، احتمال برگشت آن از طریق فضولات دامی وجود دارد تحت هرگونه شرایطی بایستی از فروش بقایای گیاهی خودداری نمود

فرآیند کلاته شدن عناصر کمیاب توسط مواد آلی از جهت حفظ و نگهداری این عناصر و ایجاد حالت بافری در خاک حائز اهمیت می باشد. در بعضی موارد ممکن است از مواد آلی به عنوان ماده روبنده اثر سمی برخی عناصر کمیاب Chelation – Scrubber استفاده شود

حفظ pH خاک در حد مناسب جهت فعالیت فون خاک، شامل کرم های خاکی و نیز جهت فراهمی عناصر غذایی در خاک حائز اهمیت است. در شرایط اسیدی فعالیت بیولوژیکی خاک کاهش یافته، سرعت تجزیه مواد آلی و آزادسازی عناصر غذایی کند می شود

ترکیبات هوموسی به دلیل داشتن گروه های فعال مانند آمینو، هیدروکسیل و کربوکسیل، ظرفیت تبادل کاتیونی بالایی داشته و قادرند با رس ها تشکیل کمپلکس دهند. چون ترکیبات هوموسی در تبادلی کاتیونها بین خاک و گیاه نقش دارند بنابراین قادر به تنظیم تغذیه گیاهان در یک محدوده معین خواهند بود (2)

بعضی کودهای طبیعی که در کشاورزی طبیعی استفاده می شود به قرار زیر است

 1  کودهای حیوانی

از لحاظ وزنی، تولید کود اصطبلی جامد سه برابر مایع آن است

نزدیک به نیمی از ازت و پتاسیم و تمام فسفر کود اصطبلی در قسمت جامد آن متمرکز شده است. به همین دلیل است که بایستی کودهای حیوانی پیش از خشکیدن در مزرعه پخش و در خاک مدفون شود تا ازت آنها به صورت گاز NH₃ هدر نرود

کود گوسفندی 95/0% ازت، 035% P₂O₅ و 1% پتاسیم دارد و کود گاوی به ترتیب 6/0 و 15/0 و 45/0 می باشد

در اکثر آزمایشها به هنگام مصرف کودهای حیوانی اثرات آنها مانند کودهای شیمیایی در افزایش عملکرد در سال اول چشمگیر نبوده در اثر استمرار مصرف کودهای حیوانی در خاکهای آهکی pH خاک کاهش یافته، در نتیجه علاوه بر بهبود خاصیت فیزیکو شیمیایی خاکهای زراعی، حلالیت تعدادی از عناصر غذایی به ویژه P , Fe , Zn , Mn , B , Cu افزایش می یابد (1)

2     کود سبز

فواید: افزایش مواد آلی ، افزودن نیتروژن،  ازدیاد فعالیت های زیستی، نگهداری و قابل جذب نگهداشتن عناصر غذایی خاک از فواید کود سبز است

در بیشتر مواقع از گیاهان خانواده بقولات بعنوان کود سبز استفاده می شود (کودهای سبز به خاطر دارا بودن رویش فوق العاده و ریشه های قوی، می توانند مقدار زیادی از عناصر محلولی را که در شرایط عادی بر اثر شستشو به اعماق پایین خاک حرکت کرده اند جذب خود کنند). همچنین این گیاهان قادرند از فسفاتهای غیر محلول، K تثبیت شده و عناصر کم مصرف تاحد زیادی استفاده کنند برگرداندن این گیاهان به خاک علاوه بر بهبود خواص فیزیکو شیمیایی و زیستی سبب تسهیل آزاد شدن عناصر غذایی کم و پر مصرف می شود (1)

3    کودهای حاصل از ضایعات کشاورزی و زباله شهری:

(ارزش این ها برای گیاهان کمتر از دو گروه فوق الذکر است. مقدار غذایی موجود در فاضلاب تغییر ناپذیر است. دگرگونی در ارزش غذایی این مواد بستگی به نحوه آماده کردن آنها برای زراعت دارد

به طور متوسط، مقدار P₂O₅ , N در این کودها 77/1 و 40/2 درصد می باشد

کمپوست تهیه شده از زباله های تهران و اصفهان دارای مشخصات بهتری نسبت به کود و زغال خارجی است ولی در مقایسه با ارقام تجزیه پیت خارجی استاندارد درجه یک یا درجه دو وضعیف تر بوده و بایستی روی کودهای آلی تحقیق نمود تا به حد استاندارد برسند

فاضلابهای متفاوت برای اصلاح خاک و آبیاری استفاده می شوند. این مواد منبع میکروبی و بعضی عوامل بیماری زای جدی برای انسان و حیوان است (3) لجن های فعال شده قابلیت زیادی برای جذب عناصر سنگین در زنجیره های پلیمری خود دارند (38)

در خاکهایی که لجن فاضلاب دریافت کرده اند pH آنها به تدریج کاهش می یابد، توده آلی جامد (Biosolid) افزایش یافته، کربن آلی و کربنات ثابت می ماند. با اضافه شدن توده آلی جامد در همه خاکها غلظت عنصر سنگین افزایش می یابد. در همه موارد کلاتها در لایه آلوده در 30 Cm سطحی خاک بوده و در بیشتر از 40 Cm مشاهده نشد. تیمارهای لجن فاضلاب pH خاک را آنی تغییر نمی دهد، تنها فاکتوری که افزایش آنی داشته ماده آلی خاک بوده که به مقدار توده آلی جامد اضافه شده به خاک بستگی دارد (35)

موازی با افزایش غلظت کل فلز، مقدار محلول یا فراهم آن با عصاره گیر Na₂NO₃ افزایش می یابد. Slaon گزارش کرد در طی 6 سال کاربرد لجن فاضلاب فرکشن ها کاهش داشته اند. گزارشاتی نیز مبنی بر افزایش Zn , Cd قابل استخراج با Na₂NO₃ بعد از گذشت 15 سال وجود دارد. با توجه به شرایط خاک نتایج متفاوتی از لجن فاضلاب بدست آمده به صورتی که هم افزایش و هم کاهش pH گزارش شده است (35)

4     مدفوع آبکی

تحقیقات مختلف حاکی از این است که تهویه مدفوع آبکی، تأثیر زیادی در کاهش بوی نامطبوع، علفهای هرز و عوامل بیماری زای درون آن دارد. همچنین قسمت عمده ازت توسط باکتری ها به پروتئین تبدیل می شود و درنتیجه تلفات ازت هنگام پخش کاهش می یابد

دمای مطلوب برای ذخیره کود،  20-18 است و دمای بیش از 35 تلفات ازت را به همراه دارد

در صورتی که تهویه انجام نشود، در اثر تجزیه بی هوازی، ترکیبات زیان آوری، مانند اسید بوتیریک و آمونیاک تولید می شود و باعث ایجاد بوی نامطبوع و وارد آمدن خسارت به گیاهان و موجودات ریز خاک می شود

ذخیره کود مدفوع آبکی را می توان با افزودن کاه و کلش کاملاً خرد شده و یا خاک اره ه آن افزایش داد. اضافه کردن رس بنتونایت به کود، میزان امونیاک آزاد شده را کاهش می دهد. افزایش اکسیژن مدفوع آبکی در طی تهویه، باعث بالا رفتن درجه حرارت و درنتیجه کنترل بهتر عوامل بیماری زا و بذر علف های هرز می شود (2)

 5     کمپوست

کمپوست مواد غذایی را به تدریج در اختیار گیاه قرار می دهد، چندین برابر وزن خود آب را ذخیره می کند همچنین دانه بندی و قدرت نگهداری مواد غذایی مورد نیاز گیاهان را فراهم      می نماید

عدم تعادل بین عرضه و تقاضا در مورد کودهای آلی باعث شده که قیمت کودهای آلی اغلب بالا و کیفیت آنها نامطلوب باشد و درنتیجه کشاورزان فقط برای محصولات خاصی از این کودها استفاده نمایند

معالجه کمبودهای عناصر کم مصرف ها بوسیله کودهای کلات آهن و روی که از خارج وارد می شود بسیار پرهزینه بوده و مقرون به صرف نیست. کود آلی کمپوست حاوی مقدار قابل ملاحظه ای از عناصر کم مصرف و از جمله Fe , Zn می باشد و درنتیجه علاوه بر کودهای آلی، آنها دارای پتانسیل پیشگیری یا معالجه کمبود Fe , Zn درختان مثمر و غیر مثمر می باشد. با اضافه کردن کمپوست افزایش Fe , Mn بیشتر از  Fe , Zn بوده است

مهمترین شیوه استفاده از کمپوست

  تحقیق تحلیل عملکرد تغذیه‌ای خانوارهای شهری و روستایی و تعیین اثر بخشی مخارج خانوارها در تأمین نیازهای غذایی فایل ورد (word) دارای 37 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق تحلیل عملکرد تغذیه‌ای خانوارهای شهری و روستایی و تعیین اثر بخشی مخارج خانوارها در تأمین نیازهای غذایی فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق تحلیل عملکرد تغذیه‌ای خانوارهای شهری و روستایی و تعیین اثر بخشی مخارج خانوارها در تأمین نیازهای غذایی فایل ورد (word)

چکیده  
مقدمه  
1 داده‌ها و اطلاعات  
2 عملکرد تغذیه‌ای خانوارهای شهری و روستایی ایران  
3 تعیین حداقل مخارج لازم برای تأمین ارزش‌های غذایی: کاربرد برنامه‌ریزی خطی  
4 نتایج تخمین حداقل مخارج مورد نیاز برای تأمین ارزش‌های غذایی اساسی  
1-4 تخمین حداقل مخارج مورد نیاز برای تأمین ارزش‌های غذایی در جوامع شهری  
2-4 تخمین حداقل مخارج مورد نیاز برای تأمین ارزش‌های غذایی درجوامع روستایی  
3-4 تخمین حداقل مخارج مورد نیاز برای تأمین ارزش‌های غذایی درکل کشور  
5 آزمون کارایی مخارج خانوارهای ایرانی  
جمع‌بندی و ملاحظات  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه تحقیق تحلیل عملکرد تغذیه‌ای خانوارهای شهری و روستایی و تعیین اثر بخشی مخارج خانوارها در تأمین نیازهای غذایی فایل ورد (word)

انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور، ”برنامه اجرائی غذا و تغذیه کشور“، (1374)
انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور، ”طرح جامع مطالعات مصرف مواد غذایی و تغذیه در کشور“، (1374)
پژویان، جمشید (1373)؛ شناسایی و حمایت از اقشار آسیب‌پذیر، معاونت اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی
ترسر کیسیان و دیگران (1358)؛ جدول ترکیبات غذایی ایران ـ جلد اول: مواد غذایی خام – انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی ایران، شماره 131
جدول ترکیبات مواد غذایی (1379)؛ ترجمه آریو موحدی و رویا روستا – انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور
جستر. توماس (1377)؛ راهنمای سریع اکسل 5؛ ترجمه فرهاد قلی‌‌زاده نوری؛ انتشارات تورنگ
حمدی طه (1375)؛ آشنایی با تحقیق در عملیات برنامه‌ریزی خطی، پویا و با اعداد صحیح، ترجمه محمد باقر بازرگانی؛ مرکز نشر دانشگاهی تهران
د. ابنتریلیگیتور، میشل (1368)؛ بهینه‌سازی ریاضی، ترجمه حسین علی‌پور کاظمی
رندر، بری (1377)؛ پژوهش عملیاتی، ترجمه: علی خاتمی فیروز‌آبادی، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی
”طرح الگوی مصرف خوراک“ (1379)؛ جایگاه مخارج خوراکی در سبد مصرفی خانوارهای شهری و روستایی، موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، مجریان: دکتر فرهاد خداداد کاشی و خلیل حیدری
”طرح شناخت الگوی مصرف خوراک و ارائه راهکارهایی جهت تصحیح آن“، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، مدیریت پژوهشهای بازرگانی داخلی
کلانتری، عیسی و ناصر خادم آدم (1376)؛ ”سیاست اصلاح الگوی تغذیه فیزیولوژی تغذیه و اقتصاد مواد غذایی“، وزارت کشاورزی، مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی و اقتصاد کشاورزی
کوپاهی، مجید (1375)؛ کاربرد برنامه‌ریزی خطی در کشاورزی، انتشارات دانشگاه تهران
”مصوبات جلسات کارشناسی الگوی مصرف“، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی
منسفیلد، کرون (1376)؛ راهنمای سریع اکسل 97، ترجمه سید جلیل طباطبایی، انتشارات اسکار
واقفی و دیگران (1379)؛ ترکیبات مواد غذایی، ترجمه آریو موحد و رویا روستا، انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور

چکیده

عملکرد تغذیه‌ای خانوارها به عوامل مختلفی همچون توان اقتصادی، دسترسی به بازار مواد خوراکی، سطح دانش و اطلاعات تغذیه‌ای آنها وابسته است. در سالهای اخیر در خصوص الگوی مصرف خانوارها و ضرورت تصحیح آن بسیار بحث شده است. متخصصین علم تغذیه بر دسترسی خانوارها به ارزش‌های غذایی متنوع بسیار تأکید نموده‌اند. الگوی مصرف بهینه را در حوزه علم اقتصاد می‌توان به صورت دسترسی به ارزش‌های غذایی مختلف همچون انرژی و پروتئین، مواد معدنی و سایر ریزمغذی‌ها با حداقل هزینه ممکن تعریف نمود. در این مقاله ضمن بررسی عملکرد تغذیه‌ای خانوارها با استفاده از روش برنامه‌ریزی خطی، حداقل مخارج لازم برای تأمین نیازهای غذایی متناسب با الگوی پیشنهادی متخصصین علم تغذیه محاسبه می‌گردد و سپس با مقایسه آن با مخارج واقعی گروههای مختلف درآمدی در شهر و روستا، نسبت به کارایی مخارج واقعی خانوارهای شهری و روستایی ایران قضاوت می‌کنیم. در تعیین حداقل مخارج لازم، از 29 قید که در برگیرنده توصیه‌های مراجع علم تغذیه می‌باشد استفاده شد. یافته‌های این مقاله دلالت بر آن دارد که خانوارهای شهری و روستایی در تعیین محتویات سبد خوراکی خود کارا عمل نموده‌اند و با توجه به توصیه‌های متخصصین علم تغذیه، مخارج خود را به طور مؤثر بین اقلام مختلف خوراکی تخصیص داده‌اند

مقدمه

ارزیابی عملکرد تغذیه‌ای خانوارها ابزار مناسبی برای تشخیص میزان دسترسی آنها به مواد غذایی است و علاوه بر این، این امکان را فراهم می‌سازد تا سطح دانش تغذیه‌ای جامعه و قشرهای مختلف آن تعیین شود. پاسخ به این سؤال که خانوارهای شهری و روستایی ایران و بویژه گروههای کم درآمد تا چه حد توانسته‌اند نیازهای غذایی خود را تأمین نمایند،‌ راهگشای حوزه تصمیم‌گیری در تعیین محتویات سبد حمایتی و ملاک مناسبی برای ارزیابی آن دسته از سیاست‌های حمایتی است که با هدف تأمین امنیت غذایی جامعه طراحی و اعمال شده‌اند. برای تعیین میزان دسترسی خانوارها به حداقل ارزش‌های غذایی می‌توان فرد شاخص شهری یا روستایی را مورد توجه قرار داد و بررسی نمود که متوسط شهرنشینان و روستائیان تا چه میزان انرژی، پروتئین و سایر ارزش‌های غذایی را دریافت کردند. این نحوه بررسی اگرچه تصویر کلی از عملکرد تغذیه‌ای جامعه ارایه می‌دهد اما مشکلات تغذیه‌ای جامعه و بویژه گروههای کم درآمد را کمتر از واقع نشان می‌دهد، زیرا در روش فوق به مسئله توزیع ارزش‌های غذایی بین گروههای درآمدی توجه نمی‌شود. برای ارایه تصویر دقیق‌تر بهتر است میزان دسترسی گروههای مختلف درآمدی به تفکیک محاسبه و ارزیابی گردد

مطالعات مختلف مؤید آن است که همواره سهم بالایی از کل مخارج خانوارهای جوامع شهری و روستایی ایران و بویژه گروههای کم درآمد این جوامع به تهیه و تأمین کالاهای خوراکی اختصاص داده شده است[1]. اکنون این سؤال مطرح است که برای تأمین حداقل نیازهای غذایی به چه میزان مخارج نیاز است؟ آیا خانوارهای شهری و روستایی در تأمین حداقل نیازهای غذایی، درآمد خود را به شکل مؤثری به کالاهای خوراکی اختصاص داده‌اند؟ آنچه که در این مطالعه مورد توجه می‌باشد پاسخ به این سؤال است که آیا این امکان وجود دارد که با صرف هزینه کمتر، به میزان قبل به ارزش‌های غذایی دست یافت؟ پاسخ به این سؤال میزان آگاهی‌های تغذیه‌ای خانوارهای ایرانی را روشن می‌سازد و هر فرد یا خانوار با توجه به محدودیت درآمد، کالاها و خدمات مختلف را مصرف می‌کند و البته سلایق وی در تصمیم‌هایش بسیار مؤثر می‌باشد. حال اگر تأمین ارزش غذایی به میزان معین با x ریال امکان‌پذیر باشد و این فرد همان میزان را با y ریال تأمین کرده باشد، بطوریکه y>x در این صورت فرد یا خانوار موردنظر در تخصیص درآمد خود به اقلام خوراکی مختلف کارا عمل نکرده است. عدم کارایی در رفتار مصرفی این فرد به عوامل مختلف از جمله فقدان اطلاعات تغذیه‌ای اشاره دارد. در صورت وجود چنین گرایشی در رفتار مصرفی خانوارهای ایرانی، می‌باید از طریق اقدامات مختلف نسبت به افزایش سطح آگاهی‌های تغذیه‌ای جامعه کوشش نمود

در بخش اول این مقاله ابتدا داده ها و قلمرو مطالعه معرفی می‌شود و سپس در بخش دوم عملکرد تغذیه‌ای خانوارها شهری و روستایی مورد توجه قرار می‌گیرد و درصد خانوارهایی که در تأمین نیازهای غذایی با مشکل مواجه می‌باشند تعیین می‌گردد. در بخش سوم با استفاده از برنامه‌ریزی خطی حداقل مخارج لازم برای تأمین ارزش‌های غذایی مختلف محاسبه می‌گردد. در بخش آخر، بررسی می‌شود آیا خانوارهای شهری و روستایی در تأمین ارزش‌های غذایی، مخارج خود را به شکل کارایی بین اقلام خوراکی تخصیص داده‌اند یا خیر؟

1 داده‌ها و اطلاعات

برای اجرای برنامه پیش‌بینی شده در این مقاله  به اطلاعات مربوط به مخارج و همچنین مقدار مصرف اقلام خوراکی مختلف نیاز می‌باشد. طرح آمارگیری بودجه خانوار مرکز آمار ایران داده‌های مورد نیاز این مقاله را فراهم می‌سازد. در این مطالعه از داده‌های مربوط به مقدار مصرف اقلام خوراکی مختلف برای تخمین میزان دسترسی خانوارها به انرژی، پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز آنها استفاده شده‌است. برای اینکار ابتدا خانوارها در طی سالهای مورد بررسی به ده دهک درآمدی تقسیم شده و سپس با در نظر گرفتن ارزش‌های غذایی موجود در هر یک از اقلام خوراکی، عملکرد تغذیه‌ای خانوارهای شهری و روستایی به تفکیک فرد شاخص و ده دهک درآمدی محاسبه می‌شود. در واقع در این مقاله برای تخمین عملکرد تغذیه‌ای، از روش پژویان (1373) استفاده شده بدین ترتیب که ابتدا ماتریس مصرف اقلام غذایی ساخته شد؛ سطرهای این ماتریس به مقدار مصرف 113 قلم کالای خوراکی اختصاص دارد و 11 ستون آن به فرد شاخص و ده دهک درآمدی اختصاص دارد. این ماتریس میزان مصرف هر یک از دهک‌های درآمدی را از 113 قلم کالای خوراکی بر حسب کیلوگرم نشان می‌دهد. ماتریس دیگر حاوی ارزش‌های غذایی می‌باشد بطوریکه ستون‌های آن به 113 قلم کالای خوراکی و سطرهای آن به 13 نوع ارزش غذایی اختصاص دارد. ماتریس دوم، ارزش‌های غذایی 13 گانه موجود در هر یک کیلوگرم از 113 نوع کالای خوراکی را نشان می‌دهد. با ضرب نمودن ماتریس ارزش‌های غذایی در ماتریس  مصرف کالاهای خوراکی، عملکرد تغذیه‌ای فرد شاخص و ده دهک درآمدی برحسب میزان انرژی، پروتئین، کلسیم، فسفر، ویتامین A، ویتامین B و ; استخراج می‌شود

اطلاعات دیگری که در این مقاله بویژه برای ارزیابی کارایی مخارج خانوارها مورد نیاز است، میزان ریالی است که خانوارهای واقع در هر یک از دهک‌های درآمدی صرف کالاهای خوراکی نموده‌اند. این اطلاعات نیز از طرح آماری بودجه خانوار اخذ شده است

2 عملکرد تغذیه‌ای خانوارهای شهری و روستایی ایران

قبل از بررسی میزان اثربخشی مخارج خانوارها در تأمین نیازهای غذایی آنها، لازم است عملکرد تغذیه‌ای مردم را در جوامع شهری و روستایی ارزیابی نماییم. با استفاده از دو ماتریس مصرف و ارزش‌های غذایی که در بخش قبل شرح داده شد، انرژی، پروتئین و سایر ارزش‌های غذایی دریافتی خانوارها را بر حسب دهک‌های درآمدی استخراج شده است

در طی سالهای 71 تا 78 میزان دسترسی خانوارهای جوامع شهری و روستایی به اقلام غذایی افزایش یافته است؛ بطوری که متوسط انرژی دریافتی فرد شاخص شهری از 2492 کالری انرژی در سال 1371 به 3048 کالری در سال 1378 افزایش یافته است (جدول 1). با بررسی انرژی دریافتی دهک اول درآمدی (کم درآمدترین گروه) ملاحظه می‌گردد انرژی دریافتی این گروه در مناطق شهری از 1443 کالری در سال 1371 به 2233 کالری در سال 1378 افزایش یافته است. میزان انرژی دریافتی دهک اول روستایی از 804 کالری در سال 1371 به 1793 کالری در سال 1378 افزایش یافته است. بر این اساس ملاحظه می‌شود گروههای کم درآمد روستایی و شهری در تأمین حداقل انرژی با مشکل مواجه بوده‌اند. در عوض گروههای پردرآمد بسیار بیشتر از نیاز انرژی دریافت نموده‌اند. برای مثال در سال 1371 هر فرد از دهک درآمدی دهم شهری معادل 3779 کالری انرژی دریافت داشته است که این رقم در سال 1378 به 4294 افزایش یافته است. گروههای پردرآمد روستایی در مصرف اقلام غذایی بویژه اقلام پرانرژی راه افراط را در پیش گرفته‌اند بطوریکه میزان انرژی دریافتی هر فرد روستایی پردرآمد از 5742 کالری در سال 71 به 6169 کالری در سال 1375 و 7357 کالری انرژی در سال 1378 افزایش یافته است

جدول 1- انرژی دریافتی خانوارهای ایرانی

نفر – روز – کالری

سال

فرد شاخص

دهک اول

دهک دهم

مأخذ: یافته‌های پژوهش

با مقایسه انرژی دریافتی مناطق شهری و روستایی مشخص می‌گردد میزان دسترسی گروههای کم درآمد شهری بیش از گروههای کم درآمد روستایی است و از طرف دیگر گروههای پردرآمد روستایی درمصرف اقلام خوراکی انرژی‌زا افراط نموده‌اند بطوریکه متوسط شهرنشینان و روستاییان در طی سالهای مورد بررسی قادر به تأمین انرژی مورد نیاز بوده‌اند

عملکرد تغذیه‌ای خانوارهای ایرانی را با توجه به میزان پروتئین دریافتی نیز می‌توان بررسی نمود. با ملاحظه جدول (2) مشخص می‌گردد همان تصویر مربوط به انرژی در مورد پروتئین دریافتی نیز تکرار شده است، یعنی

جدول 2- پروتئین دریافتی خانوارهای ایرانی

نفر – روز – پروتئین

سال

فرد شاخص

دهک اول

دهک دهم

مأخذ: یافته‌های پژوهش

در طی سالهای مورد بررسی میزان پروتئین دریافتی خانوارهای شهری و روستایی افزایش یافته است و از طرف دیگر گروههای کم درآمد بویژه روستایی در تأمین پروتئین با مشکل اساسی مواجه بوده‌اند. در حالیکه گروههای پردرآمد روستایی اقلام پروتئینی را نسبت به شهرنشینان، بیشتر مصرف نموده‌اند

اگر چنانچه حداقل انرژی موردنیاز را معادل 2300 کالری و حداقل پروتئین مورد نیاز هر فرد را معادل 53 گرم در نظر بگیریم، آنگاه درخواهیم یافت که در طی دوره مورد بررسی همواره درصدی از خانوارهای جوامع شهری و روستایی در تأمین نیازهای غذایی با مشکل مواجه بوده‌اند. در جدول (3) شکاف انرژی و پروتئین برحسب درصد خانوارهایی که قادر به تأمین حداقل انرژی و پروتئین مورد نیاز نبوده‌اند درج شده است

جدول 3- سهم جمعیتی خانوارهای با شکاف انرژی و پروتئین

درصد

سال

انرژی

پروتئین

مأخذ: یافته‌های پژوهش

در ادامه بحث لازم به یادآوری است که ارقام گزارش شده در خصوص پروتئین دریافتی صرفاً به اقلام خوراکی حیوانی محدود نمی‌باشد، بلکه پروتئین دریافتی از اقلام خوراکی و غیرخوراکی مورد توجه بوده‌اند. براین اساس اگر صرفاً پروتئین با منشاء حیوانی لحاظ شود شکاف پروتئین در جوامع شهری و روستایی به شدت افزایش خواهد یافت

از طرف دیگر نباید از نظر دور داشت که به واسطه وجود نظام حمایتی و توزیع کالاهای اساسی خوراکی یارانه‌ای، میزان انرژی دریافتی در حد قابل قبولی می‌باشد و در صورت حذف یارانه‌ها احتمال افزایش شکاف انرژی در شهرها و روستاها بسیار زیاد خواهد بود. برای مثال نان که به مصرف آن یارانه فراگیر و نامحدود پرداخت می‌شود،
6/58 درصد از کل انرژی دریافتی دهک اول شهری و 2/64 درصد از کل انرژی دریافتی دهک اول روستایی را در سال 1377 تأمین نموده است. در همین سال، دهک اول شهری و روستایی با مصرف نان، 11/59 درصد و 6/41 درصد از کل پروتئین دریافتی خود را تأمین نموده‌اند. بنابراین ملاحظه می‌گردد گروههای کم‌درآمد تا چه حد به نان در تأمین انرژی، پروتئین و سایر ارزش‌های غذایی وابسته می‌باشند

در ادامه قابل ذکر است که سهم کالاهای اساسی خوراکی نان، روغن‌نباتی، حبوبات، قند و شکر، برنج ایران، برنج خارجی، تخم‌مرغ، گوشت قرمز، مرغ، ماهی، شیر، فرآورده‌های شیر، تخم‌مرغ و میوه و سبزی از کل انرژی دریافتی خانوارهای شهری در سال 78 حدود 90 درصد و برای خانوارهای روستایی حدود 86 درصد بوده است. محاسبات همچنین نشان می‌دهد که 91 درصد انرژی دریافتی دهک اول شهری و 89 درصد انرژی دریافتی دهک دهم شهری از محل مصرف کالاهای پیش گفته تأمین شده است. برای دهک اول و دهم روستایی این سهم به ترتیب 96 و 76 درصد بوده است

در مجموع نتایج فوق مؤید این نکته است که 14 قلم کالای مورد بررسی در میان 113 قلم کالای مورد مصرف خانوارها که در محاسبه ماتریس عملکرد استفاده گردید نقش قابل توجهی در تأمین ارزش‌های غذایی داشته‌اند، لذا می‌توان این اقلام را به عنوان متغیرهای مدل برنامه‌ریزی خطی در بخش سوم این مقاله در نظر گرفت

3 تعیین حداقل مخارج لازم برای تأمین ارزش‌های غذایی: کاربرد برنامه‌ریزی خطی

1 در این خصوص به آثار زیر مراجعه کنید

- پژویان، جمشید، سیاستهای حمایتی از اقشار آسیب‌پذیر، معاونت اقتصادی وزارت اموراقتصادی و دارایی، بهار 1373

- موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، جایگاه مخارج خوراکی در سبد مصرفی خانوارهای شهری و روستایی، 1379